Cả quốc đảo sắp… chìm

Một phần quốc đảo Kiribati.
Một phần quốc đảo Kiribati.
(PLVN) - Biến đổi khí hậu đang đe dọa sinh kế của những người dân và thậm chí là cả sự tồn tại của quốc đảo Kiribati nhỏ bé. Chính phủ nước này từ nhiều năm qua đã lên kế hoạch cho việc thích ứng với tình trạng xói mòn, nước biển dâng và thậm chí là cả viễn cảnh cả quốc đảo bị chìm dưới nước biển. 

Biến đổi khí hậu là có thật

Buổi chiều một ngày trời quang mùa đông năm 2015, một đợt thủy triều bất chợt quét qua bờ kè ngăn biển tại quốc đảo Kiribati xa xôi, hẻo lánh ở khu vực trung tâm Thái Bình Dương. Nước đánh vỡ cửa ra vào và cửa sổ của Bệnh viện Betio, cuốn theo cát và những mảnh vụn vào phòng hộ sinh.

Nhân viên bảo vệ của bệnh viện tên Beero Hosea vội vã đi ngắt điện và giúp đỡ những thai phụ đang hoảng loạn di chuyển qua đống đổ nát và nước để đến một trường học gần đó. “Nếu đợt thủy triều tương tự tiếp theo xảy ra kèm bão và gió lớn, đó sẽ là sự kết thúc của chúng tôi. Toàn bộ hòn đảo này sẽ chìm trong nước”, ông Hosea lo sợ.

Trong suốt nhiều năm liền, các nhà khoa học đã dự báo rằng, trong vài thập kỷ tới, phần lớn quốc đảo Kiribati có thể sẽ trở thành nơi con người không thể ở được vì một loạt các vấn đề môi trường liên quan đến biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, trong suốt thời gian đó, người dân ở Kiribati vẫn không mấy để ý đến những cảnh báo được đưa ra. Vì vậy, đợt thủy triều được gọi là thủy triều vua xảy ra vào năm 2015 được nhiều người xem như một lời cảnh tỉnh lạnh gáy đối với nhiều người dân trên đảo quốc. 

Kiribati là một quốc đảo gồm 33 đảo san hô và đảo đá có diện tích chỉ gấp đôi bang Alaska của Mỹ nằm rải rác ở Thái Bình Dương. Tổng số dân của nước này là khoảng 110.000 người. Phần lớn đảo quốc này nằm ở vị trí chỉ cao hơn chưa đầy 1,8 m so với mực nước biển.

Trong khi đó, các nghiên cứu về khí hậu gần đây dự đoán rằng mực nước ở các đại dương trên thế giới có thể tăng lên khoảng 1,5 đến 1,8 m vào năm 2100. Điều này đồng nghĩa với việc đến thời điểm đó, phần lớn diện tích của Kiribati sẽ nằm dưới mực nước biển. 

Theo một nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, vào năm 2050, một nửa ngôi làng Bikenibeu bao gồm 6.500 người của quốc đảo này có thể bị ngập lụt do nước biển dâng và nước dâng do bão. Chính phủ Kiribati trong một báo cáo gửi tới Liên hợp quốc năm 2015 cũng đã xác nhận nguy cơ nước biển dâng cao và số lượng các cơn bão tăng đang đe dọa sự tồn tại và sinh kế của những bộ phận lớn dân số của Kiribati.

Ngày tận thế

Ngân hàng Thế giới trong một báo cáo năm 2013 cho rằng các quốc gia trên những hòn đảo ở Thái Bình Dương nằm trong số những quốc gia dễ bị tổn thương về thể chất và kinh tế nhất trước biến đổi khí hậu và các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt như lũ lụt, động đất và lốc xoáy nhiệt đới.

Với Kiribati, viễn cảnh được đưa ra giống như bức tranh chi tiết về ngày tận thế: những tuyến đường sẽ bị cuốn trôi, làm tê liệt nền kinh tế; các rạn san hô bị suy thoái, bị hư hại do nước ấm lên, tạo điều kiện để những con sóng mạnh hơn đánh vào bờ biển, gây xói mòn đất và gián đoạn nguồn cung cấp thực phẩm của cư dân.

