Tuy nhiên, một số người dân địa phương cho rằng, cơ quan chức năng ở Trung ương cần tiếp tục thanh tra, kiểm tra các dự án “đổi đất lấy công trình” khác, trong có dự án xây dựng khu đô thị (KĐT) An Bình Tân của Công ty CP Xây lắp Vật tư Kỹ thuật tại tại phường Phước Long, TP Nha Trang. Dự án này từng được Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), Ban Dân nguyện đưa vào diện giám sát và có nhiều kiến nghị với địa phương này từ tháng 7/2018.
Sử dụng đất trước 15/10/1993, bị từ chối bồi thường
Dự án Xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu dân cư phía Tây sông Tắc 1 (KĐT An Bình Tây) được triển khai từ năm 2003 với phương thức “giao đất cho chủ đầu tư đã bỏ vốn xây dựng công trình chỉnh trị hạ lưu sông Tắc và sông Quán Trường theo phương thức sử dụng quỹ đất để tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng”.
Đến ngày 5/4/2005 thì UBND tỉnh Khánh Hòa có Quyết định cố 815/QĐ-UB về việc thu hồi hơn 595.000m2 đất của các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sử dụng nằm trong dự án. Hai năm sau, UBND TP Nha Trang mới có Quyết định thu hồi đất cụ thể đối với các cá nhân, trong đó có Quyết định thu hồi 34.689,4m2 đất của ông Nguyễn Văn Bổn (SN 1963, ở tổ 3, khu phố Phước Thành, phường Phước Long, TP Nha Trang) đang sử dụng tại khu Đồng Muối II, phường Phước Long. Đến năm 2013 thì có quyết định phê duyệt kinh phí bồi thường cho từng hộ.
Theo báo cáo của UBND TP Nha Trang với đoàn giám sát UBTVQH thì nhiều hộ dân (trong đó có hộ ông Bổn) không được đền bù, hỗ trợ về đất và cấp đất tái định cư do đất bị thu hồi có nguồn gốc đất đìa (nuôi trồng thủy sản) do Nhà nước giao Cty Thiết bị vật tư Thủy sản Khánh Hòa. Đến năm 1992, do sản xuất không hiệu quả, Cty cho một số hộ dân thuê lại nên các hộ dân không được bồi thường.
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Văn Bổn thì hơn 21 ha đất nuôi trồng thủy sản mà gia đình ông bị thu hồi vốn là đất của gia tộc ông sử dụng từ trước năm 1975. Trong quá trình sử dụng, gia đình ông có nhận chuyển nhượng thêm của các hộ dân khác từ trước ngày 15/10/1993. Việc sử dụng đất này được chính quyền địa phương xác nhận vào tháng 4/1993. Quá trình sử dụng đất, gia đình ông đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế và không vi phạm về chính sách đất đai của Nhà nước, đầy đủ giấy tờ hợp lệ theo quy định của pháp luật… Năm 1994, Chủ tịch UBND phường Phước Hải xác nhận “anh Nguyễn Văn Bổn có đìa nuôi tôm, cá tại Phước Hải”; Năm 2000, Sở Địa chính Khánh Hòa vẽ bản đồ toàn bộ khu đìa ông Bổn, trong đó có thể hiện 201.500m2 đất do ông Bổn là chủ sử dụng. Năm 2003, Cty Công ích Địa chính Khánh Hòa đo vẽ bản đồ toàn bộ đìa dọc bờ sông Tắc, trong đó có đìa của ông Bốn …
Căn cứ quy định của Luật Đất đai và quy định về bồi thường, giải phóng mặt bằng (Nghị định 197/2004), ông Bổn cho rằng gia đình ông đã đủ điều kiện để được bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Tuy nhiên, khi thực hiện giải phóng mặt bằng, UBND phường Phước Long báo cáo sai lệch nguồn gốc đất với UBND TP Nha Trang. Từ đó, gia đình ông và nhiều người khác đã bị từ chối bồi thường, bị xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp.
Qua các tài liệu thu thập được, Đoàn giám sát của UBTVQH đã đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa báo báo, xin ý kiến của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong việc áp dụng các quy định của Luật Đất đai; thu thập, bổ sung tài liệu để làm căn cứ xác định quyền quản lý sử dụng đất của Nhà nước, của các hộ dân tại thời điểm kê khai theo Chỉ thị 299/TTG năm 1980 và hệ thống sổ đăng ký ruộng đất để có cơ sở giải quyết dứt điểm.
Cần thay đổi phương thức triển khai dự án?
Tuy nhiên, theo ông Bổn, từ khi có ý kiến trên đây thì địa phương vẫn không có động thái nào để giải quyết dứt điểm quyền lợi của các hộ dân. Việc giải quyết khiếu nại vẫn chỉ dừng ở chính quyền cấp phường là chưa đúng trình tự, thủ tục theo quy định.
Hơn nữa, theo Giấy chứng nhận đầu tư thì đến cuối năm 2016, dự án KĐT An Bình Tân phải được hoàn thành toàn bộ và đưa vào sử dụng, khai thác. Tuy nhiên, đã quá hạn trên 3 năm nhưng hiện nay, dự án mới hoàn thành được khoảng 2/3 khối lượng.
Trước việc Cty CP Xây lắp Vật tư Kỹ thuật để chậm tiến độ, vướng mắc trong giải phóng mặt bằng và khiếu kiện kéo dài như trên thì mới đây, Cty CP Đầu tư Xây dựng Tái định cư (trụ sở tại TP Nha Trang) đã có Báo cáo gửi cơ quan chức năng đề đạt nguyện vọng được thực hiện dự án chỉnh trang tái định cư tại chỗ cho các hộ dân khu dân cư Hố Vàng. Đồng thời, Cty này cũng có Tờ trình gửi UBND tỉnh Khánh Hòa xin chủ trương điều chỉnh cục bộ Dự án (Khu đô thị An Bình Tân) để chỉnh trang tái định cư tại chỗ cho các hộ dân Khu dân cư Hố Vàng, theo Quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 (một phần của Dự án Khu đô thị An Bình Tân)…
Theo ông Bổn thì bản thân ông và các hộ dân đều ủng hộ phương án trên của Cty CP Đầu tư Xây dựng Tái định cư, vừa sớm ổn định cuộc sống, vừa bảo đảm tránh được những bất cập của dự án “đổi đất lấy công trình”, tránh những “lợi ích nhóm” lợi dụng dự án để trục lợi và gây thất thoát cho ngân sách nhà nước.
Tuy nhiên, cho đến nay, phương án trên vẫn chưa nhận được ý kiến phản hồi từ UBND tỉnh Khánh Hòa.
