Tài liệu trên khẳng định “kết quả kỳ bầu cử năm 2015 đã bị thiên lệch do tiền của những người ngoại quốc giàu có”.
Lách “hạn mức chi tiêu”
Trong báo cáo dài 36 trang có tựa đề “Khiếu nại lên Cơ quan Bầu cử Canada về ảnh hưởng của ngoại quốc trong kỳ bầu cử Canada 2015”, nêu rõ các bên thứ ba đã phối hợp với nhau nhằm lách hạn mức chi tiêu trong bầu cử vốn được quy định trong Đạo luật Bầu cử Canada.
Đạo luật này quy định bên thứ ba không được lách hạn mức chi tiêu bằng bất cứ cách nào, bao gồm việc tách thành nhiều bên hoặc cấu kết với các bên khác để có được hạn mức chi tiêu quảng cáo cao hơn hạn định. Đạo luật cũng quy định chỉ có công dân Canada mới được quyền khuyến khích cử tri đi bầu/không đi bầu, hoặc bỏ phiếu/không bỏ phiếu cho một ứng cử viên cụ thể.
Tuy nhiên, theo báo cáo, số lượng bên thứ ba đăng ký hoạt động trong kỳ tổng tuyển cử năm 2015 đã tăng hơn gấp đôi so với kỳ bầu cử năm 2011, từ 55 lên tới 114, với tổng chi phí hoạt động khoảng 6 triệu đôla Canada (CAD).
Nhiều bên thứ ba đã được nhận tài trợ của Tides Foundation, một tổ chức có trụ sở tại California và New York (Mỹ). Trong năm bầu cử 2015, Tides Foundation đã tặng 1,5 triệu USD cho các bên thứ ba ở Canada.
Trước đó, tổ chức Canada Decides cũng đã gửi đơn khiếu kiện về sự can dự của nước ngoài thông qua hoạt động của các bên thứ ba. Canada Decides cho biết ghế dân biểu tại khu vực bầu cử Calgary Centre là một trong 29 ghế bị tổ chức Leadnow nhắm tới thông qua chiến dịch “Vote Together” (Cùng nhau đi bầu).
Thông qua sự hỗ trợ từ nguồn nước ngoài, Leadnow đã đánh bại ứng cử viên Joan Crockatt của đảng Bảo thủ, mang lại chiến thắng cho Kent Hehr, ứng cử viên của đảng Tự do. Trong một tài liệu có tên “Defeating Harper” (Đánh bại Harper) công bố tháng 12/2015, chỉ một tháng sau khi diễn ra cuộc tổng tuyển cử, tổ chức Leadnow tổng kết: “Đảng Bảo thủ đã bị đánh bại trong 25 trên 29 khu vực bầu cử, và . . . trong những ghế mà đảng Bảo thủ bị mất, ứng cử viên được chúng tôi giới thiệu đã thắng cử trong 96% trường hợp”.
Theo các thông tin và hình ảnh thu thập được, các nhân viên của Leadnow đã bay khắp Canada trong nhiều dịp để phân phát tờ rơi và dựng biển ủng hộ. Ngoài ra, Leadnow cũng đã được thuê tiến hành 57 cuộc thăm dò ở 37 khu vực bầu cử để kêu gọi cử tri bỏ phiếu có chiến lược hòng đánh bại ứng cử viên đảng Bảo thủ.
Nguy cơ lớn
Tổ chức Canada Decides cho rằng, đây không phải là vấn đề mang tính đảng phái hay đảng Bảo thủ ghen tức vì bị thua cuộc, mà là vấn đề của tất cả người dân Canada, cho dù thuộc bất kỳ chính đảng nào. “Bạn nên đặc biệt quan ngại về tiền nước ngoài chi tiêu ở Canada trong chiến dịch tranh cử”, một thành viên của Canada Decides nói.
Bà Crockatt cũng khẳng định “nguồn tiền từ nước ngoài đã gây ảnh hưởng lớn tới kỳ bầu cử của Canada”, “làm thay đổi kết quả bầu cử và cần được nhìn nhận một cách nghiêm túc”. Canada Decides yêu cầu Cơ quan Công tố Canada điều tra về mức độ can thiệp của các tổ chức và nguồn tiền nước ngoài rót vào cuộc tổng tuyển cử ở Canada năm 2015 để ngăn chặn những nguy cơ tương tự trong tương lai.
Điều trần trước Ủy ban các vấn đề pháp lý và Hiến pháp của Thượng viện, Giám đốc Cơ quan Bầu cử Canada Yves Cote thừa nhận, cần có một cuộc điều tra sau khi các Thượng nghị sĩ đảng Bảo thủ Linda Frum và Bob Runciman đặt câu hỏi.
Ông khẳng định Tòa án Tối cao Canada coi việc duy trì sân chơi công bằng là một mục tiêu quan trọng. Hiện tại, Thượng nghị sĩ Linda Frum dự định đề xuất một dự luật do cá nhân bảo trợ yêu cầu sửa đổi Đạo luật Bầu cử Canada nhằm cấm các bên thứ ba nhận tài trợ của nước ngoài cho các hoạt động chính trị trong nước.
Theo luật định, mỗi người dân Canada chỉ có thể tặng tối đa 1.550 CAD cho các đảng chính trị và ứng cử viên. Các doanh nghiệp và nghiệp đoàn bị cấm tặng tiền và hiện vật cho các chính đảng và ứng cử viên. Tuy nhiên, sẽ không có giới hạn số tiền hiến tặng của các bên thứ ba nếu như họ nhận được tiền tài trợ từ nước ngoài ít nhất 6 tháng trước khi có công bố chính thức về quyết định bầu cử…/
