Xử lý quyết liệt
Theo thống kê của Công an TP, năm 2016, trên địa bàn Hà Nội có khoảng 30 xe ba bánh được ngành chức năng đăng ký đứng tên các thương binh, số còn lại (khoảng 99%) là chưa được quản lý; đã kiểm tra, xử lý trên 6.900 trường hợp, phạt tiền trên 2,7 tỷ đồng. Cùng với đó, qua kiểm tra, lực lượng chức năng đã tịch thu, tiêu hủy 342 xe ba bánh các loại. Thế nhưng, bất chấp sự kiểm tra gắt gao của các lực lượng chức năng, tình trạng xe ba bánh chở hàng cồng kềnh, giả danh thương binh, vi phạm các quy định của luật giao thông vẫn diễn ra khá phổ biến.
Trước vấn đề nan giải đó, ngày 8/6, Công an TP Hà Nội tổ chức họp triển khai Kế hoạch tổng điều tra cơ bản, kiểm tra xử lý vi phạm các phương tiện quá tải, quá khổ và xe thương binh rởm. Việc xử lý các trường hợp trên nằm trong đợt tổng điều tra, kiểm tra xử lý vi phạm theo Kế hoạch 199/KH-CAHN-PV11 của Công an thành phố Hà Nội trước tình trạng xe quá khổ, quá tải, xe tự đóng, tự chế tái diễn vi phạm. Hoạt động của các phương tiện này đã ảnh hưởng tiêu cực đến hạ tầng giao thông trên địa bàn Thủ đô.
Thiếu tướng Đinh Văn Toản - Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội cho biết: “Thời gian tới đây, cơ quan chức năng sẽ tập trung rà soát, xác định các tuyến, địa bàn trọng điểm thường xuyên có hoạt động của các phương tiện quá tải, quá khổ và lập danh sách các doanh nghiệp vận tải thường xuyên vi phạm. Đồng thời, rà soát các đối tượng sử dụng xe 3-4 bánh tự sản xuất, tự lắp ráp để xác định các trường hợp sử dụng phương tiện vận chuyển hàng hóa”.
Theo đó, để thực hiện kế hoạch trên, Công an TP Hà Nội sẽ huy động lực lượng từ chín phòng nghiệp vụ cùng công an các quận, huyện trên địa bàn. Trong đó, Cảnh sát hình sự (PC45) sẽ tổ chức điều tra cơ bản xác định các đối tượng giả là thương binh, bệnh binh, người khuyết tật có biểu hiện cầm đầu, bảo kê cho các trường hợp sử dụng xe 3-4 bánh để vận chuyển hàng hóa; các đối tượng hình sự bảo kê bến bãi, vận chuyển vật liệu, phế thải san lấp vi phạm môi trường, an ninh trật tự trên các lĩnh vực để đấu tranh, xử lý.
Trên tinh thần đó, 100% quân số của các đơn vị của công an thành phố tham gia xử lý các trường hợp vi phạm. Sau 3 ngày ra quân (từ 9-11/6), lực lượng Cảnh sát giao thông (CSGT) đã xử lý tới 821 trường hợp xe quá tải, xe ba bánh giả danh thương binh vi phạm. Trong đó, xe tải là 603 trường hợp; xe 3,4 bánh tự sản xuất, lắp ráp là 218 trường hợp. Vi phạm chủ yếu là đi vào đường cấm, đi không đúng thời gian quy định, dừng đỗ sai, chở vật liệu không che chắn, quá tải...
Theo Đại tá Đào Vịnh Thắng - Trưởng phòng CSGT đường bộ, đường sắt (PC67), nhằm triệt để xử lý tình trạng trên, Phòng PC67 chỉ đạo các đơn vị tăng cường công tác điều tra cơ bản, nắm tình hình vi phạm chở hàng quá tải, quá khổ, xe tải; xe 3, 4 bánh tự sản xuất, tự lắp ráp lấy danh nghĩa là xe thương binh, bệnh binh, người khuyết tật hoạt động trên địa bàn thành phố Hà Nội vi phạm Luật Giao thông.
Đồng thời, yêu cầu các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân hoạt động vận tải hàng hóa trên địa bàn quản lý ký cam kết chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật trong lĩnh vực vận tải; trong quá trình hoạt động không vi phạm các quy định về tải trọng, cải tạo thành, thùng phương tiện không đúng quy định; không tổ chức lắp ráp kinh doanh, buôn bán, sử dụng xe 3, 4 bánh tự sản xuất, tự lắp ráp sai quy định.
