Cần tính toán, cân nhắc kỹ trước khi quyết định đầu tư xây dựng đường sắt cao tốc Bắc – Nam

Ngay trong phiên khai mạc kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa 12, vấn đề đầu tư xây dựng tuyến đường sắt cao tốc Bắc- Nam theo tờ trình của Chính phủ được đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân Hải Phòng, cả nước quan tâm. Trong đó, có nhiều ý kiến khác nhau về tính cần thiết, hiệu quả của dự án.
Đồng chí Dương Anh Điền, Phó bí thư Thường trực Thành ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội Hải Phòng trao đổi với phóng viên Báo Hải Phòng một số ý kiến về vấn đề này.

- Đồng chí có quan điểm như thế nào về dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt cao tốc Bắc- Nam, thưa Trưởng Đoàn.

- Trước hết phải khẳng định một đất nước CNH- HĐH, một đất nước có chiều dài hơn 2000 km, dân số trên dưới 100 triệu người cần thiết phải có đường sắt cao tốc. Đây là điều cần được khẳng định để cùng với đường bộ, đường hàng không, đường thủy và các loại đường sắt khác tạo thành hệ thống giao thông hoàn chỉnh, phục vụ đắc lực phát triển kinh tế- xã hội, giữ vững quốc phòng an ninh. Do đó, về chủ trương, tôi hoàn toàn tán thành.

Phóng viên Báo Hải phòng phỏng vấn đồng chí Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội Hải phòng tại kỳ họp.

-  Vậy có điều gì khiến đồng chí băn khoăn?

-    Qua nghiên cứu tờ trình của Chính phủ, các tài liệu khác có liên quan, tôi thấy còn không ít vấn đề lớn cần được làm rõ. Thứ nhất, cần cân nhắc kỹ vấn đề an ninh tài chính quốc gia vì như Chính phủ báo cáo, đường sắt cao tốc này được xây dựng chủ yếu từ nguồn vốn ODA vay của Nhật Bản. Nhưng ở đây có vấn đề là năm nay nợ Chính phủ có thể lên tới mức 45% so với GDP và ngưỡng an toàn là 50%. Như vậy, tuy chưa vượt ngưỡng an toàn, nhưng nếu chúng ta tiếp tục vay lớn thì nợ Chính phủ sẽ tăng cao. Hơn nữa, kinh nghiệm cho thấy từ dự toán ban đầu tới chi phí thực tế tăng khá nhiều là điều cần tính toán. Trong khi đó, để phát triển đất nước, chúng ta triển khai rất nhiều dự án phải vay vốn của nước ngoài. Ví dụ, để  mở rộng Thủ đô thì chỉ riêng hạ tầng cũng cần tới nhiều chục tỷ USD. Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần đầu tư các tuyến đường cao tốc khác, Cảng nước sâu, sân bay, các dự án cơ sở hạ tầng… Tổng GDP của ta hiện nay khoảng 100 tỷ USD, cứ mỗi năm tăng trưởng 5- 7% thì nhiều năm sau GDP cũng chỉ tăng lên khoảng 200 tỷ USD. Hiện nay, vay nợ của chúng ta chiếm khoảng 44% GDP, có nghĩa là khoảng 44 tỷ USD. Vậy thì vấn đề an ninh cho nền tài chính quốc gia cần được làm rõ.

Thứ hai là hiệu quả kinh tế của dự án. Đây là dự án rất lớn, tuy mới ở giai đoạn báo cáo đầu tư để xin chủ trương, song hiệu quả kinh tế -xã hội của dự án mới dừng ở định tính, các thông tin định lượng chưa đủ độ tin cậy hoặc còn thiếu, hoặc dựa vào kinh nghiệm và điều kiện của Nhật Bản, chưa có phân tích, so sánh, đối chiếu với thực tế ở Việt Nam.

Thứ ba là chưa có các phân tích, đánh giá thuyết phục về định hướng thị trường hành khách cho loại phương tiện này trong tổng thể các phương tiện khác như đường hàng không, đường sắt không cao tốc, đường bộ, đường thủy và khả năng chi trả của người dân.

Do vậy, dự án đường sắt cao tốc Hà Nội- thành phố Hồ Chí Minh cần được bổ sung, làm rõ, hoàn thiện để khi được Chính phủ quyết định đầu tư sẽ mang lại hiệu quả kinh tế- xã hội to lớn, phục vụ đắc lực sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước.

-  Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!

Thanh Hiệp thực hiện