Căng thẳng... máu cứu người

Đến nay, vẫn chỉ có học sinh, sinh viên là lực lượng tham gia tích cực nhất phong trào hiến máu nhân đạo tại thành phố. Tuy nhiên, cứ đến dịp học sinh, sinh viên nghỉ hè, nghỉ Tết là phong trào “tạm nghỉ”, thành phố lại thiếu máu dự trữ.

Huy động  gia đình hiến máu cứu người thân

21 giờ ngày 5-8, Trung tâm huyết học truyền máu thành phố nhận được yêu cầu của Khoa hồi sức cấp cứu ngoại (Bệnh viện đa khoa Việt Tiệp) cần cung cấp máu nhóm AB để cấp cứu cho anh Nguyễn Văn Ứng, 19 tuổi, vừa phẫu thuật cắt lá lách. Lúc này  ngân hàng máu của trung tâm không còn máu nhóm AB. “Không có máu, người bệnh có thể nguy hiểm tính mạng”, tình thế khẩn cấp buộc các nhân viên y tế phải đề nghị người thân của anh Ứng hỗ trợ máu. Trong 6 người thân của anh Ứng làm xét nghiệm nhanh trước khi lấy máu, chỉ có một người có thể hiến máu. Và túi máu đó đã được truyền kịp thời cho người bệnh. Đến 23 giờ 15 phút cùng ngày, người bệnh lại cần được  truyền máu tiếp. Không còn cách nào khác trung tâm  đành xuất kho 350ml máu nhóm O, để khoa cấp cứu ngoại truyền cho người bệnh.

Trước đó, ngày 27-7, ông Trương Văn Lễ, 54 tuổi, bị sốc nhiễm khuẩn, điều trị tại Khoa hồi sức cấp cứu nội của bệnh viện cũng cần được truyền gấp máu nhóm B. Trung tâm huyết học truyền máu do cạn nhóm máu này, nên huy động gia đình người bệnh cho máu. Trong số 26 người thân của ông Lễ kiểm tra sức khoẻ trước khi cho máu, 5 người cùng nhóm máu B, nhưng chỉ lấy được máu của 3 người, bởi 2 người có vi- rút viêm gan. Theo sổ theo dõi của trung tâm, từ ngày 16 đến 19-7,  19 gia đình phải huy động người  hiến máu cứu người thân. Trong số 20 người đăng ký cho máu vào ngày 19-7, chỉ có 2 người đủ điều kiện cho 2 đơn vị máu nhóm AB ( mỗi đơn vị 250 ml).

Ngân hàng máu luôn luôn cạn

Thạc sĩ Trần Hoài Nam, Phó giám đốc bệnh viện, kiêm Giám đốc Trung tâm huyết học-truyền máu thành phố cho biết, 1 tháng trở lại đây, ngân hàng máu của trung tâm luôn trong tình trạng căng thẳng về máu, đặc biệt  2  nhóm máu AB và O hầu như không có. Trước đây, thời điểm dồi dào, trung tâm có 400-500 đơn vị máu dự trữ, ít nhất cũng có 100 đơn vị, nhưng hiện nay có ngày chỉ còn 30 đơn vị máu. Với cơ số máu ít như vậy, nếu xảy ra  thiên tai, thảm hoạ, hoặc tai nạn giao thông, tai nạn lao động sẽ không đủ máu cấp cứu đồng thời cho nhiều nạn nhân. Tháng 7 vừa qua, Trung tâm huyết học-truyền máu huy động được 298 đơn vị máu (trong đó, 63 đơn vị của gia đình người bệnh, 42 đơn vị của Bộ đội biên phòng và 189 đơn vị từ những người bán máu), nhưng phải huỷ 9 đơn vị do số máu này có vi rút viêm gan. Trong khi đó, riêng Bệnh viện đa khoa Vịệt Tiệp  sử dụng 435 đơn vị máu và 364 đơn vị huyết tương cấp cứu người bệnh. Cũng may  trung tâm còn  lượng máu dự trữ từ tháng 6, nên hàng trăm người bệnh được truyền máu kịp thời. Ngoài việc cung cấp máu cho Bệnh viện đa khoa Việt Tiệp, trung tâm còn hỗ trợ Bệnh viện Việt Nam-Thuỵ Điển (Quảng Ninh) 2 đợt với 50 đơn vị máu. Trước tình trạng căng thẳng về máu cứu người, trung tâm và bệnh viện đành chọn giải pháp huy động gia đình người bệnh cho máu. Tuy nhiên, việc lấy máu của gia đình người bệnh cũng gặp không ít khó khăn, do số người đăng ký cho máu đông, nhưng người đủ điều kiện lấy máu  rất ít. Đó là chưa kể phải mất thời gian thử máu và làm xét nghiệm, trong khi tính mạng người bệnh “ngàn cân treo sợi tóc”. Vì vậy, đây chỉ là giải pháp tình thế, nhằm giải quyết phần nào nhu cầu về máu cứu người.

Sáng 6-8, có mặt tại Bệnh viện đa khoa Việt Tiệp, tôi chứng kiến thạc sĩ Trần Hoài Nam 3 lần gọi điện thoại cho quân y Quân khu Ba và Bộ Tư lệnh Hải quân đề nghị các đơn vị này tham gia hiến máu nhân đạo. Đại diện các đơn vị đều hứa sẽ  “báo cáo, xin ý kiến cấp trên...”. Kết thúc các cuộc gọi điện thoại, bác sĩ Nam rất băn khoăn. Anh cho biết, để có một đơn vị máu từ phong trào hiến máu tình nguyện không đơn giản. Đến nay, vẫn chỉ có học sinh, sinh viên là lực lượng tham gia tích cực nhất phong trào hiến máu nhân đạo tại thành phố. Tuy nhiên, cứ đến dịp học sinh, sinh viên nghỉ hè, nghỉ Tết là phong trào “tạm nghỉ”, thành phố lại thiếu máu dự trữ.  Các lực lượng khác như công nhân, bộ đội mới bắt đầu tham gia hiến máu nhân đạo nhưng số lượng ít, lại chưa thường xuyên. Một trong những nguyên nhân khiến phong trào hiến máu nhân đạo chưa sâu, rộng trong xã hội, là do không ít cấp, ngành cho đây là việc của Trung tâm huyết học -truyền máu và ngành Y tế. Thực tế, Ban chỉ đạo hiến máu tình nguyện thành phố có nhiều thành viên  nhưng ít người tham gia hiệu quả hoạt động này.

Để giải quyết tình trạng căng thẳng về máu, theo lãnh đạo trung tâm,  vẫn phải dựa vào đội ngũ hiến máu chuyên nghiệp với hơn một nghìn người đang được trung tâm quản lý. Đây có thể được coi là “ngân hàng máu sống”, góp phần phục vụ việc cứu người bệnh, nhất là trong khi nhận thức của cộng đồng về hiến máu nhân đạo chưa cao. Vì vậy, thành phố và ngành Y tế cần quan tâm hơn tới đội ngũ những người hiến máu chuyên nghiệp, nâng mức bồi dưỡng cho họ phù hợp với thực tế hiện nay.

Bích Hạnh