Dù không được cấp phép khai thác nhưng một DN tại tỉnh Sơn La đã bất chấp các quy định của pháp luật, đưa máy móc vào khai thác đá một cách công khai, sử dụng làm vật liệu thi công 2 dự án quy mô lớn. Dư luận đặt câu hỏi sai phạm này có sự “chống lưng” hay không mà ngang nhiên tồn tại giữa thanh thiên bạch nhật như vậy?
Bóc trần cả mảng núi
Điểm khai thác đá không phép trên tồn tại ở bản Bon (xã Mường Chiên (huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La). Ghi nhận thực tế, tại đây không khác gì một công trường được cấp phép. Ở đây có cả lán trại để công nhân sinh hoạt. Người dân phản ánh, hoạt động khai thác đá đã diễn ra nhiều tháng nay, nhưng không thấy chính quyền địa phương đến xử lý.
Để làm rõ, những ngày đầu tháng 5/2022, PV đã đến tìm hiểu và ghi nhận thực tế. Theo quan sát, điểm khai thác nằm sát con đường lớn liên xã, cách trụ sở UBND xã Mường Chiên chưa đầy 1km, ai đi qua cũng dễ dàng nhìn thấy. Tại đây, một mảng núi đã bị bóc trần, phía dưới chân núi luôn túc trực 2 chiếc máy xúc cỡ lớn và một cỗ máy xay nghiền đá hoạt động với cường độ cao.
Nhiều người dân tại đây bức xúc, vì DN ngang nhiên nổ mìn phá đá, trong khi không hề có biển cảnh báo ngày, giờ nổ mìn nên rất nguy hiểm. Dân chỉ biết cứ cách khoảng 2 ngày DN lại nổ mìn một lần, mỗi lần nổ mìn nhà cửa bị “rung bần bật như có động đất”. Bụi từ trong khu vực khai thác bốc lên tỏa ra môi trường xung quanh ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt người dân.
Thêm một điều nữa, vị trí khai thác đá ở gần đường dân sinh, hàng ngày có rất nhiều người và phương tiện giao thông qua lại, do không có biển bảng thông báo, cộng với việc xe chở đá ra vào thất thường, khuất tầm nhìn, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông.
Hàng ngày, đều có nhiều xe tải vào lấy đá chở đi thi công đường của 2 dự án. Đây là hai dự án quy mô khá lớn có tổng vốn đầu tư hàng chục tỷ đồng, gồm Dự án cải tạo, nâng cấp đường giao thông tuyến đường liên xã từ xã Mường Chiên – xã Cà nàng, huyện Quỳnh Nhai; và Dự án đường QL279 – Cà Nàng, đoạn QL 279 – Mường Chiên. Đá được chất thành đống dọc đường đi.
 |
Máy móc hạng nặng được đưa vào để khai thác đá trái phép. |
 |
Đá khai thác trái phép được vận chuyển đi thi công dự án. |
Được biết, Dự án đường QL 279 – Cà Nàng, đoạn QL 279 – Mường Chiên; do BQL dự án di dân tái định cư thủy điện Sơn La làm chủ đầu tư, có tổng mức đầu tư hơn 100 tỷ đồng. Còn dự án cải tạo, nâng cấp đường giao thông tuyến đường liên xã từ xã Mường Chiên – xã Cà Nàng, huyện Quỳnh Nhai; do UBND huyện Quỳnh Nhai làm chủ đầu tư, đại diện chủ đầu tư là BQL dự án đầu tư xây dựng huyện Quỳnh Nhai, với tổng mức đầu tư hơn 29 tỷ đồng.
Xã khẳng định mỏ đá không phép
Để làm rõ sự việc, PV đã liên hệ làm việc với chính quyền xã Mường Chiên. Qua trao đổi, ông Lừ Văn Toản, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Chiên xác nhận việc khai thác đá của đơn vị DN trên là không được cấp phép. Hiện nay, trên địa bàn xã cũng không có mỏ đá nào được cấp phép khai thác. Theo ông Toản, hoạt động khai thác đá tại đây đã diễn ra hơn một tháng qua. Xã đã xuống kiểm tra nhưng phía Cty có ý kiến “xin phép khai thác tận dụng một ít”.
Tìm hiểu thêm được biết, tại bản Le, xã Pá Ma Pha Khinh (Quỳnh Nhai) cũng có một điểm khai thác đá trái phép trên đất nương của người dân. Thông tin về sự việc này, ông Lò Văn Đội, Chủ tịch xã Pá Ma Pha Khinh cho biết: Đơn vị khai thác đá tại khu vực trên là Cty TNHH MTV Tuấn Dũng Tây Bắc, mục đích khai thác là lấy đá cho các DN thi công tuyến đường của Dự án đường QL279 – Cà Nàng, đoạn QL279 – Mường Chiên. “Trước khi khai thác doanh nghiệp có vào làm việc xin ý kiến của xã, họ nói rằng sẽ làm việc qua huyện, còn việc nổ mìn khai thác sẽ làm việc với tỉnh. Rồi cứ thế họ đưa máy móc vào khai thác và nổ mìn phá đá”, ông Đội nói.
Trước sự việc trên, PV đã liên hệ để làm việc với lãnh đạo Phòng TN&MT huyện Quỳnh Nhai, nhằm làm rõ hoạt động khai thác đá của đơn vị DN trên. Tuy nhiên, lãnh đạo Phòng TN&MT huyện cho rằng “đang bận đi công tác” và “sẽ cho anh em đi kiểm tra”.
 |
 |
Đá khai thác trái phép được tập kết thành đống dọc đường đi. |
Được biết, tuyến đường liên xã từ QL279 đi xã Pá Ma Pha Khinh, Mường Chiên, Cà Nàng là công trình quan trọng được triển khai tại huyện Quỳnh Nhai, được cam kết trong hợp đồng thi công đảm bảo chất lượng bằng nguyên vật liệu có nguồn ngốc hợp pháp, được kiểm định chất lượng để đảm bảo công trình đưa vào sử dụng được lâu dài… Thế nhưng, thực tế công trình lại được thi công bằng nguyên vật liệu khai thác trái phép tại chỗ, còn có dấu hiệu việc giám sát công trình bị làm ngơ. Việc chủ đầu tư phó mặc cho đơn vị thi công thiếu sự giám sát thì chất lượng công trình hàng chục tỷ đồng này sẽ thế nào?
Hoạt động khai thác đá trái phép không những gây bức xúc trong dư luận, mà còn làm thất thoát tài nguyên khoáng sản, thất thu ngân sách cho Nhà nước. Dư luận đặt câu hỏi, việc khai thác đá trái phép không dễ gì có thể qua mắt được cơ quan chức năng, đặc biệt việc khai thác đá tại bản Bon (Mường Chiên) đã diễn ra trong trời gian khá dài, vậy có sự “chống lưng” của ai hay không?
