Giữa năm 2012, Quy chế phối hợp giữa Cục Cảnh sát truy nã tội phạm C52 với Cục Hàng không Việt Nam đã được ký kết và triển khai thực hiện từ Trung ương đến địa phương, ngày càng phát huy hiệu quả tích cực. Việc bắt đối tượng truy nã qua đường hàng không đã chứng minh chân lý: kẻ phạm tội dù có trốn lên trời cũng không thoát, chúng vẫn bị bắt về quy án như thường.
“Bắt sống” kẻ trốn nã nguy hiểm khi vừa tiếp đất
Thực tế đấu tranh phòng chống tội phạm truy nã cho thấy, có rất nhiều tên tội phạm nguy hiểm đã bị tóm gọn khi vừa bước chân xuống sân bay, trong đó việc bắt kẻ trốn nã Lê Minh Đức (SN 1971, quê TP.Nam Định) là một điển hình. Những năm 90 của thế kỷ trước, cái tên Lê Minh Đức nổi lên như một trùm giang hồ ở Nam Định, từng khiến dư luận nơi đây khiếp đảm.
Ngay cả khi đã sa vòng lao lý, uy lực của Đức vẫn còn “lẫy lừng”, thể hiện ở việc hắn đã bị kết án 13 năm 9 tháng tù về 4 tội danh “Giết người”, “Cướp tài sản”, “Tàng trữ vũ khí quân dụng” và “Cố ý gây thương tích” nhưng vẫn được tại ngoại sống nhởn nhơ ngoài xã hội khiến dư luận bất an. Trong thời gian chưa bị bắt thi hành án, lợi dụng sự sơ hở, lỏng lẻo của cơ quan chức năng, Đức đã bỏ trốn và làm thủ tục xuất cảnh trót lọt sang Ucraina. Công an tỉnh Nam Định sau đó đã phát lệnh truy nã toàn quốc đối với Lê Minh Đức.
Quá trình làm ăn trên nước bạn, Đức đã “thoát xác” thành một doanh nhân thành đạt, thay tên, đổi họ, thay hình đổi dạng và nghiễm nhiên đi, về Việt Nam đàng hoàng qua đường hàng không “như đi chợ” mà không hề bị phát giác, bắt nã. Đúng 17 năm sau ngày bị truy nã toàn quốc, vào tháng 12/2009, “Việt kiều Ucraina” Lê Minh Đức đàng hoàng về thăm quê như mọi lần thì bị bắt khẩn cấp theo lệnh truy nã của Công an tỉnh Nam Định ngay khi vừa đặt chân xuống sân bay Nội Bài. Việc bắt khẩn cấp tên tội phạm nguy hiểm diễn ra “như trong phim”, vừa đảm bảo an ninh hàng không và bình yên cuộc sống.
Nghẹt thở hành trình bay cùng tội phạm
Vụ bắt nã trùm giang hồ Nguyễn Thị Hạnh (tức Hạnh “sự”, SN 1960, trú tại Hà Nội) cũng là một ví dụ sinh động, điển hình. Sau thời gian “tác oai, tác quái” trong nước, khi phát hiện “có biến”, lập tức Hạnh “sự” đào tẩu sang Lào và “thoát xác” thành thiếu phụ tên là Phommalath Ketsana mang quốc tịch Lào để tiếp tục bay từ Lào sang Singapore, có mặt tại các sòng bài.
Một tổ công tác do Thượng tá Đào Trọng Sơn (Cục C52, Bộ Công an) chỉ huy được cử lên đường sang Singapore cùng 3 đồng chí thuộc Văn phòng Interpol Việt Nam và Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an để tiến hành vây bắt Hạnh “sự”. Trước đó, từ chứng cứ do Công an Việt Nam cung cấp về việc thiếu phụ Phommalath Ketsana không phải là người mang quốc tịch Lào, Hạnh “sự” đã bị Tòa án Singapore xét xử và bị trục xuất khỏi nước bản địa. Chiều 7/6/2012, Cục Xuất nhập cảnh Singapore áp giải Nguyễn Thị Hạnh ra sân bay để tiến hành trục xuất Hạnh về Việt Nam.
