Buôn lậu thuốc lá biên giới Tây Nam: “Khoảng lặng” đáng ngờ

Chỉ còn hơn hai tháng nữa là đến Tết nguyên đán Tân Mão. Hàng năm, vào thời điểm này chính là lúc bọn buôn lậu hoạt động sôi nổi nhất ở tuyến biên giới Tây Nam như An Giang, Kiên Giang và Đồng Tháp… Tuy nhiên, những ngày qua có mặt ở nhiều “điểm nóng”  buôn lậu nơi đây,chúng tôi đã cảm nhận được rất nhiều đổi thay…

Buôn lậu “giảm thấy rõ”

Thực vậy,  có mặt trên tuyến quốc lộ 91 lần này, chúng tôi không còn thấy cảnh cứ vài phút là có một đoàn xe vận chuyển thuốc lá lậu chạy vèo qua mặt.  Theo những người dân nơi đây, tình hình vận chuyển thuốc lá lậu bằng xe gắn máy đã giảm khoảng 50%. Ngay cả những điểm bán tạp hoá ở các chợ cửa khẩu của An Giang cũng dè dặt hơn trước. Có mặt tại chợ Tân Châu (Đồng Tháp) năm nay, không còn thấy cảnh lôi kéo, giới thiệu mua thuốc làm ‘kỷ niệm » như năm trước. Một chủ tiệm tạp hoá ở chợ Tân Châu cho biết: Lúc này công an và quản lý thị trường kiểm tra chặc chẽ lắm. Chúng tôi sợ nhất là phạt rất nặng...

Buôn lậu vận chuyển thuốc lá lậu bằng xe gắn máy đã giảm hẳn trên tuyến quốc lộ 91.

Khu vực biên giới tỉnh Đồng Tháp những năm qua là địa bàn “nóng” về buôn lậu. Nhưng năm 2010, tình hình buôn lậu bất ngờ giảm hẳn. Từ đầu năm đến nay, Đội quản lý thị trường số 3 (Đồng Tháp) làm gắt gao nhưng chỉ phát hiện 19 vụ vi phạm, bắt  1.700 gói thuốc lá ngoại, 84 chai rượu ngoại các loại trị giá tài sản gần 300 triệu đồng. Cụ thể, trên tuyến quốc lộ 30, đoạn xã An Hòa, huyện Tam Nông, qua kiểm tra phương tiện xe khách số 53S - 2590, Đội quản lý thị trường số 3 đã phát hiện 850 gói thuốc lá ngoại các loại không có chủ sở hữu, hiện đang tạm giữ số hàng hóa trên để chờ xử lý…

Tại Kiên Giang tình hình buôn lậu nói như một số người dân - cũng “giảm thấy rõ”. Là địa phương có đường biên giới với nước bạn Campuchia cả trên bộ và trên biển, những năm trước Kiên Giang luôn phải “căng mình” chống buôn lậu. Đặc biệt riêng mặt hàng thuốc lá nhập lậu Kiên Giang bắt giữ, tiêu hủy hàng trăm ngàn bao mỗi năm. Tuy nhiên từ đầu năm 2010 đến nay, Hải quan Kiên Giang chỉ phát hiện và bắt giữ 38 vụ buôn lậu có trị giá hơn 300 triệu đồng, giảm 24% so với cùng kỳ 2009. Trong đó có mặt hàng thuốc lá lậu bị bắt và xử lý không đáng kể.

" Khoảng lặng " không dễ duy trì

Ngày 19/11/2010, có mặt tại bãi gác tỉnh An Giang chúng tôi chứng kiến Hội đồng tiêu hủy thuốc lá lậu tỉnh (bao gồm Cảnh sát kinh tế, Quản lý thị trường, Hải Quan và Bộ đội Biên phòng) tổ chức tiêu huỷ 283.008 gói thuốc lá lậu, trị giá hơn 2,5 tỷ đồng. Đây là đợt tiêu hủy thứ 3 và là đợt có số lượng cao nhất trong tổng số 3 đợt tiêu hủy tại An Giang trong năm 2010. Tổng số 2 đợt tiêu hủy trước khoảng 540.000 gói thuốc lá lậu. Số thuốc lá bị tiêu hủy lần này hầu hết mang nhãn hiệu Jet và Hero và một số loại khác. Tất cả số thuốc lá trên đều không rõ nguồn gốc và được nhập lậu từ biên giới Campuchia vào tỉnh An Giang và bị lực lượng chức năng bắt giữ từ tháng 7/2010.

Hàng năm nhà nước mất tiền tỉ vì phải tiêu huỷ thuốc lá lậu

Theo Nghị định số 76/2010/NĐ-CP, hành vi kinh doanh hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu có số lượng từ 1.500 gói trở lên thì cơ quan phát hiện hoặc thụ lý vụ việc phải chuyển hồ sơ cho cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm quyền để truy cứu trách nhiệm hình sự. Nếu trường hợp cơ quan tiến hành tố tụng hình sự có quyết định không truy cứu trách nhiệm hình sự mà chuyển sang xử phạt vi phạm hành chính thì phạt tiền tới 100 triệu đồng… Tuy nhiên, sau thời điểm Nghị định có hiệu lực (1/9/2010) theo báo cáo của các ngành chức năng, tình hình buôn lậu thuốc lá tại An Giang và các tỉnh khác tuy có giảm nhưng vẫn còn diễn biến phức tạp. Ngoài xe gắn máy, các lực lượng chức năng cũng bắt một số vụ vận chuyển bằng xe ô tô 4 chỗ, mỗi xe chở 3.500 đến 5.000 gói thuốc lá lậu...

Theo thống kê của Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, mỗi năm có khoảng 800 triệu gói thuốc lá nhập lậu vào thị trường Việt Nam, chiếm 20% tổng sản lượng thuốc lá tiêu thụ tại thị trường nội địa, gây thất thu cho nhà nước 3.500 tỷ đồng/năm. Từ đầu năm 2010 đến nay,  tổng số trường hợp buôn lậu, vận chuyển thuốc lá lậu bị bắt là 10.592 vụ với số lượng 7.075.510 gói, số lượng tiêu hủy tính đến thời điểm này là 4.211.819 gói... Trong năm nay, trên cả nước có 8 vụ bị xử lý hình sự về tội buôn bán, vận chuyển thuốc lá nhập lậu (Kiên Giang 1 vụ, Hậu Giang 1 vụ, Quảng Trị 1 vụ, Đà Nẵng 1 vụ, Hà Nội 1 vụ, Quảng Ninh 1 vụ, riêng Cần Thơ 2 vụ).

NGỌC LONG