Các nền kinh tế lớn thế giới 'ngắc ngoải' qua dịch Covid-19

Covid-19 đang làm gián đoạn các chuỗi cung ứng
Covid-19 đang làm gián đoạn các chuỗi cung ứng
(PLVN) - Ngày 9/3, báo cáo của Hội nghị Liên Hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD) đã chỉ ra Covid-19 có thể khiến kinh tế toàn cầu tổn thất 1.000-2.000 tỉ USD trong năm nay. Đây có thể là cuộc khủng hoảng tài chính tồi tệ nhất kể từ năm 2008. Hiện Covid-19 đã lây lan trên 100 quốc gia.

Chứng khoán “tụt dốc” cùng giá dầu thô

Cụ thể, theo UNCTAD, những nền kinh tế bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất là những quốc gia đang bùng phát dịch Covid-19, những nước có quan hệ thương mại mật thiết với Trung Quốc và những quốc gia phụ thuộc nặng nề vào xuất khẩu dầu thô và những mặt hàng khác. Tình trạng dịch bệnh kéo dài sẽ đẩy một số quốc gia vào tình trạng suy thoái kinh tế, khiến tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm, thậm chí có thể xuống dưới 2,5% - ngưỡng suy thoái của kinh tế thế giới.

Từ đầu năm, chỉ trong vài tháng, chỉ số các thị trường chứng khoán lớn ở châu Âu, châu Á và Mỹ đã sụt giảm nghiêm trọng. Ngày 9/3 vừa qua được coi là “ngày thứ hai đen tối” khi chỉ số chứng khoán của châu Âu sụt giảm tới mức đáng báo động. Chỉ số thị trường Franforct đã sụt giảm đến 7,94%; thị trường Luân Đôn cũng bị mất 7,69%, còn Paris mất đến 8,39%. Mối lo ngại tái diễn khủng hoảng tài chính nay đã lan ra toàn cầu, chứ không phải riêng châu Âu.

Thị trường chứng khoán Mỹ cũng có một ngày 9/3 tồi tệ với các chỉ số NYSE, S&P 500, Nasdaq Composite và Dow Jones lần lượt giảm 8%, 7,6%, 7,3% và 7,8%. Nhiều công ty đã lên tiếng cảnh báo về nguy cơ doanh thu sụt giảm, trong đó có Apple, Standard Chartered, HSBC... Theo chân là các thị trường châu Á và vùng Vịnh. Đây là những con số còn tồi tệ hơn năm 2008 – thời điểm xảy ra khủng hoảng tài chính toàn cầu. Đồng thời, Covid-19 đang làm “câm lặng” nền kinh tế Trung Quốc – quốc gia chiếm 20% GDP toàn cầu. Nước Ý – một thành viên trong nhóm G7, cũng tổn hại nghiêm trọng khi buộc phải tự cách ly, hạn chế đi lại đối với 60 triệu dân của mình.  

Một chỉ số cũng chỉ rõ nền kinh tế thế giới là giá dầu toàn cầu đang sụt giảm nghiêm trọng. Trong tuần, giá dầu ở Luân Đôn cũng như ở New York đã sụt đến 25%, mức sụt giảm nặng nhất kể từ chiến tranh vùng Vịnh năm 1991. Ngày 5/3, đại diện các nước thành viên OPEC gặp nhau tại Vienna (Áo) đã đồng ý cắt giảm sản lượng dầu thêm 1,5 triệu thùng mỗi ngày và tiếp tục kéo dài mức cắt giảm hiện tại là 2,1 triệu thùng, dự kiến hết hạn vào tháng 3/2020.

Tuy nhiên, nước Nga, quốc gia sản xuất dầu đứng hàng thứ hai thế giới hiện nay đã không chấp nhận đề nghị này. Bất đồng này đã khiến giá dầu sụt 10% ngay ngày hôm đó. Đáng chú ý, Cơ quan Năng lượng Quốc tế cũng đã đưa ra  dự báo năm nay nhu cầu dầu hỏa của thế giới sẽ sụt giảm lần đầu tiên từ năm 2009, cụ thể là mỗi ngày sẽ giảm 90 ngàn thùng so với năm 2019. Kịch bản xấu nhất, nếu các vùng bị dịch mất nhiều thời gian hơn để phục hồi và dịch bệnh lan rộng hơn nữa trên thế giới, nhu cầu dầu hỏa có thể sụt đến 730 ngàn thùng/ngày – ngưỡng tiêu thụ rất thấp.

