Theo hồ sơ vụ án, ngày 13/9/2016, Và Bá Xa đến nhà Và Bá Thái (trú bản Liên Sơn, xã Nậm Càn) ngỏ ý thuê Thái vào rừng chặt gỗ cho mình. Thái đồng ý và gọi thêm 3 đối tượng khác là Và Bá Khùa, Và Bá Long, Và Bá Cô (trú cùng bản tham gia).
Sáng ngày 14/9/2016, cả 5 đối tượng hẹn gặp và thống nhất sẽ vào rừng đốn hạ gỗ sa mu, sau đó xẻ ra 40 tấm, kích thước dài 3m, rộng 40 cm, dày 20cm, có giá bán 170.000 đồng/tấm. Ngày 15/3/2017, Thái, Khùa, Long và Cô mang theo dụng cụ cùng nhau vào rừng phòng hộ đầu nguồn khe Nậm Càn dùng cưa xăng chặt hạ 2 cây sa mu, sau đó xẻ thành 40 tấm có kích thước khác nhau và chuyển về cho Và Bá Xa. Nhóm đối tượng được Xa trả 6,8 triệu đồng tiền công.
Ngày 29/3/2016, đoàn kiểm tra liên ngành đã phát hiện 2 cây gỗ sa mu bị đốn hạ, vụ việc được Công an huyện Kỳ Sơn vào cuộc điều tra, vụ án được khởi tố để đấu tranh làm rõ.
CQĐT đã phát hiện và thu tại nhà riêng của Và Bá Xa, qua quá trình giám định kết quả trùng khớp với mẫu gỗ thu tại hiện trường. Đó là gỗ sa mu, nhóm IIA, thuộc loài thực vật nguy cấp cần được bảo vệ nghiêm ngặt.
Tại CQĐT Xá và các đối tượng khai nhận hành vi phạm tội, khối lượng gỗ do Và Bá Xa và đồng phạm đốn hạ trái phép được xác định là 46,158 m3, đã vượt mức quy định về xử phạt hành chính. Hành vi vi phạm thuộc Khoản 1 Điều 12 Luật Bảo vệ rừng và phát triển rừng năm 2004.
Tại phiên tòa ngày 27/9, TAND huyện Kỳ Sơn cũng đã tuyên phạt Và Bá Thái, Và Bá Khùa, Và Bá Long, Và Bá Cô mỗi bị cáo 2 năm tù về tội danh trên nhưng cho hưởng án treo.
