Cần phán quyết khách quan vụ “lật kèo vẫn thắng kiện” ở Nghệ An

VKSND tỉnh Nghệ An vừa ra Quyết định Kháng nghị số 1449 ngày 4/10/2011 đối với Bản án sơ thẩm số 08/2011/KDTM-ST của TAND tỉnh Nghệ An. Bản kháng nghị đã chỉ ra 4 điểm sai lầm nghiêm trọng về cả nội dung và tố tụng của Bản án số 08 kể trên và đề nghị tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm.

Khuất tất sau vụ hủy hợp đồng

Theo Bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Nghệ An vào các ngày 30/8 và 1/9/2011 đối với vụ án “Tranh chấp hợp đồng thuê khoán tài sản” giữa nguyên đơn là HTX Bình Vinh với bị đơn Công ty TNHH Văn Đỗ (Cty Văn Đỗ) và ông Nguyễn Văn Đỗ, Nguyễn Văn Quang thì từ tháng 7/2004 đến tháng 4/2007, HTX Bình Vinh đã ký kết 03 hợp đồng kinh tế với Cty Văn Đỗ và ông Đỗ, ông Quang (là xã viên HTX Bình Vinh) cho thuê, khoán mặt bằng, tài sản trong thời hạn 20 năm.

Mặt bằng thuê khoán.

Hai bên cam kết: Nếu Nhà nước trưng dụng diện tích mặt bằng của HTX thì cả hai bên chấp hành đền bù theo quy định. Sau đó, lấy lý do chưa phát huy hết lợi thế từ thửa đất nên HTX Bình Vinh đã làm thủ tục trả lại đất “vàng” trên cho Nhà nước và đề nghị hủy hợp đồng thuê, khoán tài sản.

Các bị đơn khiếu nại, cho rằng lý do Nhà nước thu hồi đất không phải là sự kiện bất khả kháng mà là do sự tác động của HTX Bình Vinh đã tự nguyện trả đất cho Nhà nước. Việc trả lại đất cho Nhà nước trong khi đất đó đang được thực hiện hợp đồng giao khoán cho xã viên là vi phạm nguyên tắc của Bộ luật Dân sự, vi phạm nghĩa vụ về giao khoán theo hợp đồng đã ký kết. Ngoài ra, bị đơn còn có yêu cầu phản tố, buộc nguyên đơn phải bồi thường thiệt hại tổng cộng hơn 10 tỷ đồng.

Bản án sơ thẩm đã chấp nhận đơn khởi kiện của nguyên đơn, tuyên các hợp đồng  kinh tế đã ký giữa HTX Bình Vinh và các bị đơn vô hiệu, tuyên nghĩa vụ tài chính của các bên. Yêu cầu phản tố của bị đơn đã bị bỏ qua không xét nhưng án sơ thẩm lại vẫn tuyên buộc bị đơn phải chịu nghĩa vụ án phí.

Kháng nghị hủy án

Trong đơn kháng cáo của mình, các bị đơn đã chỉ ra tới 8 điểm sai sót, không thể khắc phục của Bản án sơ thẩm. Đơn cử, về nội dung: hợp đồng thuê, khoán mặt bằng thời hạn 20 năm, mới thực hiện được 6 năm thì bên cho thuê “lật kèo” nhưng vẫn được Tòa sơ thẩm bảo vệ là không xác đáng. Án sơ thẩm bỏ qua yêu cầu phản tố của bị đơn nhưng vẫn tuyên bị đơn phải chịu án phí cho yêu cầu phản tố là thiếu sót.

Về mặt tố tụng, án sơ thẩm cũng có khá nhiều sai sót về hình thức đơn khởi kiện; về tạm ứng án phí và yêu cầu khởi kiện bổ sung của nguyên đơn; về thủ tục hòa giải trước khi đưa vụ án ra xét xử; về quyết định hoãn phiên tòa và thời gian hoãn phiên tòa... Đặc biệt, Tòa đã tống đạt cho bị đơn hai bản án sơ thẩm cùng số, cùng ngày nhưng nội dung có khác nhau.

Bản án được cấp sau có đính kèm theo một mẩu giấy dán ở góc trái trang đầu tiên với dòng chữ viết tay: “Bản án này để thay thế bản án trước”. Theo Luật sư của bị đơn, đây là sự vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng vì nếu có sai sót nhỏ thì Tòa án phải ra văn bản đính chính bản án theo mẫu ban hành quy định tại Điều 240 BLTTDS và hướng dẫn tại Mục 12 Chương 3 Nghị quyết 02/2006/NQ-HĐTP chứ không thể tùy tiện.

Ngày 4/10/2011, VKSND tỉnh Nghệ An ra Quyết định Kháng nghị số 1449 chỉ ra 4 điểm sai lầm nghiêm trọng về cả nội dung và tố tụng của án sơ thẩm. Cụ thể: Án sơ thẩm chưa làm rõ lỗi của đương sự khi ký kết hợp đồng vô hiệu và những thiệt hại phát sinh trong quá trình thực hiện giao kết các hợp đồng; bỏ sót yêu cầu khởi kiện của đương sự; việc giải quyết yêu cầu phản tố của bị đơn còn thiếu sót; việc tính án phí cũng chưa chính xác. Từ đó, bản kháng nghị đề nghị hủy án sơ thẩm để xét xử lại từ đầu. 

Hy vọng phiên xử phúc thẩm tới đây sẽ giải quyết vụ án một cách khách quan, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp cho các bên đương sự trên cơ sở áp dụng đúng và đầy đủ các quy định pháp luật.

Trần Nguyên