Cái kết “quả báo” cho những kẻ trộm cổ vật Chămpa

Phật viện Đông Dương xưa (ảnh tư liệu người Pháp chụp trong một cuộc khai quật)
Phật viện Đông Dương xưa (ảnh tư liệu người Pháp chụp trong một cuộc khai quật)
(PLO) - Chuyện những cổ vật bị lấy trộm “bỗng dưng” quay về với dòng tộc họ Trà đang sinh sống quanh khu Đồng Dương (Bình Định Bắc, huyện Thăng Bình, Quảng Nam)… nghe hư hư thực thực như huyền thoại giữa đời thường.
Đặc ân cho hậu duệ?  
Sử sách ghi chép lại, một trong những hậu duệ của Vương quốc Chămpa là tộc người Trà. Thủy tổ của tộc Trà ngày nay là vị vua có tên Trà Hòa Bố Để. 
Hiện người Trà tại Đồng Dương có tổng 116 hộ với hơn 200 nhân khẩu. Nhiều đời nay, họ sống quần tụ quanh khu phật viện.
Ông Trà Tấn Vụ (thôn trưởng thôn Đồng Dương) cho biết, thời còn nhỏ, ông và bạn bè cùng trang lứa vào khu tháp chơi hay chăn bò, luôn được cha mẹ căn dặn, tuyệt đối không được phóng uế, không trèo lên tượng, tháp và xâm phạm bất cứ thứ gì trong khu đất.Mùa hè, sim nở rộ quanh khu tháp, muốn ăn phải cầu khấn “xin”, sử dụng tại chỗ chứ không được đem về nhà. 
Giờ ông Vụ đã già, phật viện ngày càng hoang phế, nhưng ông vẫn nhớ rõ từng lời dặn trên, đồng thời truyền lại cho con cháu.
Đường vào kinh đô Phật giáo um tùm cỏ dại
 Đường vào kinh đô Phật giáo um tùm cỏ dại
Ông Trà Tấn Túc, Chủ tịch UBND xã Bình Định Bắc cũng chung nhận định. Vị Chủ tịch xã cho hay, có nhiều chuyện rất khó lý giải, ví dụ nếu không phải người Trà vào Phật viện cắt cỏ về cho trâu, bò; thì không trâu bò nào ăn cỏ mọc tại đây. 
Người Trà cho rằng đó là đặc ân tổ tiên chỉ dành riêng cho hậu duệ của Vương quốc Chămpa xưa.
Một ví dụ khác liên quan đến những viên gạch làm nên tháp cổ Phật viện, chỉ có người Trà mới dám sử dụng và sử dụng được. Ông Túc kể, thời gian sau năm 1975, người dân trong khu vực hằng ngày kéo vào khu vực tháp cổ lấy cả gạch Chăm đem về xây dựng nhà cửa. 
Có hộ xây được nguyên ngôi nhà từ gạch ở đây mang về. Chỉ những ngôi nhà của người Trà là yên ấm, còn người thuộc họ khác, kiểu gì sau đó cũng gặp chuyện gở, đau ốm liên miên, phải mang gạch trả lại
Kẻ trộm gặp nạn 
Theo các tài liệu còn lưu giữ, vào đầu thế kỷ 19, khi người Pháp tiến hành những cuộc khảo cổ Phật viện Đồng Dương, nơi đây vẫn còn rất nhiều cổ vật bằng đá. 
Ông Trà Tấn Phúc, Phó trưởng Công an xã Bình Định Bắc xác nhận, vào năm 1975, dù chiến tranh tàn phá nhưng nhiều hiện vật vẫn còn nằm ngổn ngang. Bản thân ông thời đó, đi ngang qua khu Phật viện thường xuyên bắt gặp tượng phật đứng bằng đá (hình thù như tượng Bồ tát Tara) bày la liệt. Dân khắp nơi liều lĩnh trộm tượng. Thế nhưng sau một thời gian, cổ vật thường bất ngờ… trở về đúng vị trí cũ.
Câu chuyện về bức tượng “ông” voi đang được người tộc Trà (nhánh 2) lưu giữ tại nhà thờ họ là một ví dụ cụ thể. 
Từ năm 1990, bức tượng thường xuyên bị trộm dòm ngó, nhưng lần nào cũng vậy, như có linh tính mách bảo, người làng không hẹn lại lũ lượt đến khu Phật viện và nhờ đó chặn đứng cuộc trộm cắp. 
Vì lo lắng bức tượng cổ để giữa trời sẽ bị lấy cắp, năm 1993, người Trà xúm lại đưa bức tượng về để cạnh nhà thờ tộc. Dù được canh gác cẩn mật, nhưng một lần nữa “ông” voi suýt bị lấy mất. 
“Vào một đêm tối trời mùa hè năm 1994, một nhóm thanh niên khoảng chục người đi xe ô tô vào làng, tới trước nhà thờ tộc, họ nhảy xuống khiêng bức tượng. Dân làng chưa kịp phản ứng, điều kỳ lạ đã xảy ra. Cả nhóm thanh niên đông người, khỏe mạnh như vậy, song lại không tài nào nhấc hay lay chuyển được bức tượng. Bất lực, nhóm trộm bỏ đi”, vị Phó Trưởng công an xã cho hay.
Lối vào khu di tích Phật viện Đồng Dương
 Lối vào khu di tích Phật viện Đồng Dương
Ông Phúc kể thêm, thỉnh thoảng ông được người dân báo cáo việc bắt gặp người lạ tới khu Phật viện. Khi họ rời đi, ông vào kiểm tra, lại thấy những miếng đá, viên gạch, cả những bức phù điêu có khắc hoa văn rất đẹp từng bị mất, được đặt trở lại ngay ngắn trên bậc thềm Tháp Sáng. 
Tìm hiểu mới biết, không riêng những vùng lân cận, có người ở tận Hà Nội, trước đây ghé thăm, trót lấy đi một miếng đá vì quá thích, sau đó cũng tự động lặn lội hàng ngàn cây số vào trả lại. 
Ông Trà Tấn Túc, Chủ tịch UBND xã Bình Định Bắc tiếp lời: “Nhiều bức tượng, văn bia đá có niên đại hơn 1.000 năm tại Phật viện Đồng Dương từng bị đánh cắp đã bất ngờ “châu về hợp phố”. Nếu không đem trả ở vùng này, họ sẽ trả ở Bảo tàng điêu khắc Chăm Đà Nẵng. 
Tôi có người quen tại Bảo tàng kể lại, có thời điểm cứ buổi sáng thức dậy, họ thu được ngoài cửa bảo tàng rất nhiều hiện vật liên quan đến Phật viện Đồng Dương”.
Trưởng thôn Đồng Dương kể một câu chuyện khiến nhiều người sởn tóc gáy, mới đây, ông Nguyễn Dũng và ông Lê Tấn Tình (hai người đều làm rể làng Đồng Dương), khi cuốc đất canh tác thuộc khu vực Phật viện, đào được một bức tượng Bồ Tát bằng đá.Thay vì báo chính quyền, hai người lén mang bán, số tiền cụ thể chưa ai rõ. 
Trong lúc công an xã còn đang xác minh, cho mời lên làm việc, đột ngột ông Tình bị tai nạn giao thông chấn thương nặng. Với người khác, các ca phẫu thuật gãy tay chân, chấn thương bả vai… việc chữa trị thường dễ dàng, riêng ông Tình lại liên tục bị nhiễm trùng, phải chuyển điều trị lên tuyến trên, đến nay vẫn chưa được về nhà. 
Đi khắp xã Bình Định Bắc, nói về trường hợp tai nạn của ông Tình, người nào cũng lắc đầu vẻ sợ hãi./.