Bên cạnh việc chỉ đạo các chốt, các tổ tuần tra kiểm soát, tổ công tác 141 tập trung phát hiện, kiểm tra, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm, CSGT Hà Nội cũng thành lập 1 tổ công tác đặc biệt tập trung kiểm tra, xử lý tại các tuyến, địa bàn, khu vực nóng về tình hình xe quá tải, xe 3, 4 bánh giả danh là xe thương binh.
Nhiều khó khăn trong xử lý vi phạm
Trao đổi với phóng viên, một lãnh đạo Đội CSGT, Phòng CSGT, Công an TP Hà Nội cho biết: “Việc xử lý xe ba bánh vi phạm Luật Giao thông đường bộ, giả danh thương binh gặp rất nhiều khó khăn bởi chính từ phía các thương binh. Nhiều trường hợp giả danh thương binh khi bị kiểm tra, xử lý đã lập tức bỏ chạy, nhưng khoảng nửa tiếng sau xuất hiện một, thậm chí là nhóm thương binh ra nhận là xe của mình, gây khó khăn cho việc xử lý.
Đáng nói, không chỉ gây áp lực tại chốt xử lý, nhiều trường hợp còn kéo lên tận trụ sở của Đội, Phòng CSGT mắc võng nằm chờ trên xe, gây áp lực để xin xe vi phạm. “Theo quy định, mỗi thương binh chỉ được phép có một xe làm phương tiện đi lại. Tuy nhiên, với lý do xe cũ, hỏng, mất, không ít thương binh giờ đã sở hữu… gần chục xe. Và dùng không hết, không ít lái xe còn cho thuê, bảo kê cho người khác chở hàng”.
Dưới góc độ quản lý, nhiều chuyên gia trong lĩnh vực giao thông cho rằng, nếu đã cấm sử dụng xe ba bánh để chở hàng thì phải cấm tất cả, không phân biệt xe của thương binh thật hay giả. Cùng với đó, các cơ quan chức năng nên nghiên cứu sản xuất những loại xe phục vụ cho việc di chuyển thương binh, người khuyết tật, không nên sử dụng xe ba bánh như hiện nay. Bởi, đây là loại xe phổ thông, rất khó nhận biết thật - giả bằng mắt thường.
Đánh giá về khó khăn trong việc xử lý xe thương binh, Đại tá Đào Vịnh Thắng cho biết, trong thời gian qua, đã có nhiều kế hoạch xử lý vi phạm song dường như công tác xử phạt chỉ như “bắt cóc bỏ đĩa”. Chủ trương của thành phố là trong năm 2017-2018 sẽ dừng hoạt động của xe thương binh chở hàng. Đây là một chủ trương đúng. Thế nhưng để làm được việc này, phải xử lý tận gốc, tức là phải xử lý tận nơi sản xuất, chứ CSGT chỉ đang xử lý phần ngọn”.
Cũng theo Đại tá Đào Vịnh Thắng, để chấm dứt những vi phạm này, cùng với Công an các quận, huyện và thị xã làm tốt công tác điều tra cơ bản, Phòng PC67 chỉ đạo các đội quản lý địa bàn tập trung xử lý nghiêm đối với tất cả các vi phạm; yêu cầu cán bộ, chiến sỹ xử lý đúng lỗi với các trường hợp vi phạm đồng thời không can thiệp vào việc xử lý của CSGT. Những trường hợp can thiệp, đề nghị cán bộ, chiến sỹ làm nhiệm vụ ghi lại tên tuổi, địa chỉ để chuyển cơ quan Cảnh sát điều tra làm rõ vai trò, trách nhiệm đối với vi phạm này.
Dù tán thành việc cần xử lý nghiêm những đối tượng điều khiển xe ba bánh giả danh thương binh, thế nhưng ông Ngô Thời Bình – Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Nhân đạo Tây Trường Sơn lại cho rằng, nhiều thương binh do tuổi cao, sức yếu, không còn đủ sức khỏe điều khiển xe ba bánh liên tục nên đã giao cho con cháu sử dụng để kiếm thêm thu nhập. Vì thế, các cơ quan chức năng nên xem xét cho họ được phép điều khiển thay.