Giá cổ phiếu giảm mạnh
Giá cổ phiếu giảm mạnh 

“Công xưởng toàn cầu” bị tê liệt 

Theo Bloomberg, vài tuần trước nhiều nhà kinh tế Trung Quốc và quốc tế còn lạc quan nhận định nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẽ phục hồi mạnh mẽ sau khi dịch Covid-19 bị kiềm chế. Tuy nhiên, “công xưởng thế giới” Trung Quốc vẫn đang lao đao vì dịch Covid-19. Bloomberg Economics ước tính nền kinh tế Trung Quốc mới chỉ vận hành ở mức 60-70% trong tuần này, tăng so với mức 50-60% của tuần trước. 

Theo Tạp chí Forbes, phụ thuộc Trung Quốc làm trung tâm sản xuất đang trở thành một “con dao hai lưỡi” đối với nền kinh tế toàn cầu. Đó là khi hàng trăm nghìn nhà máy ở Trung Quốc vẫn “im lìm”, hàng chục triệu công nhân nước này phải ở nhà, các chuỗi cung ứng bị cắt đứt, du lịch và thương mại bị tê liệt. Như vậy, khi các chuỗi cung ứng bị gián đoạn lâu dài, thiệt hại kinh tế không thể đo, đếm được. Đơn cử, một số biểu hiện đã xảy ra: nhóm hãng sản xuất ô tô và nhà máy hóa chất Trung Quốc bị đóng cửa hàng loạt; lao động ngành công nghệ thông tin vẫn chưa được đi làm; nhiều hãng vận tải và hậu cần cũng bị “đóng băng”; một loạt dây chuyền liên quan tới các ngành phụ tùng xe hơi, điện tử, y tế sẽ phải “câm lặng” trong nhiều tháng tới.

Nói cách khác, nguồn cung nguyên vật liệu và linh phụ kiện đầu vào sản xuất từ Trung Quốc và các quốc gia khác đang thiếu hụt, chỉ đủ sản xuất trong vài tháng tới. Do đó, khả năng nhiều doanh nghiệp trong ngành ở nhiều quốc gia phải tạm dừng sản xuất là rất lớn.

Nền kinh tế thế giới đang tụt dốc
Nền kinh tế thế giới đang tụt dốc

Trên thực tế, sau khi chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, hàng loạt tập đoàn bắt đầu di dời một phần dây chuyền sản xuất tới các nước khác như Ấn Độ, Mexico, Albania,  Bangladesh, Thái Lan, Việt Nam…  Tuy nhiên, phải đến dịch Covid-19 xảy ra, vị trí “công xưởng thế giới” của Trung Quốc mới hoàn toàn bị lung lay. Dù vậy, việc lựa chọn một quốc gia sản xuất mới vẫn là bài toán nan giải. Không nền kinh tế nào đủ sức thiết lập hệ thống hậu cần toàn diện và có quy mô lớn như Trung Quốc hay đưa ra mức thuế ưu đãi như Trung Quốc. 

Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) dự đoán kinh tế thế giới có thể phục hồi mức tăng trưởng 3,3% vào năm 2021 nếu tình hình dịch Covid-19 tại những quốc gia khác không nghiêm trọng và trong tầm kiểm soát. Tuy nhiên, nếu virus lây lan khắp châu Á, châu Âu và Bắc Mỹ, tăng trưởng kinh tế thế giới năm nay có thể rơi xuống mức 1,5%. Do đó, các biện pháp ứng phó phải được đưa ra càng sớm càng tốt.