Trong vai khách du lịch, tổ công tác của Thượng tá Đào Trọng Sơn lập tức đồng hành cùng chuyến bay với Hạnh “sự” từ Singapore về Việt Nam. Hành trình truy bắt Hạnh gay cấn đến nghẹt thở, vì chỉ sơ suất một chút sẽ ảnh hưởng đến hành khách, đến an ninh hàng không bởi trên chuyến bay đó có khoảng 40 người là đàn em, bạn bè của Hạnh.
Trên máy bay, Hạnh thường xuyên đổi chỗ ngồi và liên tục vào nhà vệ sinh thay đồ để “thay hình đổi dạng”. Tổ công tác vẫn dằn lòng “án binh bất động”, kiên trì bám sát đối tượng. Khi máy bay chuẩn bị hạ cánh, Hạnh “sự” lạnh gáy khi nghe bên tai mệnh lệnh đanh thép thông báo thị đã bị bắt khẩn cấp. Hạnh bất đắc dĩ phải chấp thuận tra tay vào còng nhưng vẫn hy vọng rằng ít phút nữa, chỉ khi ra khỏi khu vực sân bay, “bà trùm” sẽ được đàn em “giải cứu” theo kế hoạch định trước. Tuy nhiên, các lực lượng vây bắt của trinh sát đã tập kết tại nhiều địa điểm trong khu vực sân bay để đón lõng, vô hiệu hóa mọi hoạt động giải cứu Hạnh.
Việc bắt Nguyễn Thị Hạnh không chỉ thể hiện kết quả hợp tác giữa Cảnh sát Việt Nam với các lực lượng Interpol quốc tế mà qua đó còn là một ví dụ điển hình trong công tác phối hợp giữa Cục C52 và Cục Hàng không Việt Nam trong công tác phát hiện, xác minh, truy bắt người bị truy nã tại các cảng hàng không, sân bay và trên các chuyến bay nhằm tăng cường an ninh hàng không dân dụng.
Theo thống kê, Việt Nam hiện có gần 1.000 đối tượng truy nã có thông tin trốn ra nước ngoài, chủ yếu tập trung ở một số nước có quan hệ làm ăn với nước ta hoặc có đông người Việt Nam sinh sống. Các đơn vị chức năng đã đề nghị Ban Tổng thư ký Interpol truy nã quốc tế gần 200 đối tượng, trong đó 134 đối tượng có thông tin về địa chỉ lẩn trốn.
Ngoài ra, theo thông báo của Văn phòng Interpol Việt Nam, có khoảng hơn 100 đối tượng truy nã quốc tế được xác định có khả năng trốn vào Việt Nam. Để đáp ứng yêu cầu phòng chống tội phạm trong tình hình mới, cần phải có sự phối hợp thường xuyên hơn nữa giữa các đơn vị thuộc lực lượng Công an nhân dân, An ninh hàng không, Cụm cảng hàng không… trong công tác truy nã tội phạm có yếu tố nước ngoài, góp phần đảm bảo an ninh hàng không dân dụng, tạo điều kiện cho hành khách hoàn toàn yên tâm, an toàn trong những chuyến bay.
Thiếu tướng Nguyễn Dĩnh, Cục trưởng Cục Cảnh sát truy nã tội phạm (C52, Bộ Công an) cho biết: Hiện Quy chế phối hợp về việc bắt tội phạm qua đường hàng không đã được PC52 địa phương phổ biến đến từng cán bộ, chiến sỹ trong đơn vị, đặc biệt là các địa phương có cảng hàng không, sân bay trên địa bàn đã chủ động xây dựng kế hoạch thực hiện. Về phía Cục Hàng không Việt Nam cũng đã chỉ đạo các Cảng vụ hàng không, Cảng hàng không, Hãng hàng không thiết lập một đầu mối tiếp nhận các thông tin về đối tượng truy nã để phát hiện các đối tượng truy nã khi chúng di chuyển bằng đường hàng không, áp dụng các biện pháp thích hợp theo quy định của pháp luật và thực hiện chế độ thông tin báo cáo nhanh chóng, kịp thời.