Đọc thêm

'Tiếng hát Hà Nội 2024' lan tỏa thanh âm của tình yêu Hà Nội

Cuộc thi còn tạo điều kiện phát triển cho những tài năng âm nhạc trẻ. (Ảnh: BTC)
(PLVN) - Cuộc thi “Tiếng hát Hà Nội năm 2024” sẽ tạo cơ hội cho các nghệ sĩ sáng tạo, thể hiện những tác phẩm âm nhạc truyền thống và đương đại với chủ đề về ca ngợi Tổ Quốc, Đảng, Bác Hồ, tình yêu với Thủ đô, quê hương – đất nước góp phần thúc đẩy sự sáng tạo và phát triển nghệ thuật.

MC Cát Tường đề nghị xử lý một số trang tin lấy tên mình 'giật tít câu view' để lừa tiền

Diễn viên - MC Cát Tường
(PLVN) - MC Cát Tường và nhà sản xuất “Bạn muốn hẹn hò” mời luật sư và Thừa phát lại lập vi bằng một số trang tin điện tử, fanpage, facebook, youtube… có hành vi “giật tít câu view”, làm sai lệch thông tin, gây hoang mang dư luận liên quan vụ MC cảnh báo có kẻ gian sử dụng hình ảnh của mình để lừa đảo số tiền lớn.

