Chất lượng giải quyết, xét xử các vụ án được nâng lên
Theo chương trình Phiên họp thứ 21, hôm nay (20/3), dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn hai nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tòa án và kiểm sát.
Trong báo cáo một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn tại phiên họp, Ủy viên Bộ Chính trị, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình cho biết, để tạo sự chuyển biến căn bản, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các Tòa án mà trọng tâm là công tác giải quyết, xét xử các loại vụ án, năm 2017, lần đầu tiên hệ thống TAND tổ chức hội nghị chuyên đề về nâng cao chất lượng xét xử với thành phần tham dự bao gồm Chánh án TAND, Tòa án quân sự các cấp, để thảo luận và thống nhất thông qua 14 giải pháp đột phá để nâng cao chất lượng xét xử.
Từ năm 2018 đến nay, các tòa án đã giải quyết được 2.427.859 vụ án các loại trong tổng số 2.490.699 vụ án đã thụ lý. So với cùng kỳ của 5 năm trước (2013-2017), số lượng các vụ án tòa án phải giải quyết tăng 507.849 vụ; đã giải quyết tăng 487.903 vụ. Mặc dù số lượng các loại vụ án phải thụ lý giải quyết tăng nhiều và có tính chất ngày càng phức tạp nhưng các tòa án đã chủ động triển khai thực hiện tốt 14 giải pháp đột phá để nâng cao chất lượng xét xử.
Đặc biệt, năm 2022, số lượng các loại vụ việc thụ lý tăng 29.944 vụ so với năm trước nhưng các tòa án đã giải quyết đạt tỷ lệ 88,9%, cao hơn năm trước 7,7%. Hầu hết các vụ việc được giải quyết trong thời hạn quy định của pháp luật. Chất lượng giải quyết, xét xử các vụ án tiếp tục được nâng lên, tỷ lệ các bản án quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan được hạn chế ở mức thấp (dưới 1,5%), đáp ứng được yêu cầu mà Nghị quyết Quốc hội đề ra.
Trong đó, về giải quyết, xét xử các vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng, trong 5 năm qua (từ 2018-2022), các tòa án đã giải quyết, xét xử được 12.244 vụ với 25.144 bị cáo; trong đó, năm 2022, các tòa án đã thụ lý 3.405 vụ với 7.653 bị cáo; đã giải quyết, xét xử được 2.926 vụ với 6.421 bị cáo. Các vụ án kinh tế, tham nhũng mà tòa án đã xét xử chủ yếu là phạm các tội về “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”, “Sản xuất, buôn bán hàng cấm”, “Tham ô tài sản”, Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”...
Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, quá trình giải quyết, các tòa án đã áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với người chủ mưu, cầm đầu, lợi dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản lớn của Nhà nước; đồng thời, chú trọng quyết định tịch thu tài sản do phạm tội mà có, áp dụng các biện pháp kê biên tài sản, các biện pháp tư pháp và các hình phạt bổ sung nhằm đảm bảo thu hồi tài sản của Nhà nước đã bị chiếm đoạt hoặc thiệt hại. Đã xử lý nghiêm các vụ án, nhất là những vụ án gây ra thiệt hại đặc biệt lớn, được dư luận xã hội rất quan tâm; đồng thời chú trọng tuyên thu hồi tiền, tài sản đối với các bị cáo trong các vụ án kinh tế, tham nhũng…
 |
| Ủy viên Bộ Chính trị, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình. |
Tháo gỡ vướng mắc trong giải quyết án tham nhũng
Bên cạnh những kết quả trên, ông Nguyễn Hòa Bình cũng cho rằng, việc giải quyết các vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng còn gặp khó khăn, vướng mắc, như nhận thức giữa các cơ quan tiến hành tố tụng về một số quy định của pháp luật còn chưa thống nhất; việc xác định thiệt hại thực tế trong một số trường hợp rất khó khăn, việc giám định thiệt hại thường bị kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết vụ án…
Để tiếp tục nâng cao chất lượng xét xử, giải quyết các loại vụ án, vào tháng 2/2023 vừa qua, TAND đã tổ chức Hội nghị với thành phần tham dự gồm Chánh án Tòa án 4 cấp để tiếp tục rà soát, bổ sung thêm các giải pháp nâng cao chất lượng xét xử đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn mới. Hội nghị đã thống nhất các giải pháp để nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử của các tòa án trong thời gian tới.
Cụ thể, tiếp tục duy trì và thực hiện tốt 14 giải pháp đột phá để nâng cao chất lượng xét xử đang được thực hiện. Theo đó, các tòa án cần tập trung khắc phục bằng được các tồn tại, hạn chế đã được chỉ ra; giải quyết kịp thời các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tiễn hoạt động; đồng thời phát triển, hoàn thiện theo hướng nâng cao yêu cầu, chất lượng đối với một số giải pháp cho phù hợp với tình hình mới.
Đồng thời, bổ sung thêm 3 giải pháp, gồm triển khai thực hiện nghiêm túc các nhiệm vụ về cải cách tư pháp theo Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới. Triển khai thi hành có hiệu quả Luật Hòa giải, đối thoại tại tòa án, góp phần làm giảm áp lực về công việc cho các tòa án. Chánh án tòa án các cấp cần thường xuyên chấn chỉnh và khắc phục ngay những hạn chế, thiếu sót trong quá trình triển khai thi hành Luật; chú trọng làm tốt công tác phổ biến, tuyên truyền trực tiếp cho nhân dân về Luật Hòa giải, đối thoại tại tòa án. Ưu tiên bố trí phòng làm việc cũng như trang thiết bị phục vụ công tác hòa giải phù hợp với điều kiện thực tiễn của đơn vị. Cùng với đó là tăng cường kỷ cương, kỷ luật; nâng cao đạo đức công vụ của cán bộ, công chức, người lao động tòa án các cấp, trước hết là các lãnh đạo tòa án các cấp, các công chức có chức danh tư pháp nhằm củng cố và tạo niềm tin của người dân đối với tòa án.
Nêu cụ thể giải pháp nâng cao chất lượng các vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng, Chánh án TANDTC cho biết sẽ làm tốt công tác phối hợp với các cơ quan có liên quan, nâng cao chất lượng hướng dẫn áp dụng thống nhất các quy định của pháp luật liên quan tới các tội phạm về tham nhũng, nhằm tháo gỡ những vướng mắc trong quá trình giải quyết các vụ án này. Chỉ đạo các tòa án địa phương tăng cường sự phối hợp với các cơ quan điều tra, Viện kiểm sát trong quá trình giải quyết vụ án. Bố trí các thẩm phán có kinh nghiệm, năng lực tham gia giải quyết, xét xử các vụ án về kinh tế, tham nhũng.
