Năm 2021, mặc dù dịch Covid-19 đã có những tác động trực tiếp tới tiến độ triển khai thực hiện các nhiệm vụ theo kế hoạch công tác năm của Cục Con nuôi, tuy nhiên, với sự chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ, Lãnh đạo Cục và tập thể công chức Cục vẫn nỗ lực triển khai đồng thời các nhiệm vụ công tác. Đến thời điểm hiện tại, các nhiệm vụ công tác của Cục đã được triển khai thực hiện, bảo đảm về chất lượng và tiến độ với tỉ lệ hoàn thành đạt 100%.
Để tăng cường hiệu quả của công tác nuôi con nuôi, Cục Con nuôi đặc biệt chú trọng đến việc xây dựng, hoàn thiện thể chế trong lĩnh vực nuôi con nuôi. Sau hơn 10 năm Luật Nuôi con nuôi có hiệu lực thi hành, Cục Con nuôi xác định việc tổng kết thi hành Luật là cần thiết.
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19, Cục Con nuôi đã tổ chức thành công Hội nghị toàn quốc tổng kết thi hành Luật Nuôi con nuôi và Công ước La Hay 1993 theo hình thức trực tuyến với sự tham gia của các bộ, ngành và các cơ quan có liên quan trong công tác giải quyết việc nuôi con nuôi tại 63 tỉnh/thành phố trên cả nước. Hiện Cục đang tiến hành hoàn thiện Báo cáo toàn quốc đánh giá tình hình thi hành Luật Nuôi con nuôi và Công ước La Hay 1993.
Việc tổ chức tổng kết thi hành Luật Nuôi con nuôi và Công ước La Hay 1993 mang ý nghĩa quan trọng, giúp cơ quan có thẩm quyền có đánh giá toàn diện về công tác giải quyết việc nuôi con nuôi trên toàn quốc. Qua đó, nhận định những tồn tại, hạn chế và khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tiễn, từ đó đề ra các giải pháp khắc phục, đề xuất, kiến nghị hoàn thiện pháp luật về nuôi con nuôi và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về nuôi con nuôi và Công ước La Hay với mục tiêu tất cả vì lợi ích tốt nhất của trẻ em.
Trong năm 2021, Cục đã tích cực tham gia góp ý xây dựng các văn bản, đề án, báo cáo thực hiện pháp luật theo đề nghị của các đơn vị trong và ngoài Bộ. Cùng với việc tập trung nghiên cứu, xây dựng và hoàn thiện thể chế, Cục cũng chú trọng vào việc triển khai thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực nuôi con nuôi: Nghị định số 24/2019/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 19/2011/NĐ-CP ngày 21/3/2011 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Nuôi con nuôi; Thông tư số 10/2020/TT-BTP về ban hành, hướng dẫn việc ghi chép, sử dụng, quản lý và lưu trữ Sổ, mẫu giấy tờ, hồ sơ nuôi con nuôi, tiếp tục theo dõi, kiểm tra việc thực hiện Chỉ thị số 03/2018/CT-TTg ngày 19/1/2018 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác giải quyết việc nuôi con nuôi trong tình hình mới...
Công tác giải quyết hồ sơ nuôi con nuôi trong nước và nước ngoài được giải quyết kịp thời, bảo đảm đúng thời hạn quy định và chất lượng thẩm định. Đặc biệt, năm 2021, mặc dù dịch Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp ở Việt Nam và các nước có quan hệ hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực nuôi con nuôi nhưng Cục Con nuôi cùng các Sở Tư pháp địa phương đã tích cực, chủ động trong việc giải quyết cho các trẻ em được nuôi dưỡng ở cơ sở nuôi dưỡng làm con nuôi nước ngoài.
Theo số liệu thống kê năm 2021, trên toàn quốc giải quyết được 1.801 trường hợp đăng ký nuôi con nuôi trong nước. Về nuôi con nuôi nước ngoài, tính đến ngày 30/10/2021, Cục đã giải quyết cho 160 trẻ em làm con nuôi nước ngoài, trong đó 127 trường hợp trẻ em từ cơ sở nuôi dưỡng và 33 trường hợp trẻ em từ gia đình (trẻ em thuộc diện con riêng, cháu ruột của người nhận con nuôi). Việc tiếp nhận và giải quyết hồ sơ con nuôi nước ngoài tuân thủ đúng các quy định của pháp luật. So với cùng kỳ năm trước, số lượng hồ sơ được giải quyết trong năm 2021 giảm 86 trường hợp.
Về công tác quản lý các tổ chức con nuôi nước ngoài tại Việt Nam, năm 2021, Cục đã hướng dẫn Văn phòng con nuôi nước ngoài tại Việt Nam về giải quyết việc nuôi con nuôi và những yêu cầu đối với Văn phòng Con nuôi nước ngoài, cha mẹ nuôi nước ngoài trong thời kỳ dịch bệnh Covid-19. Đồng thời, Cục đã trình Lãnh đạo Bộ ký gia hạn giấy phép hoạt động nuôi con nuôi nước ngoài tại Việt Nam cho một số tổ chức của Canada, Tây Ban Nha, Hoa Kỳ…
Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị. |
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc ghi nhận và đánh giá cao những kết quả mà Cục Con nuôi đã đạt được trong năm 2021. Theo Thứ trưởng, trong những kết quả chung của Bộ, ngành Tư pháp có những đóng góp quan trọng của công tác nuôi con nuôi. Trong đó nổi bật là việc Cục đã thực hiện tốt vai trò cơ quan trung ương chịu trách nhiệm chính tổ chức 2 đợt cho các cha mẹ nuôi từ các nước châu Âu vào Việt Nam nhận bàn giao trẻ em trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đang hoành hành đã gây tiếng vang lớn trong quan hệ đối ngoại và góp phần nâng cao vị thế, hình ảnh của Bộ Tư pháp và công tác nuôi con nuôi của Việt Nam.
Để đảm bảo việc thực hiện những nhiệm vụ trọng tâm của Bộ, Ngành Tư pháp năm 2022, Thứ trưởng đề nghị Cục Con nuôi tập trung tổ chức thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra tại Báo cáo tổng kết 10 năm thi hành Luật nuôi con nuôi và Công ước La hay về Bảo vệ trẻ em và hợp tác trong lĩnh vực con nuôi quốc tế sau khi được Chính phủ phê duyệt; tập trung nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về nuôi con nuôi ở cả Trung ương và địa phương đối với cả con nuôi trong nước và con nuôi quốc tế cùng với việc tiếp tục thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 03/CT-TTg ngày 19/01/2018 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác giải quyết việc nuôi con nuôi trong tình hình mới.
Tăng cường công tác truyền thông, nâng cao nhận thức, tuyên truyền phổ biến pháp luật về nuôi con nuôi, đặc biệt là hướng tới người dân để người dân hiểu được ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đăng ký nuôi con nuôi tại cơ quan có thẩm quyền nhằm làm phát sinh mối quan hệ pháp lý giữa cha mẹ và con, từ đó bảo đảm quyền và lợi ích cho trẻ em được nhận làm con nuôi.
Tiếp tục phát huy tốt hơn nữa vai trò thường trực của cơ quan Trung ương về nuôi con nuôi của Việt Nam. Trong bối cảnh dịch Covid-19 còn tiếp tục diễn biến phức tạp, Cục cần đổi mới phương thức, cách thức làm việc mang tính chủ động hơn để không bị gián đoạn trong việc giải quyết hồ sơ con nuôi có yếu tố nước ngoài cũng như thủ tục bàn giao con nuôi nước ngoài.