Cần xét nguyện vọng tiểu thương chợ Xuân Khánh, Cần Thơ:

Khi UBND TP Cần Thơ mở đường, giá trị Chợ Xuân Khánh tăng cao. Chính quyền giao cho một công ty tư nhân đầu tư khai thác, nhưng không ban hành chế tài nên quyền lợi của tiểu thương nguy cơ bị ảnh hưởng…

Nỗi lo của tiều thương

Chợ Xuân Khánh, phường Xuân Khánh, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ là một chợ tự phát của vùng thôn quê cách nay gần 50 năm. Bà con quanh vùng mang chính những sản phẩm nông nghiệp do mình sản xuất đến chợ để bán. Hồi đó chợ mang tên Tham Tướng, sau đó chợ ngày một đông đúc và đổi tên thành chợ Xuân Khánh. 

Chợ Xuân Khánh khang trang hơn nhưng bên trong âm ỉ một "cuộc chiến".

Lúc TP Cần Thơ chỉnh trang đô thị, Đại lộ 30/4 được mở rộng 60 mét, chợ mất một phần nhưng phần còn lại thì giá trị đất tăng lên hành chục lần. UBND Tp Cần Thơ giao cho Công ty Cổ phần Đầu tư chợ Cửu Long (Cty Cửu Long) đầu tư xây dựng mới và khai thác trong 20 năm.

Ngày 18/1/2011, chợ Xuân Khánh mới được đưa vào hoạt động. Những tưởng niềm vui đến với bà con tiểu thương khi được về buôn bán trong ngôi chợ khang trang, nhưng thực tế không như vậy.

Ngày 1-3/1/2011, Cty Cửu Long họp với bà con tiểu thương và thông báo: Ai muốn vào buôn bán lại trong chợ thì phải ký quĩ thuê mặt bằng, cụ thể như sau: kiốt mặt tiền đường 30/4 giá 90 triệu; kiốt bên trong và cặp hai bên hông chợ giá 30 triệu; kiốt trên lầu 15 triệu. Còn buôn thúng bán bưng nhà đầu tư phân lô, khoảng 1,5m2/lô giá 8 triệu.

Hằng tháng tiền thuê mặt bằng được tính 10.000đồng/m2/ngày, trên lầu 7.000đồng/m2/ngày. Hạn chót để bà con tiểu thương đăng ký và nộp tiền là ngày 7/1/2011. Cuộc họp này Cty Cửu Long chỉ nói miệng với tiểu thương. Hơn nữa, mức giá đóng tiền thế chân là công ty chứ không dựa vào luật hay một văn bản nào, nên bà con tiểu thương phản ứng, gửi đơn khiếu nại đến chính quyền các cấp. Cụ Trần Thị Ngoan-60 tuổi nói: “Tôi bán cá tại đây hơn 40 năm, kiếm đồng lẻ sống qua ngày, nay buộc tôi đóng 8 triệu thì tôi lấy đâu ra tiền. 

Mặt tiền đường 30/4 trước kia chỉ có 20 kiốt, khi xây dựng, Cty Cửu Long “bóp” diện tích lại nên “lòi” ra 26 kiốt: 20 kiố được bố trí lại cho tiểu thương cũ (nhiều người không có 90 triệu thế chân thì Cty Cửu Long cho người ngoài đấu giá); 6 kiốt còn lại Cty Cửu Long mang ra đấu giá quyền được thế chân, mỗi kiốt 500 triệu; cá biệt kiốt ngay góc được đấu giá lên đến 750 triệu.

Bên trong chợ, 216 sạp hàng bà con tiểu thương phải đóng tiền thế chân lên đến 5,1 tỷ đồng. Tính sơ thì tổng số tiền bà con tiểu thương đóng thế chân cho chủ đầu tư tương đương 12 tỷ đồng. Giai đoạn I, Cty Cửu Long đầu tư xây dựng lại chợ với tổng vốn là 12 tỷ. Một doanh nghiệp kinh doanh chợ cho biết: Thực tế như vậy thì Cty Cửu Long không đầu tư gì cả mà họ chỉ “mượn đầu heo nấu cháo” vì tiền xây dựng chợ là tổng số tiền mà bà con tiểu thương bị buộc phải đóng cho cái gọi là tiền thế chân.

Nên xem xét nguyện vọng của người dân

Làm việc với phóng viên, ông Dương Văn Bé Hai-Chủ tịch Hội đồng quản trị Cty Cửu Long nói: “Chúng tôi thông cảm và thấu hiểu nỗi khổ của bà con buôn thúng bán bưng. Nếu bà con nào xin được giấy chứng nhận hộ nghèo thì tôi giảm 50% tiền thế chân, ai có nhu cầu vay vốn ngân hàng thì Cty sẽ bảo lãnh cho vay tín chấp để đóng tiền thế chân”.

Nghe qua thì rất có tình, nhưng không UBND phường nào dám chứng nhận cho bà con buôn thúng bán bưng là hộ nghèo vì thu nhập của họ đã vượt chuẩn nghèo của quốc gia; Còn vay ngân hàng thì không ai dám vay vì số tiền vay đó họ phải nộp cho Cty Cửu Long; Tiền lãi hàng tháng họ phải trả, tất nhiên đáo hạn mà không có tiền thì Cty sẽ thu hồi lô, sạp giao cho người khác.

Trả lời câu hỏi, mức giá thế chân mà Cty Cửu Long buộc bà con đóng, cty dựa vào văn bản nào, có trình Sở Tài chính và UBND Tp đã cho phép hay chưa?, ông Bé Hai cho biết là không trình ai và cũng chẳng ai cho phép; Mức thế chân là Cty dựa vào kế hoạch cân đối vốn kinh doanh mà đề ra. Ông Bé Hai cho biết thêm: Tiền thế chân của bà con, Cty sẽ giữ để đề phòng bà con không nộp thuế, không nộp tiền vệ sinh, tiền bảo vệ, tiền PCCC thì cty sẽ trừ dần vào tiền thế chân.

Nhiều bà con cho rằng, lý do mà ông Bé Hai biện minh cho việc thu tiền thế chân là không thuyết phục. Bởi người kinh doanh sẽ chịu trách nhiệm trước pháp luật về nghĩa vụ nộp thuế. Những khoản phụ thu khác thì cty phải thỏa thuận với người thuê lô, sạp bằng một giao dịch dân sự, chứ không thể ép buộc họ bằng một khoản tiền thế chân như thế được. Chưa hết, ngày 18/1/2011 đã xảy ra xô xát vì tranh giành nhau lô, sạp.

Những người bên ngoài đã đóng tiền thế chân xô xát tranh giành với những tiểu thương cũ nhưng không có tiền đóng thế chân…

Đề nghị UBND TP Cần Thơ và quận Ninh Kiều cần sớm xem xét nguyện vọng của người dân, tránh thiệt hại cho bà con và gây khiếu kiện kéo dài.

Ngọc Long