Trước tình hình kinh tế thế giới đang “tụt dốc”, các lãnh đạo châu Âu - Mỹ  và các tổ chức tài chính như Ngân hàng Trung ương châu Âu, Quỹ tiền tệ quốc tế… đều đã vào cuộc kêu gọi các biện pháp huy động ngân sách để kích thích tiêu dùng và hỗ trợ kinh tế.  Tại Mỹ, nỗi lo về Covid-19 buộc chính quyền Tổng thống Donald Trump và các nhà lập pháp nhóm họp trong ngày 10/3 để bàn về các biện pháp quyết liệt  nhằm “xoa dịu” tác động của dịch bệnh đối với kinh tế đất nước. Các biện pháp này có thể bao gồm cắt giảm thuế thu nhập, hỗ trợ các công ty bị ảnh hưởng cũng như những lao động hưởng lương theo giờ để bảo đảm họ không mất thu nhập vì dịch bệnh đang lây lan trên khắp cả nước.  

Nhiều công ty đa quốc gia phải “quay lưng” với Trung Quốc để tìm thị trường cung ứng mới
Nhiều công ty đa quốc gia phải “quay lưng” với Trung Quốc để tìm thị trường cung ứng mới 

Trong khi đó, Chính phủ Nhật Bản hôm 10/3 công bố gói các biện pháp hỗ trợ thứ hai trị giá 4 tỉ USD để đối phó với tác động của dịch Covid-19. Theo Reuters, các biện pháp này nhằm hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Cùng ngày, Thủ tướng Úc Scott Morrison cho biết Chính phủ ông sẽ sớm thông báo các biện pháp kích thích nền kinh tế đang chịu ảnh hưởng bởi Covid-19. 

Theo ông Morrison, tác động của Covid-19 có thể còn “lớn hơn” cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Dù ông Morrison không cung cấp chi tiết, báo The Australian Financial Review tiết lộ Canberra đang lên kế hoạch triển khai các biện pháp cứu trợ kinh tế trị giá khoảng 6,6 tỉ USD, đồng thời từ bỏ một số kế hoạch hướng tới thặng dư ngân sách trong năm tài chính hiện tại. 

Ngày 10/3, các Bộ trưởng kinh tế ASEAN đã ra tuyên bố về tăng cường khả năng phục hồi kinh tế của ASEAN để đối phó với Covid-19. Trong đó có các giải pháp tận dụng công nghệ và thương mại số để hỗ trợ và cho phép các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSMEs) tiếp tục hoạt động; tiếp tục dỡ bỏ các hàng rào phi thuế quan, đặc biệt là các hàng rào cản trở dòng chảy hàng hoá và dịch vụ trong chuỗi cung ứng và tránh áp dụng các biện pháp phi thuế quan mới và không cần thiết…

Các chuyên gia trên thế giới dự đoán “nguy cơ kinh tế trượt dốc là rất lớn”, dù rằng vẫn có một số dự báo lạc quan về sự phục hồi kinh tế thế giới sau dịch Covid-19. Tuy nhiên, có thể thấy những ưu tiên hàng đầu hiện nay tại hầu hết các quốc gia là phải hy sinh quyền lợi kinh tế, đặt an toàn của quốc gia lên hàng đầu, trước con virus mang tên SARS-CoV-2. Như vậy, với tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp như hiện nay, song hành cùng các kịch bản phục hồi kinh tế sau dịch là những nỗ lực của ngành y tế toàn cầu điều chế ra liều thuốc đặc trị với dịch bệnh. Thiết nghĩ, đến lúc đó, nền kinh tế toàn cầu vẫn chỉ là một viễn cảnh ảm đạm. Điều này đặt ra yêu cầu các quốc gia phải phối hợp với nhau cùng đẩy lùi dịch bệnh, phục hồi nền kinh tế toàn cầu.

Tin cùng chuyên mục

Đọc thêm

Nâng cao an toàn bảo mật hệ thống ngân hàng

Tại nhiều ngân hàng thương mại, có tới 97% số lượng giao dịch được thực hiện qua kênh số.

