Xuất khẩu cà phê của Việt Nam tăng trưởng với tốc độ “bùng nổ” trong 5 tháng đầu năm 2022, trong bối cảnh nhu cầu phục hồi mạnh mẽ trở lại sau đại dịch COVID-19 trong khi nguồn cung toàn cầu thắt chặt do mất mùa và ách tắc chuỗi cung ứng tại một số nước sản xuất lớn như Brazil hay Colombia.
Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) dẫn số liệu của Tổng cục Hải quan cho biết, ước tính, tháng 5/2022, xuất khẩu cà phê của Việt Nam đạt 150 nghìn tấn, trị giá 343 triệu USD, tăng 15,2% về lượng và tăng 40,7% về trị giá so với tháng 5/2021.
Tính chung 5 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu cà phê của Việt Nam ước đạt 889 nghìn tấn, trị giá trên 2 tỷ USD, tăng 24,2% về lượng và tăng 54% về trị giá so với cùng kỳ năm 2021.
Hiện cà phê của Việt Nam có mặt tại hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, tập trung chủ yếu ở những thị trường lớn như: Đức, Mỹ, Tây Ban Nha, Italia, Bỉ, Anh và các thị trường mới nổi như Trung Quốc, Nga, Hàn Quốc, Nhật Bản,…
Với triển vọng tích cực từ thị trường, các chuyên gia nhận định ngành cà phê đang đứng trước cơ hội lớn để vượt qua kỷ lục xuất khẩu 3,7 tỷ USD của năm 2012.
Mục tiêu này được cho là tương đối khả thi khi nhu cầu tiêu thụ tại các thị trường lớn tiếp tục có dấu hiệu khởi sắc trong khi giá cà phê vẫn đang duy trì ở mức cao và có xu hướng tăng.
Tháng 5/2022, giá xuất khẩu bình quân cà phê của Việt Nam ước tính đạt mức 2.248 USD/tấn, giảm 0,8% so với tháng 4/2022, nhưng tăng 22,1% so với tháng 5/2021. Tính chung 5 tháng đầu năm 2022, giá xuất khẩu bình quân cà phê của Việt Nam ước đạt mức 2.251 USD/tấn, tăng 24% so với cùng kỳ năm 2021.
Đáng chú ý, tính đến đầu tháng 6, giá cà phê nhân xô tại các trong nước đã tăng vọt lên mức cao nhất trong nhiều năm trở lại đây, dao động trong khoảng 42.500 – 43.100 đồng/kg, tương ứng tăng 7% (2.800 đồng/kg) so với cuối tháng 4.
Trên thị trường thế giới, giá cà phê tăng do nguồn cung có dấu hiệu thắt chặt và đồng Real của Brazil mạnh lên so với đồng USD. Các kho dự trữ arabica được chứng nhận trên sàn ICE đã giảm xuống còn 1,06 triệu bao, mức thấp nhất kể từ giữa tháng 3. Rabobank cho rằng hàng tồn kho sẽ giảm trong thời gian còn lại của năm nay và có thể là cả năm sau.
Trong khi nguồn cung thế giới trong trạng thái thắt chặt thì nhu cầu tiêu dùng lại đang tăng lên. Hiện nhiều nước dỡ bỏ các hạn chế liên quan đến đại dịch COVID-19, các cửa hàng cà phê, nhà hàng, khách sạn… được phép hoạt động trở lại.
Theo số liệu từ Trung tâm Thương mại quốc tế (ITC), trong quý I, Mỹ đã nhập khẩu 404.449 tấn cà phê, tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, nhập khẩu từ Brazil đạt 120.181 tấn, giảm 7,9%; nhập khẩu từ Colombia tăng 1%, từ Việt Nam tăng 11,7%, Honduras tăng 10,8%, Indonesia tăng 58,4%...
Theo Bộ Công Thương, dung lượng thị trường nhập khẩu cà phê của EU rất lớn, Việt Nam còn nhiều dư địa đẩy mạnh xuất khẩu trong năm 2022, nhờ lợi thế về thuế suất thuế xuất khẩu theo Hiệp định EVFTA và nguồn cung cà phê chất lượng cao gia tăng. Số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam cho thấy, xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang thị trường EU trong 4 tháng đầu năm nay đã tăng tới 51,7% về lượng và tăng 89% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 304.022 tấn với trị giá 668 triệu USD.
Trong đó, xuất khẩu cà phê sang các thị trường chủ lực như Đức, Bỉ, Italia, Tây Ban Nha… đều tăng cao. EU hiện là thị trường xuất khẩu cà phê lớn nhất của nước ta, chiếm hơn 40% tỷ trọng xuất khẩu.
Tuy nhiên, xuất khẩu cà phê của Việt Nam cũng phải đối mặt với nhiều thách thức khi dịch bệnh diễn biến phức tạp tại Trung Quốc, đồng thời cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine khiến nhu tiêu dùng tại các thị trường này giảm sút. Mặt khác, người tiêu dùng có xu hướng cắt giảm chi tiêu do lạm phát tăng cao, tình hình kinh tế khó khăn.
Tại trong nước, nông dân trồng cà phê đang chịu áp lực trước chi phí phân bón và xăng dầu tăng cao, ảnh hưởng đến lợi nhuận. Một số hộ phải cắt giảm chi phí đầu vào, hạn chế bán ra để chờ giá tăng. Vì vậy, việc mua bán cà phê tại các đại lý vì thế cũng khá hạn chế.
Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam (Vicofa) đưa ra cảnh báo, cho rằng giá cả vật tư phân bón tăng cao sẽ khiến nông dân cắt giảm đầu tư chăm bón. Điều này có thể khiến sản lượng robusta sụt giảm 10% trong vụ sắp tới.
