Cây chè ở Lâm Đồng đã có thời gian tồn tại và phát triển hơn 80 năm, nhưng phải tới năm 1992, một số doanh nhân người Đài Loan mới đem đến cho ngành chè Lâm Đồng một cuộc “cách mạng” về giống mới, với các giống chè Kim Tuyên, Ngọc Thuý, Tứ Quý, Olong trắng… Và trong Chương trình sản xuất Nông nghiệp công nghệ cao, một trong những lĩnh vực thế mạnh được ngành nông nghiệp đặc biệt quan tâm, đó là trồng chè cao sản, chè chất lượng cao với các giống này.
 |
| Trên đồi chè Bảo Lộc. |
Mục đích chính của việc trồng chè chất lượng cao và chè cao sản là từng bước nâng cao chất lượng vùng nguyên liệu, đáp ứng nhu cầu chế biến các sản phẩm trà cao cấp cung ứng cho thị trường trong và ngoài nước. Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tính đến thời điểm này, Lâm Đồng đang canh tác gần 4.900 ha chè theo hướng công nghệ cao (gồm hơn 2.570 ha chè cao sản, còn lại là chè chất lượng cao), trong đó có hơn 3.450 ha được trồng trong vùng quy hoạch, đạt 83% kế hoạch. Để xây dựng nguồn nguyên liệu đảm bảo cung ứng cho các doanh nghiệp, nông dân khu vực chuyên canh đã ưu tiên ứng dụng ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất. Hiện toàn tỉnh có 20 tổ chức, cá nhân đã được cấp giấy chứng nhận sản xuất chè theo tiêu chuẩn Viet G.A.P, với tổng diện tích trên 110 ha; ngoài ra, Công ty Chè Phương Nam (Bảo Lộc) còn phối hợp với một số nông hộ ở địa phương xây dựng vùng chè chất lượng cao theo tiêu chuẩn Global GAP với diện tích khoảng 40 ha; thành phố Bảo Lộc cũng đang tiến hành xây dựng vùng nguyên liệu sản xuất chè theo hướng GAP tại với quy mô 100 ha tại xã Lộc Thành… Việc đầu tư sản xuất vùng nguyên liệu chè theo hướng sản xuất chè cao sản, chè chất lượng cao theo hướng tập trung đã góp mang lại cho người trồng chè ở Lâm Đồng nguồn thu ngày càng nâng cao, đồng thời đảm bảo vùng nguyên liệu an toàn, bền vững cho các doanh nghiệp sản xuất chế biến ra các sản phẩm trà cao cấp, phục vụ tốt cho thị trường xuất khẩu. Nhận thấy những ưu điểm vượt trội của việc sản xuất chè theo hướng cao sản, chất lượng cao, thời gian qua các cấp ngành trong tỉnh đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để khuyến khích các cơ sở, các doanh nghiệp tham gia vào chương trình này. Đây chính là đối tượng có tiềm lực về kinh tế để đầu tư máy móc, du nhập các loại giống mới và có thể tìm kiếm mở rộng thị trường, làm đầu tàu để kéo phong trào trồng chè chất lượng cao, chè cao sản ở địa phương ngày càng phát triển. Nhờ vậy, đến nay toàn tỉnh có 22 doanh nghiệp nước ngoài và 11 doanh nghiệp trong nước đầu tư sản xuất chè trong vùng quy hoạch, với tổng diện tích gần 1.400 ha, đồng thời thực hiện việc bao tiêu nguyên liệu, chế biến và xuất khẩu trà, góp phần tạo nên bước đột phát trong việc phát triển vùng nguyên liệu chè cao sản, chất lượng cao theo quy hoạch. Ông Phạm Văn Án - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, để đạt được kết quả đó, ngành nông nghiệp đã tranh thủ lồng ghép các nguồn vốn của các chương trình, dự án cùng địa bàn đầu tư trên để thực hiện mục tiêu quy hoạch, bao gồm các chương trình chuyển đổi cơ cấu, chất lượng giống cây trồng, chương trình khuyến nông, các dự án phát triển nông thôn miền núi, dự án phát triển chè và cấy ăn trái do ADB tài trợ... Và, việc chủ động tuyên truyền vận động nâng cao nhận thức của nông dân trong việc sản xuất chè cao sản, chất lượng cao đã góp phần tăng giá trị sản xuất trên cùng một đơn vị diệt tích; tăng sản lượng, chất lượng chè chất lượng cao để đưa vào sản xuất chế biến, đáp ứng thị trường xuất khẩu và tiêu dùng trong nước, tạo được mối liên kết giữa doanh nghiệp chế biến và tiêu thụ với người trồng chè nguyên liệu. Tuy nhiên, cái khó khăn hiện nay của việc phát triển vùng nguyên liệu chè chất lượng cao là do công tác vận động tổ chức phân vùng liên kết bao tiêu nguyên liệu giữa các doanh nghiệp chưa được quan tâm, chưa tạo được mối quan hệ hữu cơ giữa các doanh nghiệp và người trồng chè. Chính vì vậy, nhiều hộ nông dân chưa dám mạnh dạn đầu tư trồng chè chất lượng cao khi chưa có các hợp đồng thu mua nguyên liệu ổn định và lâu dài. Việc phát triển diện tích chè cao sản và chất lượng cao thường chỉ cung ứng cho các doanh nghiệp chế biến các sản phẩm trà cao cấp, nên trong quá trình triển khai quy hoạch, ngành nông nghiệp địa phương chỉ khuyến khích nông dân mở rộng diện tích chè chất lượng cao khi đã ký kết hợp đồng bao tiêu nông sản ổn định. Mấy năm gần đây, do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế toàn cầu, thị trường tiêu thụ nước ngoài giảm mạnh nên việc tiêu thụ chè nói chung, chè chất lượng cao nói riêng mấy năm qua gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, nhìn một cách tổng thể, thì trồng chè chất lượng cao, chè cao sản ở Lâm Đồng đã phần nào đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp, cơ sở về sản xuất các sản phẩm trà cao cấp; qua đó, góp phần nâng cao trình độ canh tác của người sản xuất, từng bước hình thành một đội ngũ công nhân có tay nghề để đưa ngành sản xuất chế biến chè tại địa phương ngày càng phát triển mạnh theo hướng chuyên nghiệp.
Hải Phong
