“Cái chết của Provenzano không đồng nghĩa với sự sụp đổ của Cosa Nostra”, nhà báo kiêm chuyên gia về mafia Rino Giacalone nhận định. Matteo Messina Denaro, kẻ được biết tới với danh hiệu Matteo Diabolik và biệt danh Playboy tuy đang phải lẩn trốn, nhưng đang điều hành Cosa Nostra và đã nhảy sang nhiều lĩnh vực khác so với thời của Bernardo Provenzano.
Chấm dứt một huyền thoại
Bernardo Provenzano chết ở tuổi 83 (sinh ngày 31/1/1933, tại Corleone, thị trấn bang Sicilia nổi tiếng với nhiều băng đảng ma túy hoành hành). Nhiều người nói rằng, cái chết của bố già Bernardo Provenzano đã chấm dứt một huyền thoại. Bởi tuy chỉ là một trùm xã hội đen, nhưng Bernardo Provenzano được giới truyền thông đề cập nhiều cùng những huyền thoại xung quanh hắn.
Theo hồ sơ của cảnh sát, vì vừa phải điều trị ung thư, vừa bị bệnh Parkinson hành hạ, nên tối 9/5/2012, Bernardo Provenzano đã tự sát, nhưng bất thành. Quản giáo đã phát hiện Bernardo Provenzano nằm bất tỉnh trên giường với chiếc túi thắt trên đầu. Tối 10/5/2012, giới truyền thông Italia đưa tin về việc này và cơ quan chức năng phải làm rõ nguồn gốc của chiếc túi dùng để tự sát của Bernardo Provenzano bởi đó là đồ vật bị cấm trong nhà tù.
Bernardo Provenzano gia nhập gia đình mafia (Italian Mafia) từ đầu thập niên 1950 và nhanh chóng được bố già khi đó là Michele Navarra tin cậy. Năm 25 tuổi, Bernardo Provenzano được giao thủ tiêu ông trùm một băng đảng đối thủ và nhanh chóng nổi danh. Nên trong thập niên 1980, hắn đã trở thành nhân vật thứ hai trong Cosa Nostra - băng đảng nổi tiếng với các vụ thanh trừng xã hội đen và ám sát thẩm phán đẫm máu.
Sau khi bố già Toto Riina bị bắt (tháng 1/1993, bị kết án tù chung thân vì tội giết người, trong đó có vụ đặt bom ám sát 2 thẩm phán Giovanni Falcone và Paolo Borsellino), Bernardo Provenzano nghiễm nhiên trở thành “truyền nhân”. Sau khi tiếp quản vị trí của bố già Toto Riina, Bernardo Provenzano đã cùng Leoluca Bagarella và Giovanni Brusca cai quản giới giang hồ, nhưng chúng bị bắt và vào tù trong 2 năm 1995 và 1996.
Bernardo Provenzano từng nổi danh qua tiểu thuyết “Bố già” của tác giả Mario Puzo, và là kẻ được giang hồ gọi với nhiều biệt danh như “máy cắt cỏ”, “kẻ thi hành án” - giết người không ghê tay, “kế toán viên” - lo chuyện thu tiền từ buôn lậu ma túy.
Tháng 9/1958, Bernardo Provenzano cùng 14 tay súng đã bắn chết bố già Michele Navarra với 112 phát đạn và từ đó hắn nổi danh trong giang hồ. Tuy mới ngoài 30 tuổi, nhưng Bernardo Provenzano đã bị truy nã vì tội giết người (10/9/1963) và kể từ đó hắn bắt đầu cuộc sống lẩn trốn cho đến khi bị bắt (11/4/2006). Bernardo Provenzano bị truy nã với những cáo buộc liên quan tới tội cướp có vũ trang và 127 vụ giết người khác nhau.
Trước khi bị bắt, Bernardo Provenzano đã điều hành băng đảng mafia khét tiếng Cosa Nostra cho dù phải sống chui lủi. Sau khi bị bắt (11/4/2006), bố già Bernardo Provenzano bị giam riêng cùng chế độ an ninh đặc biệt (giám sát 24/24h bằng camera) tại nhà tù ở Terni, miền Trung Italia.
Theo ông Franco Mrasa, luật sư của Bernardo Provenzano thì bố già không được phép gặp bất cứ ai, không được đọc báo, nghe radio, xem vô tuyến và các món ăn phải được chuẩn bị riêng đề phòng bất trắc xảy ra. Bernardo Provenzano thậm chí còn không được phép gặp linh mục nhân lễ Phục sinh.
Tháng 8/2008, bố già Bernardo Provenzano bị tòa tuyên phạt với mức án 30 năm tù, sau hơn 2 năm bị bắt. Cảnh sát hầu như không lấy được lời khai nào của Bernardo Provenzano vì bố già này hiểu rất rõ “luật im lặng” mà mafia Sicily đặt ra. Cảnh sát Italia từng đề nghị FBI giúp giải mã cuốn kinh thánh thu giữ được của Bernardo Provenzano. Bởi bố già Bernardo Provenzano chỉ ra lệnh cho thuộc hạ cũng như liên lạc với bạn bè, người thân bằng cách viết thư tay hoặc đánh máy, ký tên.
Cảnh sát cho biết, một trong những tuyệt chiêu giúp Bernardo Provenzano nhiều lần thoát khỏi sự truy bắt là rất giỏi cải trang và liều lĩnh tới mức khó tin. Bernardo Provenzano không bao giờ liên lạc bằng điện thoại, nhất là điện thoại di động. Bố già Bernardo Provenzano khéo ẩn mình và cải trang tới mức ngay cả cảnh sát Italia cũng chỉ có bức ảnh của hắn lúc 25 tuổi, còn những bức ảnh sau này đều do máy tính dựng theo lời kể của nhiều người khác nhau.
