Theo đề xuất của Công an TP.HCM, các phương tiện như xe ô tô dưới 10 chỗ không kinh doanh vận tải hành khách khi đăng ký cấp mới có mức phí tăng từ 2 triệu lên 11 triệu đồng. Xe gắn máy loại có giá trị dưới 15 triệu đồng tăng từ 500.000đ lên 750.000đ; từ 15 đến 40 triệu đồng, mức phí tăng từ 1 triệu lên 2 triệu đồng và xe gắn máy trên 40 triệu có mức phí tăng từ 2 triệu đồng lên 3 triệu đồng.
Đề xuất này nằm trong Dự thảo Phương án thu lệ phí cấp mới (đăng ký lần đầu tại Việt Nam) giấy đăng ký kèm biển số phương tiện cơ giới đường bộ tại TP.HCM.
Đại diện Công an TP.HCM cho rằng, ngoài những căn cứ pháp lý như Thông tư 127/2014 của Bộ Tài chính về chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng lệ phí cấp giấy đăng ký và biển số phương tiện cơ giới giao thông đường bộ thì mức độ thu phí của TP.HCM còn thua Hà Nội.
Tuy nhiên, lãnh đạo Công an TP.HCM cũng cho rằng, việc áp dụng mức lệ phí mới phải có lộ trình, nếu áp dụng mức thu cao nhất thì người dân sẽ phản ứng, mặt khác sẽ có xu hướng chuyển đăng ký tại các tỉnh, thành lân cận có mức thu nhập thấp hơn, sau đó sang tên di chuyển vào thành phố để tiết kiệm chi phí…
Anh Nguyễn Thái Bình (Tân Phú, TP.HCM) cho rằng, việc tăng phí đăng ký sẽ ảnh hưởng rất lớn đến người dân. Bởi lẽ, xe gắn máy là phương tiện đi lại, là “cần câu cơm” hàng ngày của mỗi người dân. Do đó, việc tăng phí đăng ký không những không thể giảm tình trạng ùn tắc như đề xuất, ngược lại, nó còn là gánh nặng đối với những người nghèo, những người có thu nhập thấp.
Ông Võ Trường Chinh, đại diện doanh nghiệp vận tải tại TP.HCM cho rằng: “Đối với doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp vận tải nói riêng, vấn đề mở rộng kinh doanh là một trong những yếu tố quan trọng, nếu khách hàng có nhu cầu, doanh nghiệp sẵn sàng đáp ứng. Bởi theo ông, vấn đề tăng lệ phí nếu có nó sẽ đánh vào túi tiền người tiêu dùng”.
Còn Luật sư Hồ Nguyên Lễ - Trưởng Văn phòng Luật sư Tín Nghĩa cho rằng: Vì sao giá xe ô tô dưới 9 chỗ không kinh doanh ở Việt Nam rất cao so với các nước trong khu vực và trên thế giới nhưng vẫn có rất nhiều người mua? Trong khi đó, việc quy hoạch các phương tiện giao thông công cộng như xe buýt, xe điện ngầm còn rất hạn chế, chưa thể đáp ứng nhu cầu của người dân. Chưa kể đặc thù đô thị tại TP.HCM còn nhiều hạn chế khiến người dân chưa thể tiếp cận với giao thông công cộng.
Do đó, theo Luật sư Lễ, việc tăng phí đăng ký đối với xe cơ giới sẽ không ảnh hưởng nhiều đến những người giàu, những người có điều kiện kinh tế. Trong khi người dân vì công việc, vì cuộc mưu sinh, họ sẽ không vì việc tăng phí mà giảm bớt việc mua sắm phương tiện.
Đề xuất trên cần có sự chấp thuận của HĐND TP.HCM. Tuy nhiên, trái với kỳ vọng của cơ quan chức năng, ngay khi đề xuất được đưa ra đã bị người dân và cả các chuyên gia về giao thông đánh giá là “khó đảm bảo tính khả thi”, nhất là trong việc thực hiện mục tiêu giảm được số lượng xe cá nhân sẽ được đăng ký mới trong thời gian tới đây để giảm ùn tắc giao thông.
Bởi dù mức phí mới, cao nhất được đề xuất cho xe ô tô dưới 10 chỗ không kinh doanh vận tải hành khách khi đăng ký cấp mới là 11 triệu đồng, song nếu so sánh với giá trị một chiếc ô tô lên đến vài tỷ đồng thì chỉ như… muối bỏ biển.
Trong khi đó, việc tăng phí đăng ký lần đầu sẽ lại chỉ “đánh” trực tiếp vào quyền lợi của phần lớn người dân có thu nhập trung bình trong xã hội, sử dụng xe gắn máy có giá trị khoảng vài chục triệu đồng. Vì thế, nhiều chuyên gia dự báo việc tăng phí như đề xuất sẽ chỉ khiến người dân bức xúc vì phải thêm chi phí cho phương tiện lưu thông.
Đây không phải lần đầu tiên TP.HCM có đề xuất tăng phí đăng ký phương tiện giao thông đường bộ. Cả 2 lần đề xuất tăng phí đăng ký mới đối với phương tiện giao thông đường bộ trước đây (năm 2008 và 2012) của TP đều không được thông qua vì chưa thuyết phục được tính hiệu quả đối việc giải quyết vấn đề giao thông ở TP.
Ông Nguyễn Trọng Thái – Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia:
“Đây chỉ là một trong những giải pháp nhằm giảm thiểu ùn tắc giao thông”
“Việc đảm bảo hài hòa sự phát triển của các phương tiện giao thông để giảm ùn tắc giao thông tại Hà Nội và TP.HCM đã được Chính phủ giao cho UBND hai TP phối hợp cùng các Bộ, ngành liên quan xây dựng đề án. Đây chính là căn cứ để chính quyền 2 TP đưa ra các giải pháp phù hợp nhằm thực hiện mục tiêu chung là giảm ùn tắc giao thông.
Theo quan điểm của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, để giảm phương tiện cá nhân cần nhiều giải pháp như tuyên truyền, vận động, phát triển hệ thống phương tiện giao thông công cộng..., trong đó việc tăng chi phí giao thông sẽ buộc người dân phải cân nhắc, tính toán để lựa chọn phương tiện lưu thông. Tuy nhiên, việc tăng phí như đề xuất của Công an TP.HCM cũng chỉ có thể là một giải pháp. Bên cạnh đó, cần có các giải pháp đồng bộ mới đảm bảo được mục tiêu giảm ùn tắc giao thông”.