Nhiệt độ cao hơn và việc thay đổi lượng mưa cũng sẽ làm tăng tỷ lệ mắc các bệnh như sốt xuất huyết và ngộ độc cá biển. Trong một viễn cảnh nhẹ nhàng hơn, các nhà khoa học và chuyên gia phát triển cũng đã cảnh báo về khả năng nước biển dâng cao gây thiếu nước ngầm và tăng sự xâm nhập mặn vào nguồn cung cấp nước ngọt của người dân ở trên các đảo. 

Trên thực tế, Chính phủ trước đây của Kiribati do cựu Tổng thống Anote Tong – người nắm quyền từ năm 2003 đến 2016 – từ năm 2003 đã xây dựng các kế hoạch quản lý nước, xây dựng những bức tường ven bờ biển, trồng rừng ngập mặn và lắp đặt hệ thống thu gom nước mưa nhằm thích ứng với những thay đổi.

Họ cũng đã tiến hành nghiên cứu về việc nâng độ cao của bờ biển Kiribati, tiến hành các hoạt động xây đảo nhân tạo... nhưng những biện pháp như vậy được đánh giá là không thực tế về mặt tài chính đối với một quốc gia nghèo tài nguyên, phụ thuộc vào viện trợ như Kiribati. “Vấn đề biến đổi khí hậu là có thật, nghiêm trọng và chúng tôi muốn làm gì đó để chuẩn bị cho việc đó”, ông Tong tuyên bố.

Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.

Đặc biệt, Chính phủ Kiribati đã cơ bản lên kế hoạch cho sự biến mất của cả đảo quốc bằng việc thúc đẩy kế hoạch “di cư cùng phẩm giá”, theo đó thúc giục những người dân có bằng cấp, tay nghề cân nhắc việc di chuyển ra nước ngoài. Chính phủ Kiribati cũng đã mua gần 6.000 ha ở Fiji - một quốc đảo ở cách đất nước họ gần 1.700 km – để làm nơi trú ẩn tiềm năng.

Fiji nằm ở độ cao lớn hơn và có bờ biển ổn định hơn, khiến đảo quốc này ít bị tổn thương vì biến đổi khí hậu hơn. “Khoa học về biến đổi khí hậu không chính xác 100%, Tuy nhiên, chúng tôi biết rõ rằng, theo thời gian, người dân của chúng tôi sẽ phải di dời, trừ khi có những nguồn lực rất, rất quan trọng được cam kết để duy trì tính toàn vẹn của đất”, cựu Tổng thống đảo quốc bé nhỏ nói. Có điều, để có thể di tản cả một đất nước là điều không dễ dàng và có thể không thể. 

Tình trạng xói mòn dọc theo bãi biển đã khiến hàng chục cây dừa bị đổ. Ngân hàng Thế giới ước tính rằng 18 đến 80% ngôi làng có thể sẽ chìm dưới nước vào năm 2050. Chứng kiến những cảnh tượng này, một số dân làng cho biết họ đã sẵn sàng để rời đi.

Song, cũng có những người khác – như mục sư tên Rube - nói rằng bà từ chối chấp nhận ý tưởng rằng Kiribati có thể biến mất. “Chúng tôi là những người theo đạo Thiên Chúa. Vì vậy, chúng tôi không tin rằng Chúa có thể ban cho chúng tôi thế giới này rồi sau đó lại lấy nó đi”, bà nói.

Năm 2016, các nhà khoa học Australia dựa trên việc phân tích những hình ảnh trên không và vệ tinh có từ năm 1947 cùng nhiều bằng chứng khác kết luận, trong thời gian qua, 5 hòn đảo nhỏ tại quần đảo Solomon đã biến mất do hiện tượng xói mòn bờ biển và nước biển dâng. Những hòn đảo này có diện tích từ 1 đến 5 ha và không có người ở. 

Ngoài ra, nhiều dải đất lớn trên 6 hòn đảo thuộc quần đảo Solomon ở Thái Bình Dương cũng bị nhấn chìm xuống dưới mực nước biển. Ở 2 trong số các đảo đó đã có những ngôi làng bị phá hủy và người dân buộc phải di dời.

Điển hình là đảo Nuatambu - nơi sinh sống của 25 hộ gia đình. Kể từ năm 2011 đến nay, 11 ngôi nhà và một nửa diện tích có thể ở được trên đảo này đã bị nước biển nhấn chìm.

