“Bụt chùa nhà không thiêng”!?

Hải Phòng đang dẫn đầu vùng duyên hải Bắc Bộ về sản xuất giống thủy sản, nhưng người nuôi thủy sản lại ít khi đến các cơ sở sản xuất giống thủy sản để mua con giống mà chủ yếu mua con giống trôi nổi trên thị trường và giống chưa được kiểm dịch.

Tiện đâu, mua đấy

Ông Đào Văn Thường ở xã Trường Thành (An Lão) cho biết: “Gia đình ông nuôi cá ở ao nhà nên thường mua cá giống từ những người bán dạo  quen biết. Họ mang cá giống đến tận nhà khi mình yêu cầu. Nhìn bằng mắt  thấy cá giống bơi tung tăng, khỏe mạnh là yên tâm nuôi thả. Nhiều hộ dân nuôi nhỏ lẻ trong làng cũng mua cá giống như vậy, chứ nhà nào cũng thiếu lao động, số lượng nuôi ít thì sức mấy mà tìm đén tận trại sản xuất cá giống của nhà nước để mua ”. Tâm lý tiện đâu mua đấy dường như trở thành thói quen của nhiều hộ nuôi thủy sản nước ngọt quy mô gia đình. Theo cán bộ của trại sản xuất cá giống Cầu Nguyệt, thường chỉ có những trang trại hoặc hộ nuôi thủy sản quy mô lớn mới quan tâm đến việc lựa chọn con giống có chất lượng và tìm đến trại mua cá giống, còn các hộ nuôi nhỏ lẻ thường mua giống trôi nổi ngay tại địa phương, giá lại rẻ hơn. Trong khi đó, nhiều trang trại nuôi trồng thủy sản của các tỉnh lân cận như Thái Bình, Hải Dương, Nam Định lại lặn lội sang trại mua cá rô phi đơn tính chất lượng cao về sản xuất.

Nhiều hộ nuôi cá lồng bè ở huyện Cát Hải cũng thường mua giống cá nước mặn có nguồn gốc từ Trung Quốc. Bà  Nguyễn Thị Thu, nuôi cá lồng bè ở khu vực Bến Bèo cho biết: “Thông thường, khi các nhà bè bán sản phẩm cho các tàu thu mua của Trung Quốc thì được các chủ tàu này bán giống cá giò, cá song...luôn ngay tại tàu. Bất đồng ngôn ngữ ai cũng ngại hỏi về nguồn gốc giống hay giấy tờ kiểm định con giống, cứ nhìn thấy cá bơi khoẻ mạnh là mua. Cá giống của họ cũng rẻ hơn cá giống mua tại trại sản xuất giống ở Cát Bà. Nếu không mua cá giống của các tư thương Trung Quốc thì họ sẽ không mua sản phẩm cuối vụ. Muốn giữ mối hàng, đương nhiên phải mua giống của họ”. Nhiều hộ nuôi ở khu vực Cát Bà cũng trong tình cảnh tương tự. Các hộ dân nuôi tôm sú ở các phường Tân Thành, Hải Thành thường mua tôm giống  nhập về từ các tỉnh phía Nam và miền Trung, vì giá rẻ hơn mua tại Hải Phòng.

Kiểm dịch khó khăn

Theo Chi cục bảo vệ nguồn lợi thủy sản Hải Phòng,  nắm bắt tâm lý các hộ nuôi thủy sản là có nhu cầu sử dụng cá giống rẻ, tiện đâu mua đấy, nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh của tư nhân sẵn sàng bỏ qua tiêu chí về chất lượng để sản xuất, mua giống không đạt yêu cầu về bán cho người dân. Ưu điểm của các cơ sở tư nhân này là họ thiết lập hệ thống phân phối bán lẻ đến từng xã, thôn, hộ dân, trong khi các cơ sở sản xuất quốc doanh chưa làm được việc này. Thông thường, những lô giống thủy sản được họ nhập từ tỉnh ngoài, từ biên giới Trung Quốc sang bằng nhiều đường, cơ quan chức năng rất khó kiểm soát chất lượng. Ngay các hộ sản xuất mua giống do cơ sở nào sản xuất, thời gian xuống giống khi nào, cơ quan chức năng hầu như không nắm được. Chi cục bảo vệ nguồn lợi thủy sản vẫn kiểm dịch dựa vào kinh nghiệm vì thiếu trang bị phương tiện kiểm dịch hiện đại. Việc kiểm dịch con giống có nguồn gốc Trung Quốc hiện Chi cục chưa được quyền chủ động mà phải có sự ủy nhiệm của Trung tâm quản lý chất lượng, vệ sinh an tòan và thú y thủy sản vùng 1.

Đã đến lúc, các trung tâm, trại sản xuất giống của thành phố cần quan tâm hơn đến công tác quảng bá, tuyên truyền, xây dựng hệ thống phân phối, tiêu thụ hợp lý để người dân được hưởng lợi từ chương trình đầu tư sản xuất giống thủy sản của thành phố. Ngành nông nghiệp xây dựng cơ sở kỹ thuật hệ thống kiểm dịch chất lượng để quản lý tốt hơn các nguồn giống nhập về địa bàn thành phố. Đồng thời, cơ quan chuyên môn tăng cường hướng dẫn các cơ sở sản xuất giống, kinh doanh dịch vụ con giống bảo đảm chất lượng theo tiêu chuẩn ngành../.

Hoàng Yên