Theo đài RT, Tổng thống Iran Hassan Rouhani ngày 8/5 tuyên bố Iran sẽ đình chỉ một số cam kết theo thỏa thuận hạt nhân có tên Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) được Tehran và nhóm P5+1 (gồm Anh, Pháp, Trung Quốc, Nga, Mỹ và Đức) ký năm 2015 với lý do Mỹ liên tục vi phạm thỏa thuận và các bên ký kết ở châu Âu cũng không thể bồi thường thiệt hại do Washington gây ra. Theo Tổng thống Rouhani, ông đã gửi 5 lá thư tới các nước thành viên tham gia thỏa thuận về việc Tehran đình chỉ thực hiện một phần nghĩa vụ.
Tổng thống Iran cũng thông báo trong vòng 60 ngày tới, Iran sẽ giảm dần các cam kết của nước này trong thỏa thuận, bắt đầu bằng việc loại bỏ nước nặng và uranium được làm giàu quá mức. Theo Iran, 60 ngày này là thời gian để các nước còn lại tham gia thỏa thuận hạt nhân gồm Anh, Trung Quốc, Nga, Pháp và Đức đàm phán với Iran và giải quyết những quan ngại của họ, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến lĩnh vực dầu mỏ và ngân hàng.
Theo tuyên bố của phía Iran, trong thời gian này, nếu các bên đạt được thỏa thuận, việc đình chỉ sẽ được đảo ngược còn trong trường hợp ngược lại, Iran sẽ không còn bị ràng buộc bởi nghĩa vụ không làm giàu uranium dưới một mức độ nhất định và có thể khôi phục lò phản ứng hạt nhân nước nặng hiện đóng cửa ở Arak.
Tổng thống Iran cũng tuyên bố, sau khi các biện pháp đó được thực hiện, 60 ngày nữa sẽ được đưa ra để đàm phán và sau đó Iran có thể thực hiện các biện pháp bổ sung khác. Theo JCPOA, Iran tự nguyện hạn chế chương trình hạt nhân của nước này để đổi lấy việc giảm nhẹ các biện pháp trừng phạt.
Tháng 5/2018, Mỹ tuyên bố rút khỏi thỏa thuận và Mỹ áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt với Iran. Sau động thái này của Washington, các nước còn lại tham gia thỏa thuận đã nỗ lực và thất bại trong việc tìm cách giảm bớt tác động kinh tế của động thái của Mỹ đồng thời thúc giục Iran tuân thủ thỏa thuận.
Phản hồi tuyên bố của Iran, theo Reuters, Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Florence Parly tuyên bố Pháp muốn duy trì thỏa thuận nhưng cảnh báo Iran có thể phải đối mặt với nhiều lệnh trừng phạt hơn nếu không tôn trọng một phần của thỏa thuận. Trung Quốc cũng lên tiếng kêu gọi các bên có liên quan kiềm chế, đẩy mạnh đối thoại và tránh làm leo thang căng thẳng, duy trì thỏa thuận.
Các động thái trên của Iran diễn ra sau khi Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng John Bolton hôm 5/5 tuyên bố Mỹ sẽ triển khai một nhóm tác chiến tàu sân bay và một lực lượng đặc nhiệm ném bom đến Trung Đông. Đến ngày 7/5, Đại úy Bill Urban - Người phát ngôn của Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ – xác nhận lực lượng đặc nhiệm ném bom được điều đến sẽ bao gồm các máy bay ném bom B-52.
Theo Đại úy Urban, Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ - đơn vị chịu trách nhiệm về các hoạt động quân sự của Mỹ ở Trung Đông và Afghanistan - đã yêu cầu đưa các lực lượng bổ sung tới Trung Đông dựa trên những “chỉ dấu rõ ràng, gần đây” cho thấy các lực lượng Iran đang chuẩn bị để có thể tấn công các lực lượng Mỹ trong khu vực. Ông Urban cũng nói rằng mối đe dọa đối với các lực lượng Mỹ bao gồm cả trên đất liền và trên biển. Một quan chức Mỹ giấu tên cho biết có dấu hiệu cho thấy Iran dường như đang di chuyển tên lửa đạn đạo tầm ngắn trên các tàu thuyền ở Trung Đông.
Theo các quan chức giấu tên khác của Mỹ, sẽ có 4 chiếc B-52 được triển khai nhưng con số có thể thay đổi. Quân đội Mỹ cũng xác nhận rằng nhóm tấn công tàu sân bay Abraham Lincoln đã được lên kế hoạch đi đến Vùng Vịnh từ lâu nhưng kế hoạch này đã được đẩy lên nhanh hơn do căng thẳng gia tăng với Iran. Tàu sân bay của Mỹ đã hủy bỏ kế hoạch thăm Croatia để đến Vùng Vịnh sớm hơn so với kế hoạch ban đầu.
Trong một diễn biến có liên quan, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đêm 7/5 đã hạ cánh xuống Baghdad, bắt đầu chuyến thăm 2 ngày không báo trước tới Iraq. Ông đã có các cuộc gặp với các lãnh đạo Iraq để bàn về sự an toàn của người Mỹ ở nước này cũng như mối lo ngại về an ninh của Mỹ trước các hoạt động của Iran. Hồi tháng trước, Mỹ đã đưa Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran vào danh sách các “tổ chức khủng bố nước ngoài”, kéo theo việc Iran đáp trả bằng cách chỉ định quân đội Mỹ trên toàn khu vực là “những kẻ khủng bố”.