(PLVN) - Dịch vụ ngân hàng số đang phát triển rất mạnh mẽ, kéo theo nhiều tiềm ẩn rủi ro về an ninh, bảo mật. Ngân hàng Nhà nước cũng đã có nhiều biện pháp để đảm bảo an toàn hệ thống nhưng trước sự tinh vi của các đối tượng, các tổ chức tín dụng cần không ngừng nâng cao bảo mật, an toàn.

Đề xuất bổ sung thẩm quyền hoàn thuế đối với doanh nghiệp lớn

Để được hoàn thuế, DN lớn phải quay về Cục Thuế địa phương làm thủ tục.
(PLVN) - Thay vì phải chuyển hồ sơ về Cục Thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quản lý theo quy định hiện hành, nếu được Quốc hội thông qua, các doanh nghiệp (DN) do Cục Thuế DN lớn (Tổng cục Thuế) quản lý phát sinh hoàn thuế sẽ do Cục Thuế DN lớn trực tiếp giải quyết thủ tục…

Vai trò then chốt của phụ nữ trong thị trường Halal

Vai trò then chốt của phụ nữ trong thị trường Halal
(PLVN) - Thị trường Halal toàn cầu đang bùng nổ, và phụ nữ không chỉ là người tiêu dùng chủ chốt mà còn là lực lượng sản xuất, kinh doanh, tiếp thị và lãnh đạo quan trọng, thúc đẩy sự phát triển vượt bậc của thị trường này.

Dồn sức giải phóng mặt bằng dự án cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng

Thi công cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng.
(PLVN) - Dự án đường bộ cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn nằm trong danh sách các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành Giao thông vận tải. Xác định rõ tầm quan trọng của dự án, các địa phương có dự án đi qua đang nỗ lực thực hiện công tác giải phóng mặt bằng (GPMB).

Thủ tướng chỉ đạo về điều hành giá điện và xem xét nhập khẩu điện nước ngoài

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các đơn vị căn cứ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền điều hành giá điện theo lộ trình phù hợp, không "giật cục", phù hợp với tình hình kinh tế xã hội và mức chi trả của người dân. Bên cạnh đó, xem xét khả năng tăng cường nhập khẩu điện từ Trung Quốc để bổ sung điện cho hệ thống nếu cần.

Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines: Bình đẳng giới là một trong những cơ sở cho sự phát triển bền vững của của doanh nghiệp

Ông Lê Đức Cảnh - Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines
(PLVN) - Không chỉ là hãng hàng không quốc gia, Vietnam Airlines còn là đơn vị tiên phong trong thúc đẩy bình đẳng giới với những chuyến bay đặc biệt "Tô cam", "Tô hồng" lan tỏa thông điệp mạnh mẽ đến cộng đồng, chia sẻ về những chương trình hành động mạnh mẽ này, ông Lê Đức Cảnh - Phó Tổng giám đốc Vietnam Airlines – khẳng định đây là một trong những cơ sở cho sự phát triển bền vững của xã hội và của doanh nghiệp.

Cần áp thuế VAT với phân bón để thúc đẩy quá trình nội địa hóa, nông nghiệp bền vững

Ảnh minh họa (https://baochinhphu.vn)
(PLVN) - Nghị trường quốc hội đang bàn về dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi). Một trong những nội dung được các đại biểu quan tâm là quy định thuế VAT đối với phân bón. Nhiều ý kiến cho rằng, cần phải sửa đổi quy định hiện hành, cần áp thuế VAT đối với phân bón để thúc đẩy quá trình nội địa hóa.

Bạc Liêu: Nhân rộng mô hình luân canh tôm - lúa

Từ 2001, Bạc Liêu đã bắt đầu tổ chức sản xuất mô hình tôm - lúa. (Ảnh: Thái Đào)
(PLVN) - Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Bạc Liêu vừa phối hợp với Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên thế giới (WWF) tổ chức Hội thảo “Giải pháp nâng cao hiệu quả canh tác nông nghiệp bền vững thích ứng biến đổi khí hậu” với sự tham gia của nhiều chuyên gia nông nghiệp.