Văn hóa trà đạo
Ngày nay, sự hiện đại trong cuộc sống mang lại cho con người nhiều cơ hội được thưởng thức những loại đồ uống hảo hạng, sáng tạo độc lạ, từ các loại đồ uống đóng chai đến những thức uống chế biến công phu, cầu kỳ. Thế nhưng, trong sự hối hả cuộc sống, những cuộc trò chuyện, tâm tình, tản mạn bên ấm trà nóng lại trở thành thứ níu giữ con người về với an yên.
Trà Việt mang nhiều nét phong nhã, thanh tao. Người biết thưởng trà cũng là người mang cốt cách hào sảng, thanh lịch, ý nhị và đầy tinh tế. Hơn 20 năm gắn bó với nghệ thuật chế tác trà, nghệ nhân Hoàng Anh Sướng đã có cơ hội đi đến khắp các nẻo vùng miền trên cả nước để tìm hiểu nguồn gốc các loại nguyên liệu trà và ý nghĩa đằng sau mỗi loại trà. Hành trình đó cũng mang đến cho nghệ nhân nhiều hiểu biết thú vị về các loại trà. Nghệ nhân Hoàng Anh Sướng đã có những chia sẻ về nghệ thuật chế tác trà, cách thưởng thức trà mạn đúng phong nhã và những ý nghĩa về bình an, hạnh phúc đằng sau chén trà Việt.
Trà vốn là thức uống truyền thống của người Việt xưa nay. Không chỉ là thức uống cải thiện tinh thần, giúp an yên, tâm tĩnh, trà còn giúp cải thiện vóc dáng, tiêu mỡ, giảm cân. Nghệ nhân Hoàng Anh Sướng chia sẻ về trải nghiệm của mình khi dùng trà: “Tôi bị rối loạn chuyển hóa hơn 10 năm nay nên chỉ số triglycerid trong máu rất cao. Có thời điểm lên đến 9. Mặc dầu ăn uống kiêng khem, thậm chí đã từng nhịn ăn vài lần nhưng khi ăn trở lại, chỉ số mỡ máu lại tăng. Tôi rất khổ sở vì điều này. Đã từng uống thuốc nam, thuốc bắc nhưng hiệu quả không cao. Thế mà, sau gần 2 năm uống trà hàng ngày, mỡ máu giảm về mức an toàn”.
“Vẫn biết từ lâu, các nhà khoa học trên thế giới đã kết luận, uống trà xanh (đặc biệt là trà Shan tuyết cổ thụ) có quá nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, trong đó có phòng chống ung thư, giảm béo, giảm mỡ máu…, nhưng chỉ đến khi thực chứng trên cơ thể mình, niềm tin ấy mới trở nên vững chãi”, nghệ nhân chia sẻ.
Trong các loại trà, trà xanh vẫn là loại hỗ trợ tốt nhất cho việc giảm cân. Cụ thể, với mỗi một tách trà xanh thông thường sẽ chứa từ 24 - 40mg cafein, vừa đủ để giúp tác động vào các mô, cơ, tế bào giúp đẩy mạnh các quá trình hoạt động nhằm tiêu hao năng lượng và mỡ thừa hiệu quả trong cơ thể. Cùng với đó, trà xanh cũng giúp chống oxy hoá, thúc đẩy tăng cường trao đổi chất và bổ sung năng lượng cho cơ thể. Ngoài ra, với hàm lượng EGCG cao, trà xanh cũng giúp người sử dụng có được làn da tươi mịn hơn.
Ngoài trà xanh, nghệ nhân Hoàng Anh Sướng cũng chia sẻ những loại trà có công dụng tương tự mà mọi gia đình có thể dùng hàng ngày như trà sen, trà Tà Xùa,… Những loại trà này sẽ giúp tiêu bớt lượng mỡ trong cơ thể, cùng với việc duy trì chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng sẽ mang lại hiệu quả giảm cân tốt.
Cách uống trà để giảm cân
Nếu trên thế giới, hai quốc gia là Trung Quốc và Nhật Bản đều có những văn hoá thưởng trà mang đậm chất truyền thống đất nước thì ở Việt Nam cũng có phong cách thưởng trà gọi là phong trà. Theo chia sẻ của nghệ nhân Hoàng Anh Sướng, các bậc tiền nhân thường quan niệm thưởng trà là phong thái mỗi người, vì vậy mà không có bất cứ công thức chung nào. Nhưng phổ biến nhất vẫn là cách uống trà như sau: Trước khi uống thường đưa qua mũi để tận hưởng mùi thơm của hương vị trà, sau khi hương thơm đã đầy khứu giác mới hạ dần xuống miệng, môi nhấp ngụm nhỏ. Lúc này, hương vị người nhấm nháp thấy chát đắng, chân răng dường như cảm nhận như chặt lại, miệng chép liền để thấy dịch vị ngọt dịu, lòng sảng khoái khi thưởng trà.