Các kết quả nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Môi trường nói trên được các nhà khoa học đưa ra dựa trên việc phân tích những hình ảnh trên không và vệ tinh có từ năm 1947 và nhiều bằng chứng khác.

Đây được cho là xác nhận khoa học đầu tiên về tác động mạnh mẽ của biến đổi khí hậu tới các bờ biển ở Thái Bình Dương và con người. Các tác giả của nghiên cứu cảnh báo biến đổi khí hậu khiến nước biển dâng sẽ trở thành một trong những thách thức lớn nhất với nhân loại trong thế kỷ tới. 

Tin cùng chuyên mục

Đọc thêm

Bãi biển đẹp nhất Quảng Ngãi bị sạt lở, uy hiếp đường giao thông

Bãi biển đẹp nhất Quảng Ngãi bị sạt lở, uy hiếp đường giao thông
(PLVN) - Bờ biển Mỹ Khê (xã Tịnh Khê, TP Quảng Ngãi) được xem là bãi biển đẹp nhất tỉnh nhưng đang bị nước biển xâm thực, sạt lở nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến cuộc sống, sản xuất của người dân. Sạt lở bờ biển cũng uy hiếp các công trình hạ tầng đường giao thông, dầu khí, đồn biên phòng…

Ngắm nhìn vẻ đẹp hoang sơ, lạ mắt của rừng ngập mặn Bàu Cá Cái

Ngắm nhìn vẻ đẹp hoang sơ, lạ mắt của rừng ngập mặn Bàu Cá Cái
(PLVN) - Bàu Cá Cái (Quảng Ngãi) là rừng ngập mặn được bao bọc xung quanh bởi các dãy núi và đồi cát hình thành cách đây hơn 200 năm với những vết tích xưa cũ. Nơi đây không chỉ có tác dụng phòng hộ, chắn sóng mà còn mở ra hướng thoát nghèo, tạo sinh kế bền vững cho người dân sống trong vùng nhờ những sản vật từ rừng và phát triển du lịch cộng đồng.

Thay đổi lớn từ những hành động nhỏ

Lối sống xanh không chỉ là một xu hướng mà là một cách tiếp cận bền vững, giúp bảo vệ môi trường.
(PLVN) - Trong bối cảnh chuyển đổi năng lượng toàn cầu, mỗi hành động nhỏ hàng ngày của chúng ta đều có tác động lớn đến môi trường sống, góp phần vào việc giảm thiểu tác động xấu đến Trái đất.

Nỗ lực hơn nữa để tiếp nhận động vật hoang dã bị tịch thu từ buôn bán trái phép

Giải chạy thu hút hơn 300 vận động viên đến từ 26 quốc gia. (Ảnh: ENV)
(PLVN) - Ông Lương Xuân Hồng - Giám đốc Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã (ĐVHD) Hà Nội đã khẳng định điều này tại Giải “Chạy để cứu hộ ĐVHD” tại Việt Nam trong khuôn khổ Giải chạy “Song Hong Half Marathon” lần thứ 15 vừa được Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) phối hợp với Sporting Republic tổ chức.

Gấp rút hoàn thiện khung pháp lý về tín chỉ carbon

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Giai đoạn 2021 - 2025, Việt Nam đặt mục tiêu tạo ra 25 triệu tín chỉ carbon; là nhiệm vụ được lãnh đạo Chính phủ giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng các Bộ, ngành triển khai thực hiện sau Hội nghị COP21 (năm 2015).

Thu lợi nhuận hàng trăm triệu đồng nhờ sáng kiến quản lý chất thải nhựa y tế

Sáng kiến quản lý chất thải nhựa y tế tại Bệnh viện Việt Nam - Thuỵ Điển Uông Bí (Quảng Ninh). Ảnh: Ngọc Nga
(PLVN) - Sáng kiến quản lý chất thải nhựa y tế đã giúp Bệnh viện Việt Nam - Thuỵ Điển Uông Bí (tỉnh Quảng Ninh) thu về hàng trăm triệu đồng. Đây là đơn vị đầu tiên trong cả nước có giải pháp tái chế chất thải nhựa lây nhiễm bằng phương pháp hấp tiệt khuẩn hơi nước, mang lại hiệu quả về kỹ thuật, kinh tế, xã hội.