Cần xây dựng thành niềm tự hào của thành phố Cảng

Hiếm thành phố nào của Việt Nam có lõi đô thị đẹp như dải trung tâm Hải Phòng (tính đến thời điểm hiện nay). Khởi đầu từ cổng Cảng Hải Phòng đến đập Tam Kỳ với  những vườn hoa xinh xắn, công trình phúc lợi đẹp, dải trung tâm thành phố luôn hấp dẫn du khách.

Hiếm thành phố nào của Việt Nam có lõi đô thị đẹp như dải trung tâm Hải Phòng (tính đến thời điểm hiện nay). Khởi đầu từ cổng Cảng Hải Phòng đến đập Tam Kỳ với  những vườn hoa xinh xắn, công trình phúc lợi đẹp, dải trung tâm thành phố luôn hấp dẫn du khách.

 

Dải vườn hoa trung tâm thành phố cần được quy hoạch, nâng cấp theo hướng văn minh, hiện đại

Ảnh: Duy Lân

 

Nét xưa, phổ cổ

 

Dải vườn hoa, công viên trung tâm được hình thành bởi  đường Trần Phú, Nguyễn Đức Cảnh, Quang Trung, Trần Hưng Đạo; hai đầu là đập Tam Kỳ và đường Hoàng Diệu. Trước đây, dải vườn hoa trung tâm vốn là nhánh nhỏ của dòng sông Cấm ăn thông tới sông đào Tam Bạc. Con sông đào có từ năm 1886. Năm 1925, một phần sông được lấp từ cổng Cảng Hải Phòng đến Nhà triển lãm, đoạn còn lại quen gọi là sông Lấp. Năm 1985 được cải tạo thành hồ Tam Bạc.

 

Phố Trần Phú và Nguyễn Đức Cảnh ngày nay là đại lộ Bonnan hình thành cùng với việc đào kênh vành đai, hội đủ các yếu tố trên bến dưới thuyền, qua cầu Quay ra quốc lộ 5 và tuyến đường sắt Hải Phòng- Hà Nội. Sau Cách mạng Tháng Tám, đại lộ Bonnan được đổi thành phố Nguyễn Thái Học, phố Tam Kỳ (đoạn từ phố Trần Nguyên Hãn hiện nay đến cầu Quay) gọi là phố Dinh. Năm 1954 lại đổi thành phố Lê Thánh Tông và Tam Kỳ. Sau ngày tiếp quản Hải Phòng (1955), hai phố Lê Thánh Tông và Tam Kỳ hợp lại thành phố Trần Phú. Năm 1985, phố Trần Phú được chia thành phố Trần Phú và Nguyễn Đức Cảnh.

 

Làm đẹp không gian hồ Tam Bạc bằng những cây cầu

 

Là người Hải Phòng, ai cũng biết ca từ bài hát thành phố Hoa Phượng đỏ của nhà thơ Hải Như, nhạc Lương Vĩnh. Nghe lời ca “những hẹn hò bên bờ sông Lấp, những con đường tấp nập áo thợ ngày đêm…” ai cũng xao xuyến trong lòng. Trải qua bao biến cố thăng trầm lịch sử, cùng với thời gian, dải vườn hoa trung tâm trong đó có sông Lấp nay là hồ Tam Bạc đã có nhiều thay đổi, nhưng diện mạo không gian vẫn như xưa. Chỉ có điều công năng sử dụng và sự đầu tư chưa được quan tâm thích đáng để dải vườn hoa trung tâm trở thành niềm tự hào của người dân thành phố Cảng. Đơn cử, khu vực cổng Cảng Hải Phòng, sau sự chuyển đổi công năng sử dụng, khu đất hiện nay là nhà hàng Vạn Tuế không còn là điểm vui chơi giải trí. Doanh nghiệp đang sử dụng mảnh đất quý như vàng này lại bỏ hoang phía giáp với sân bóng của Trung tâm bóng đá Hải Phòng. Vườn hoa Con Cóc nay là Vườn hoa Kim Đồng ngày càng chật chội với những hạng mục đơn điệu, chen vai thích cánh nhau vượt quá không gian vốn có. Các vườn hoa Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Văn Trỗi, Nguyễn Du tuy đã được trồng tỉa ngay ngắn với đường đi lối lại và thảm cỏ khá đẹp, dường như vẫn thiếu cái gì đó tạo điểm nhấn cho đô thị Hải Phòng. Cách đây 10 năm, vào dịp kỷ niệm 45 năm ngày  giải phóng Hải Phòng, Công ty Cấp nước được giao nhiệm vụ là chủ đầu tư công trình ba đài phun nước ở vườn hoa Nguyễn Văn Trỗi, Lê Chân, khu cột cờ trước cửa Nhà hát thành phố. Công trình trị giá khoảng 7 tỷ đồng đã mang đến sự thoáng mát và mát mẻ. Song có người cho rằng, Hải Phòng có hồ Tam Bạc đẹp là thế (như khu vực cạnh chân tháp Ép-phen ở Pháp), nếu xây dựng hệ thống đài phun nước trên mặt hồ Tam Bạc thì đẹp biết bao,  không chỉ làm đẹp đô thị, mà còn điều hòa không khí vào mùa hè cho cả khu vực lớn của trung tâm thành phố. Có thể nghiên cứu  dựng chế lại cây cầu Ca-rông vắt qua hồ Tam Bạc.  Những con đường bao quanh dải vườn hoa trung tâm cần được đầu tư cải tạo lại, trước hết là vỉa hè, cột điện chiếu sáng mỹ thuật, cách bố trí, tổ chức giao thông phù hợp. Theo đó, cho phép xe con đỗ sát phía vườn hoa và hồ Tam Bạc, chính quyền địa phương vừa có nguồn thu vừa quản lý tốt trật tự đường hè. Điều quan trọng nhất là việc bảo vệ môi trường dải trung tâm thành phố cho tốt, không để các trường hợp dân vãng lai biến vườn hoa thành nơi trú ngụ, mất vệ sinh và phản cảm như hiện nay. 

 

Vấn đề cải tạo, chỉnh trang công trình kiến trúc hai bên dải vườn hoa trung tâm thành phố cũng có nhiều điều đáng bàn. Được biết, cách đây vài năm đã có một đơn vị tư vấn quy hoạch lại không gian kiến trúc dải vườn hoa này. Theo đó, trục công trình kiến trúc được thiết kế theo trục dọc từ cổng Cảng Hải phòng tới đập Tam Kỳ, khu nhà cao tầng sẽ ở phía sông Cấm, xoải dần về phía chợ Sắt. Chỉ giữ lại những công trình có giá trị kiến trúc mang dấu ấn Hoa, Pháp ở khu vực các phố Quang Trung, Nguyễn Đức Cảnh, khu chợ Sắt quy hoạch lại thành trung tâm buôn bán trên bến, dưới thuyền…

 

Thực tế có nhiều nhà kiến trúc, đơn vị tư vấn quy hoạch quan tâm đến dải trung tâm thành phố Hải Phòng, vấn đề là có chính sách, cơ chế phù hợp quy tụ nhân lực và huy động các nguồn vốn.

                        

Anh Tú