Một ý nghĩa khác là việc mời bát trà tươi cũng giúp những người nông dân lấy lại sức lực sau buổi làm việc vất vả. Đặc biệt, với những người nông dân tuổi đã cao, chén trà giúp họ giữ được sức khoẻ tốt hơn, tinh thần minh mẫn. Nhiều nghiên cứu khoa học cũng chỉ ra rằng, người cao tuổi uống trà thường xuyên sẽ làm tăng khả năng ghi nhớ, hoạt động chân tay linh hoạt hơn và chống lại các bệnh mang dấu hiệu tuổi già. Cùng với đó, uống trà thường xuyên cũng giúp người cao tuổi ngăn ngừa các bệnh thường gặp như ung thư, suy giảm trí nhớ, các bệnh tim mạch,… từ đó cải thiện sức khoẻ và tăng cường tuổi thọ cho người cao tuổi.
Nhóm đối tượng chị em phụ nữ muốn giảm cân, đẹp da thì mỗi chén trà xanh hàng ngày sẽ giúp cải thiện đáng kể các vấn đề thường gặp như nổi mụn, tăng cân đột ngột,… Trà xanh được xem là “thần dược” cho chị em phụ nữ đang trong quá trình giảm cân, hỗ trợ tiêu mỡ nhanh, giảm cảm giác thèm ăn. Uống trà xanh sau khi ăn các loại thức ăn nhiều dầu mỡ sẽ giúp hạn chế lượng mỡ dung nạp vào cơ thể, thúc đẩy quá trình đốt cháy mỡ…
Để giảm cân, người dùng cần biết cách pha trà và uống trà đúng. Về pha trà, việc pha trà đúng cách không chỉ giúp mùi hương trà thơm lâu, trà ấm mà còn giúp phát huy tác dụng của trà, hỗ trợ các vấn đề về sức khỏe. Nghệ nhân chia sẻ cách pha trà đúng điệu và nghệ thuật dưới góc nhìn của trà đạo: Khi nước sôi, nhẹ nhàng đổ vào ấm pha trà và tưới xung quanh ấm, cẩn thận lắc đều cho nước nóng bên trong để từ đó làm nóng toàn bộ thành ấm, sau đó đổ phần nước tráng ấm ra ngoài. Công đoạn này giúp cho hương vị trà hấp thụ dễ dàng hơn. Bước tiếp theo là dùng thìa gỗ để xúc trà vào ấm với lượng vừa đủ pha một ấm trà. Cần chú ý, nếu cho nhiều trà vào ấm và đặc quá thì hương sẽ bị nồng, nước chuyển sang màu đỏ, không còn màu xanh trong, còn nếu pha nhạt quá thì hương không đủ thơm, vị không đủ đượm, từ đó trà bớt đi những công dụng với sức khỏe. Tiếp theo, dùng lượng nước nóng còn lại tưới xung quanh ấm để làm nóng toàn bộ ấm trà, trà sẽ đượm mùi thơm. Chờ khi trà chín, nâng tay rót chén trà và thưởng thức. Lưu ý, không nên sử dụng nước sôi vừa nấu xong để pha trà vì sẽ làm tiêu những chất dinh dưỡng, các vitamin có trong trà. Chỉ nên dùng nước ấm để pha trà.
Về cách uống trà, thời điểm thích hợp nhất để uống trà là vào buổi sáng, khi cơ thể đã tiêu hao năng lượng cho đêm dài sẽ hấp thụ các chất dinh dưỡng có trong trà tốt nhất. Thời điểm này uống trà ấm sẽ tăng cường quá trình tiêu mỡ, thúc đẩy giảm cân và hỗ trợ cải thiện các vấn đề sức khỏe khác. Ngoài ra, việc uống một tách trà vào mỗi buổi sáng sẽ bổ sung kịp thời lượng nước đã tiêu hao qua quá trình ngủ và giúp cơ thể hạ huyết áp, giảm quá trình hấp thụ chất béo từ các loại thức ăn.
Sau buổi sáng, một ly trà thưởng thức sau mỗi bữa ăn cũng là thời điểm uống hợp lý để giảm cân. Uống trà xanh sau bữa ăn mặn giúp cân bằng lại vị giác, có lợi tiểu và hỗ trợ bài tiết lượng muối dư thừa ra khỏi cơ thể. Đặc biệt, trà xanh sẽ giúp tiêu bớt một phần lượng mỡ có trong thức ăn khi ăn những loại đồ ăn nhanh nhiều dầu mỡ.
Các gia đình có thể chuẩn bị trà để uống hàng ngày sẽ giúp cải thiện rõ rệt các vấn đề về tim mạch, huyết áp, ngoài ra còn hỗ trợ hiệu quả quá trình giảm cân và an toàn cho sức khỏe người dùng.
Nhóm đối tượng cần lưu ý không nên sử dụng trà thường xuyên là phụ nữ đang mang thai và cho con bú. Sở dĩ trong trà có chứa một lượng caffein nhất định, là những chất gây ảnh hưởng không tốt đối với thai nhi. Nếu mẹ bầu uống trà thường xuyên sẽ gây ra nguy cơ sảy thai cao. Cũng vì lý do này, trẻ em dưới 3 tuổi cũng không nên uống trà thường xuyên. Trong giai đoạn này, cơ thể trẻ còn non nớt, các tế bào dần hình thành và tổng hợp chất dinh dưỡng. Việc uống trà quá nhiều sẽ khiến trẻ bị thiếu máu do thiếu chất sắt - thành phần chính tạo thành máu, từ đó gây ra những tình trạng như chảy máu cam, kén ăn, thường xuyên mệt mỏi…