'Thư gửi mẹ' - sản phẩm truyền thông thực hiện bình đẳng giới lọt vào top 7 đề cử cho Giải thưởng Silvana S Film

'Thư gửi mẹ' - sản phẩm truyền thông thực hiện bình đẳng giới lọt vào top 7 đề cử cho Giải thưởng Silvana S Film
(PLVN) - Giải thưởng Silvana S Film là giải thưởng tôn vinh những bộ phim tài liệu xuất sắc về môi trường và giới trẻ, thuộc khuôn khổ chương trình LENScape: Documentary Shorts from Southeast Asia. Năm nay, Việt Nam tham gia Giải thưởng Silvana S Film với bộ phim tài liệu ngắn “Thư gửi mẹ” do Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam đồng sản xuất với đạo diễn Hà Lệ Diễm.

Vẻ đẹp từ những thước phim

Vẻ đẹp từ những thước phim
(PLVN) - Thời gian đã phủ lớp bụi lên những thước phim cổ, tấm ảnh cũ, tuy nhiên giá trị của chúng không mất đi. Ngày nay, dù cuộc sống hiện đại hối hả, sôi động với nhiều âm thanh, màu sắc đa dạng trên truyền hình, nhưng nhiều người trẻ vẫn dành tình cảm cho các bức ảnh cũ, thước phim xưa.

Đắm say với “Tình ta Hà Tĩnh”

Cảnh đẹp Hà Tĩnh được nhạc sĩ Ngọc Lê Ninh đưa vào trong ca khúc "Tình ta Hà Tĩnh) (ảnh trong MV).
(PLVN) -  Sau 12 năm ấp ủ, nhà khoa học, nhà thơ, nhạc sỹ Ngọc Lê Ninh cho ra đời ca khúc mang tên “Tình ta Hà Tĩnh”. Với âm hưởng dân ca xứ Nghệ, ca khúc tôn vinh đời sống văn hóa, chính trị, phong tục tập quán, các địa danh nổi tiếng, các đặc sản biển rừng, văn hóa phi vật thể (Ví Dặm, Ca trù Cổ Đạm)... và một tình yêu nồng nàn với mảnh đất nơi đây.

Trao giải Cuộc thi 'Tiếng vang lịch sử: Diễn giải Văn Miếu - Quốc Tử Giám qua hội họa'

Các tác phẩm hội họa đạt giải thưởng cao (ảnh P.V)
(PLVN) - Cuộc thi “Tiếng vang lịch sử: Diễn giải Văn Miếu-Quốc Tử Giám qua hội họa” là “sân chơi” lành mạnh nơi các bạn trẻ cùng nhau sáng tạo, cùng nhau tranh tài, thể hiện cảm xúc, quan điểm của mình qua các tác phẩm hội họa về các công trình kiến trúc, hiện vật, tượng thờ,… tại di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám.

Cuộc thi Hoa hậu Di sản áo dài Việt Nam 2024 lần đầu tiên được tổ chức

Cuộc thi Hoa hậu Di sản áo dài Việt Nam 2024 lần đầu tiên được tổ chức. (Ảnh: Thùy Dương)
(PLVN) - Với mục đích tìm kiếm người đẹp có đủ “sắc, tâm, tài” để quảng bá hình ảnh của tà áo dài Việt Nam, cuộc thi Hoa hậu Di sản áo dài Việt Nam 2024 lần đầu được tổ chức nhằm phát huy vai trò, năng lực của phụ nữ Việt Nam trong tiến trình hội nhập phát triển, quảng bá đất nước, con người Việt Nam với bạn bè quốc tế.

Liên hoan các ban nhạc toàn quốc năm 2024

BTC thông tin về Liên hoan các Ban nhạc toàn quốc năm 2024. (Ảnh: Thùy Dương)
(PLVN) - Liên hoan các ban nhạc toàn quốc năm 2024 là dịp để các nghệ sĩ đến từ mọi miền cả nước quy tụ gặp gỡ, giao lưu học hỏi, chia sẻ và trao đổi những kinh nghiệm trong hoạt động nghệ thuật, nhằm nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, tiếp tục tạo ra những sản phẩm nghệ thuật có chất lượng phục vụ xã hội.

Quảng bá điện ảnh Việt Nam tại Hollywood

Thứ trưởng bộ VHTT DL Hồ An Phong cùng các nhà làm phim đến từ Việt Nam giao lưu với phó thị trưởng Los Angles.
(PLVN) - Vừa qua, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã tổ chức chương trình xúc tiến Du lịch - Điện ảnh Việt Nam “Việt Nam - Điểm đến mới của Điện ảnh thế giới” tại toà nhà hiệp hội các đạo diễn - Tổ hợp Nhà hát DGA, thành phố Los Angeles, bang California, Mỹ.