“Nóng” trên dòng Sê Pôn
Là địa phương có đến hai đường quốc lộ (QL) lớn đi qua (QL 1A và QL 9) và cũng có tới hai cửa khẩu quốc tế (Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo và Cửa khẩu quốc tế La Lay) nên từ lâu Quảng Trị được biết đến như là một điểm “nóng” về buôn bán hàng lậu, nhất là vào dịp cuối năm.
Tết Bính Thân đang gần kề, nhu cầu mua sắm của người dân được đẩy lên cao, vì thế nó ít nhiều “kích thích” hoạt động buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng và gian lận thương mại qua biên giới, đặc biệt là ở khu vực Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo, với nhiều thủ đoạn tinh vi...
Có mặt trên tuyến QL 9 dẫn vào Khu kinh tế - thương mại đặc biệt Lao Bảo (huyện Hướng Hóa, Quảng Trị) những ngày này sẽ dễ dàng bắt gặp cảnh nhiều loại xe xếp thành đoàn dài di chuyển dọc hai bên đường, trên xe chất đủ thứ hàng hóa.
Đối với người dân ở đây, hình ảnh này đã quá quen thuộc bởi nó gần như là hoạt động “thường niên” diễn ra phổ biến ở khu vực này mỗi dịp cuối năm.
“Không chỉ ở đường lớn mới có xe buôn tụ họp mà ở các tuyến biên giới, rồi các bến đò dọc sông Sê Pôn... tình hình vận chuyển hàng hóa bằng các phương tiện khác cũng diễn ra sôi động không kém, đặc biệt là về khuya”, bà Nga, một người dân sống ở Hướng Hóa cho chúng tôi biết vào một buổi chiều cuối năm.
Để đối phó với tình trạng buôn lậu đang gia tăng lên dịp cuối năm, các lực lượng chức năng gồm: Hải quan, Công an, Biên phòng, Quản lý thị trường, Kiểm lâm đã tăng cường trinh sát, tăng thêm lực lượng ở các trạm chốt kiểm tra, thường xuyên tuần tra nhất là vào ban đêm - thời điểm dân buôn lậu thường tiến hành “tuồn” hàng qua biên giới vào Việt Nam.
Nhờ thế mà nhiều trường hợp sai phạm dù tổ chức hết sức tinh vi vẫn bị sa lưới.
Hải quan Quảng Trị cho hay, đa phần các đối tượng vi phạm thường sử dụng thuyền máy vận chuyển trái phép hàng hóa qua sông biên giới Sê Pôn và sau đó đưa xe máy, xe kéo chở hàng lậu theo các lối mòn hai bên cánh gà Cửa khẩu Lao Bảo; chia nhỏ hàng hóa có giá trị lớn rồi thuê cửu vạn gùi cõng theo đường rừng cách xa các trạm kiểm soát ở Cổng B (Chi cục Hải quan Khu thương mại đặc biệt Lao Bảo), sau đó vận chuyển tiếp về nội địa tiêu thụ; gia cố thêm các hầm trên phương tiện vận tải để cất giấu hàng lậu; xuất khẩu hàng hóa từ nội địa vào Khu thương mại đặc biệt Lao Bảo hoặc qua cửa khẩu Lao Bảo nhằm hưởng hoàn thuế giá trị gia tăng, sau đó quay vòng hàng hóa về lại nội địa...
Điều này khiến cho sản xuất kinh doanh tại thị trường nội địa bị xáo trộn và các doanh nghiệp làm ăn chân chính sẽ bị thua lỗ.
Ngoài ra, một số đối tượng buôn lậu còn cho hàng vào túi ni lông thả chìm dưới đáy sông rồi dùng thuyền máy kéo qua sông Sê Pôn. Nếu bị cơ quan chức năng phát hiện, các đối tượng vận chuyển hàng lậu cắt dây, dìm hàng xuống sông, chờ lúc thuận lợi lại trục vớt.
Cuộc chiến chống hàng lậu trường kỳ, cam go
So với cùng kỳ năm 2014, tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới và trên địa bàn tỉnh Quảng Trị có giảm; cụ thể, về số vụ giảm 44,05% và trị giá hàng hóa giảm 44,44%.
Tuy nhiên, theo lực lượng chức năng thì tình hình vào dịp cuối năm này, chắc chắn sẽ có những diễn biến phức tạp, nhất là những mặt hàng phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong dịp tết.
Trao đổi với chúng tôi, ông Đinh Ngọc Thanh – Phó Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh Quảng Trị cho biết, mặc dù trong năm 2015 các lực lượng chức năng của tỉnh này đã căng mình ngăn chặn hàng lậu tràn qua biên giới nhưng do những khó khăn như địa hình hiểm trở, đường biên giới dài nên ít nhiều đã ảnh hưởng đến công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu.
Các đối tượng buôn lậu còn tổ chức, cấu kết móc nối chặt chẽ với nhau, trong khi các cơ quan chức năng trên địa bàn lực lượng còn mỏng.
Ngoài ra, các thủ tục kiểm tra hàng kém chất lượng mất nhiều thời gian, địa điểm kiểm tra lại xa; mặc dù địa phương cũng đã có một văn phòng để kiểm tra mặt hàng mỹ phẩm nhưng máy móc sử dụng còn rất kém.
Hơn nữa, các bộ phận chuyên ngành kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu tại cửa khẩu lại chưa có nên việc đấu tranh chống buôn bán hàng lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng và gian lận thương mại vẫn còn nhiều tồn tại.
Để tiếp tục tăng cường công tác chống buôn lậu trước, trong và sau tết cổ truyền, các lực lượng chức năng sẽ tập trung kiểm tra, kiểm soát chặt tại các cửa khẩu; tăng cường công tác thu thập thông tin, sàng lọc đối tượng để đấu tranh chủ động, tích cực; phối hợp nhịp nhàng với các đơn vị trên địa bàn để kịp thời ngăn chặn các hành vi buôn bán sai phạm; xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm theo đúng quy định của pháp luật để nâng cao tính răn đe.
Không chỉ vậy, trên các điểm nóng dọc tuyến sông Sê Pôn tiếp giáp biên giới, hai bên Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo, hai cánh gà Cổng B Khu thương mại, Tổ kiểm soát Cổng C chốt chặn trên tuyến đường Hồ Chí Minh nhánh Tây từ Khu thương mại Lao Bảo đi Quảng Bình… đều được lực lượng trực chốt chặn 24/24h...
