Cán bộ tư pháp cơ sở ở Nghệ An cần gỡ vướng những gì về dữ liệu hộ tịch điện tử?
(PLVN)- Sau hơn một tháng đưa vào vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, gắn với hệ thống thông tin đăng ký và quản lý hộ tịch mới, tại một số xã của tỉnh Nghệ An, bên cạnh những nỗ lực của cán bộ tư pháp cơ sở, vẫn cần sự vào cuộc, hướng dẫn của cấp trên để gỡ những bất cập, phát sinh từ thực tế.
Xã Nậm Cắn, tỉnh Nghệ An là xã biên giới, tiếp giáp nước bạn Lào được thành lập trên cơ sở sáp nhập xã Phà Đánh và xã Nậm Cắn của huyện Kỳ Sơn (cũ), công tác hộ tịch, tư pháp thời điểm đầu khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp ngoài những thuận lợi thì còn gặp một số khó khăn trong việc đồng dữ liệu.
Bà Vi Thị Sen – Công chức Tư pháp xã Nậm Cắn chia sẻ, từ 1/7 khi vừa đưa vào vận hành quá trình xử lý thủ tục hành chính trong lĩnh vực hộ tịch, tư pháp gặp rất nhiều vướng mắc. Sau 12/7, quá trình vừa làm, vừa tự đẩy hồ sơ lên hệ thống nên một số khó khăn, bất cập dần được khắc phục.
Một đặc điểm là bà con tại địa phương do đặc thù đa số người đồng bào dân tộc thiểu số nên còn có những hạn chế trong sử dụng công nghệ thông tin. Cán bộ đã trực tiếp hỗ trợ hướng dẫn bà con để nộp hồ sơ trực tuyến nên các thủ tục của người dân được giải quyết kịp thời.

Bà Vi Thị Sen cho biết thêm, để thuận lợi trong việc cấp thẻ BHYT cho trẻ dưới 6 tuổi, đề nghị BHXH và phía Công an đồng bộ dữ liệu lên hệ thống để khi giải quyết thủ tục hành chính cán bộ tư pháp không phải tra cứu thủ công, khiến mất thời gian và chậm của người dân.
Còn tại xã Minh Châu, tỉnh Nghệ An được thành lập trên cơ sở sáp nhập 4 xã gồm: Diễn Cát, Diễn Nguyên, Hạnh Quảng và Minh Châu, quá trình giải quyết thủ tục hành chính về hộ tịch-tư pháp cũng gặp nhiều khó khăn.
Theo bà Trần Thị Hồng - Công chức Tư pháp cho biết, dữ liệu hộ tịch cũ trước ngày 1/7 chưa được cập nhật đầy đủ lên hệ thống, nhiều trường hợp trước đây xã đã số hóa, đẩy lên phần mềm hộ tịch dùng chung, nhưng đến thời điểm chuyển đổi vẫn còn thiếu sót, ảnh hưởng đến việc khai thác dữ liệu khi công dân có nhu cầu cấp trích lục bản sao hộ tịch.
Theo bà Hồng, một số thủ tục hành chính như cấp bản sao từ sổ gốc, đăng ký khai sinh kết hợp nhận cha mẹ con, đăng ký lại kết hôn… hiện chưa được cấu hình liên thông từ cổng dịch vụ công của tỉnh sang phần mềm hộ tịch. Điều này khiến cán bộ phải nhập lại nhiều lần, tốn thời gian, gia tăng nguy cơ sai sót.

Đáng chú ý, với các thủ tục liên thông như khai sinh – thường trú – cấp thẻ BHYT cho trẻ dưới 6 tuổi, dữ liệu chuyển sang phần mềm hộ tịch thường xuyên bị lỗi, tự động nhảy khiến thông tin bị sai lệch so với bản khai của người dân. Các trường hợp nhảy số khai sinh, quyển số cũng diễn ra khá phổ biến.
Hệ thống phần mềm hộ tịch nhiều lúc bị trục trặc, việc liên thông với Bộ Công an để cấp số định danh cá nhân cho trẻ khi đăng ký khai sinh chậm, kéo dài thời gian giải quyết hồ sơ. Trong khi đó, thủ tục này có thời hạn xử lý ngắn (1 ngày), dẫn đến nguy cơ chậm trễ trên hệ thống.
Còn tại xã Nghĩa Mai, tỉnh Nghệ An, được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 xã gồm: Nghĩa Mai, Nghĩa Hồng và Nghĩa Minh của huyện Nghĩa Đàn (cũ), khi giải quyết thủ tục hành chính cho người dân cũng còn gặp một số bất cập.
Theo bà Hoàng Thị Luyến – Công chức Tư pháp hộ tịch chia sẻ, khi khai thác thông tin từ DLQGVDC, khi in phiếu khai thác, hệ thống chỉ thể hiện một số trường cơ bản, thiếu các thông tin quan trọng như quan hệ cha mẹ – con. Điều này khiến việc xác minh, xử lý hồ sơ chưa đảm bảo tính đầy đủ, chính xác.

Cũng theo bà Hồng, việc xác nhận tình trạng hôn nhân giữa phần mềm hộ tịch và Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (DLQGVDC), còn chênh lệch. Có trường hợp công dân đã kết hôn hoặc ly hôn nhưng thông tin chưa được cập nhật, gây khó khăn trong xử lý thủ tục.
Bà Luyến cho biết thêm, phần mềm hộ tịch chưa có cấu hình danh mục cải chính, thay đổi, bổ sung hộ tịch. Việc lưu hồ sơ vì thế thiếu ổn định, nhiều trường thông tin bị mất, buộc cán bộ phải nhập lại không cần thiết. Tương tự, dữ liệu cũ còn sót lại từ phần mềm 158 cũng chưa có chức năng nhập bổ sung vào hệ thống mới, gây gián đoạn trong quản lý.
Một vướng mắc nữa là với những trường hợp công dân đăng ký hộ tịch ở nơi khác, khi UBND xã nơi cư trú thực hiện cải chính hoặc bổ sung, phần mềm không cho thao tác trực tiếp. Chính quyền cơ sở buộc phải gửi thông báo thủ công về nơi đăng ký trước đây để cập nhật sổ, làm kéo dài quy trình và phát sinh thủ tục rườm rà.

Thực tế trên cho thấy, trong giai đoạn đầu vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, công tác hộ tịch tại cơ sở đang gặp không ít khó khăn về đồng bộ dữ liệu, liên thông thủ tục và tính năng phần mềm.
Để thuận lợi hơn trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính về tư pháp hộ tịch cho người dân, các địa phương kiến nghị cơ quan chức năng sớm rà soát, hoàn thiện hệ thống, bổ sung những chức năng cần thiết, đặc biệt là liên thông thủ tục hành chính và nhập dữ liệu cũ, nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của công dân, giảm áp lực cho đội ngũ công chức tư pháp – hộ tịch ở cơ sở.