Cải tạo chung cư cũ: Cân bằng lợi ích giữa các bên

Nghị định 69 quy định rõ nhà chung cư thuộc diện phải phá dỡ để xây dựng lại, hoặc xây dựng công trình khác theo quy hoạch cũng như quy định về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Nghị định 69 cũng đã cơ bản giải quyết những “nút thắt” trong quy định về phương án bồi thường với những quy định cụ thể, rõ ràng. Theo đó, quy định hệ số k bồi thường từ 1-2 lần diện tích cũ và giao cho địa phương căn cứ vào từng khu vực dự án để xác định hệ số k. Nghị định cho phép các hộ tầng 1 có dành diện tích kinh doanh được mua thêm một phần diện tích sàn kinh doanh dịch vụ trong dự án theo quy hoạch và thiết kế được duyệt để bảo đảm có thu nhập sau này.

GS. Đặng Hùng Võ cho rằng, với phương án cải tạo chung cư sẽ do nhà nước chủ trì, có sự tham gia của người dân, trên nguyên tắc chia sẻ lợi ích công bằng. Đây cũng là cách mà nhiều quốc gia trên thế giới đang thực hiện rất hiệu quả.

“Điều quan trọng nhất là phương án phù hợp với quy hoạch đô thị và có phù hợp với đa số cộng đồng dân cư ở đấy hay không? Phương án phải được lập trên cơ sở chia sẻ lợi ích giữa nhà nước, nhà đầu tư và cộng đồng cư dân" - GS. Đặng Hùng Võ nói.

Nhưng năm qua, cải tạo chung cư cũ không thực hiện được do lợi ích giữa nhà nước, người dân, chủ đầu tư chưa được cân bằng hài hòa. Sự hài hòa trong việc chia sẻ lợi ích sẽ khiến các dự án cải tạo chung cư cũ có tính khả thi hơn, GS. Đặng Hùng Võ cho biết thêm.

Theo HoREA (Hiệp hội Bất động sản TP HCM), Nghị định 69 sẽ đem lại thuận lợi cho chủ sở hữu và cả người sử dụng nhà chung cư, trong đó có các hộ khẩu ghép, sinh sống tại nhà chung cư.

Cụ thể, chủ sở hữu được lựa chọn hình thức bồi thường bằng tiền hoặc tái định cư tại địa điểm khác. Trường hợp tái định cư tại địa điểm khác có thể được bố trí tại dự án xây dựng nhà ở tái định cư hoặc dự án nhà ở thương mại trên cùng địa bàn cấp xã, nếu trên địa bàn cấp xã không có nhà ở này thì bố trí trên cùng địa bàn cấp huyện; trường hợp trên địa bàn cấp huyện không có nhà ở này thì được bố trí tại dự án khác trên địa bàn cấp huyện lân cận.

KTS Nguyễn Văn Hải, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Hà Nội cho biết, ngoài 3 chủ thể của cải tạo nhà chung cư là Nhà nước, doanh nghiệp, người dân, cần một yếu tố quan trọng nữa là cộng đồng. Cần gắn lợi ích, quyền, trách nhiệm cộng đồng vào việc cải tạo chung cư cũ; cộng đồng sẽ được hưởng lợi hạ tầng, tiện ích, vườn hoa sau cải tạo... Như vậy, vấn đề giải phóng mặt bằng sẽ tạo được đồng thuận cao hơn.