“Bố già” Matteo Messina Denaro
Giới truyền thông cho biết, do tiên liệu trước việc sẽ bị bắt nên Bernardo Provenzano đã sớm lập Matteo Messina Denaro là kẻ tiếp quản ngôi vị của hắn. Và mafia Italia đã tổ chức hoành tráng lễ đón nhận tân bố già Matteo Messina Denaro 8 năm trước (tháng 7/2008) và hắn chính thức trở thành người kế nhiệm ngôi vị “Bố già của bố già” Bernardo Provenzano.
Một trong những nguyên nhân khiến Matteo Messina Denaro được chọn kế vị bởi khi đó không còn người cạnh tranh. Sở dĩ nói như vậy vì ngày 5/11/2007, Salvatore Lo Piccolo, “kẻ thù số một” và là đối thủ nặng ký nhất kế vị bố già Bernardo Provenzano bị cảnh sát Italia bắt sau hơn 20 năm lẩn trốn. Bernardo Provenzano luôn tuyên bố, người kế nhiệm hắn phải vừa có “số má” trong xã hội đen, vừa phải trẻ để có thể đứng đầu mafia Sicily nói riêng và Italia nói chung trong một thời gian dài.
Và Matteo Messina Denaro (sinh ngày 26/4/1962 trong một gia đình mafia tại Castelvetrano ở thành phố Trapani trên đảo Sicily) là ứng cử viên sáng giá nhất - giết người lần đầu tiên khi mới 18 tuổi và từng khoe với thuộc hạ rằng, đã giết đủ số người để chôn kín một nghĩa trang. Bố của Matteo Messina Denaro là Francesco Messina Denaro, cũng là một ông trùm khá tên tuổi ở vùng Castelvetrano.
Tuy đang bị cả cảnh sát Italia lẫn FBI truy nã gắt gao vì tội giết người và buôn lậu ma túy, nhưng Matteo Messina Denaro vẫn tới Barcelona, Tây Ban Nha để chữa chứng lác mắt. Matteo Messina Denaro bắt đầu nổi tiếng sau khi tạp chí L’Espresso số ra ngày 12/4/2001 đưa ảnh hắn lên trang bìa với dòng chữ “Đây là bố già mới của mafia”.
Làm quen với “vũ khí nóng” từ khi mới 14 tuổi, và sinh ra ở Sicily nên Matteo Messina Denaro hung dữ và thích làm dáng, sớm nổi danh trong giới giang hồ do khả năng thanh toán đối phương một cách dã man và tàn bạo. Matteo Messina Denaro nổi danh sau khi đích thân hạ sát một bố già thù địch cùng vợ ông ta đang mang thai. Và tên này còn bị cáo buộc đã sát hại và phi tang xác con tin Giuseppe di Matteo.
Cảnh sát Italia từng gửi cuốn Kinh thánh cùng khoảng 200 mẩu giấy - “mật lệnh” mà họ thu được từ bố già Bernardo Provenzano tới Trung tâm nghiệp vụ FBI ở Quantico, bang Virginia, Mỹ. Mẩu giấy chọn Matteo Messina Denaro làm người kế nhiệm của Bernardo Provenzano hiện vẫn nằm trong tay cảnh sát và là một trong những bằng chứng quan trọng để xét xử tên này.
Cảnh sát Italia từng tuyên bố, Matteo Messina Denaro là sự tổng hợp hoàn hảo của băng đảng Cosa Nostra, là sự kết hợp giữa độc ác với khôn ngoan của mafia xưa với tính năng động và cách tổ chức hiện đại của mafia hiện nay. Matteo Messina Denaro rất khôn khéo trong việc thâu tóm những băng nhóm ở Palerme và các dòng họ mới nổi tại Agrigente.
Theo giới truyền thông, Matteo Messina Denaro mạnh tay trong việc buôn bán ma túy, vũ khí và thiết lập mối quan hệ khá đặc biệt với những băng đảng xã hội đen ở Venezuela và châu Mỹ Latinh. Nhưng tên này lại thích làm dáng, luôn trưng diện, khoe mẽ - đi xe thể thao đắt tiền, đeo đồng hồ vàng, sử dụng nước hoa cao cấp, ăn chơi trác táng, đổi người tình như thay áo và đây là điểm yếu để đối phương tấn công.
Tổng thống Carlo Azeglio Ciampi từng gọi điện chúc mừng Bộ trưởng Nội vụ Giuseppe Pisanu ngay sau khi biết tin về vụ bắt giữ bố già Bernardo Provenzano. Bởi đó là thành công lớn nhất của lực lượng an ninh và cảnh sát Italia trong cuộc chiến chống mafia thời điểm đó. Được biết, hơn 50 cảnh sát vũ trang đã tham gia cuộc vây bắt Bernardo Provenzano tại một trang trại gần Corleone, Sicily.
Và giới truyền thông khi đó từng đưa tin, đã lâu cả Tổng thống và Thủ tướng Italia mới cùng bày tỏ sự quan ngại về những vụ bạo lực, thanh trừng lẫn nhau giữa các băng đảng mafia và Bernardo Provenzano là kẻ phải chịu một phần trách nhiệm cho những bất ổn trong thế giới ngầm ở Italia nói chung và thành phố Neapel nói riêng.
