Bức tranh kinh tế Thanh Hóa với nhiều gam màu sáng và dấu ấn một nhiệm kỳ

GRDP bình quân giai đoạn 2021 - 2025 đứng thứ 4 cả nước

Thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Thanh Hóa nhiệm kỳ 2020 - 2025 trong bối cảnh gặp rất nhiều khó khăn, thách thức do đại dịch COVID-19. Song, với tinh thần chủ động, sáng tạo trong lãnh đạo, chỉ đạo; trong sự kiên trì vượt khó, cùng tinh thần đoàn kết của hàng triệu người cho mục tiêu chung “chống dịch để phục hồi kinh tế”. Với “tình dân tộc, nghĩa đồng bào”, trong năm 2021, toàn tỉnh Thanh Hóa đã huy động được 175 tỷ đồng tiền mặt và nhiều vật tư hàng hoá thiết bị y tế với tổng trị giá 750 tỷ đồng. Cùng với đó, tỉnh đã hỗ trợ trên 17 tỷ đồng và 2.300 tấn hàng hóa; tăng cường 258 y, bác sỹ, điều dưỡng viên cho các tỉnh, thành phố phía Nam phòng, chống dịch COVID-19. Tỉnh Thanh Hóa cũng đã giải quyết việc làm cho khoảng 23.000 lao động là công dân Thanh Hóa ở các tỉnh bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 trở về từ các địa phương.

Không những phải đối phó với dịch bệnh, trong nhiệm kỳ này, tỉnh Thanh Hóa đã phải hứng chịu rất nhiều trận thiên tai, bão, lũ. Chỉ tính riêng cơn bão số 10 và trận lốc xoáy vào cuối tháng 9/2025 đã gây thiệt hại nặng nề về người, tài sản, cơ sở hạ tầng và sản xuất trên địa bàn tỉnh. Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường, tính đến 16h ngày 1/10/2025, thiên tai đã làm 5 người chết, 6 người bị thương; 1.456 nhà bị thiệt hại; 6.151 ha lúa, 4.228 ha hoa màu, 3.590 ha cây trồng hàng năm, 2.158 ha cây lâm nghiệp bị thiệt hại; 67 điểm/trường bị ảnh hưởng; sạt lở 83 vị trí trên các tuyến đường quốc lộ, đường tỉnh lộ; xảy ra 13 sự cố đê điều; 8 cột điện trung thế, 1.021 cột điện hạ thế bị gãy, đổ...

Song với tinh thần “Đồng tâm, đồng lòng, đồng sức, đồng bộ, đồng mục tiêu”, tập trung cao nhất cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, triển khai đồng bộ, linh hoạt, sáng tạo các biện pháp phù hợp với tình hình mới để thực hiện thắng lợi ở mức cao nhất các chỉ tiêu đã đề ra. Trong đó kinh tế tăng trưởng cao, quy mô nền kinh tế ngày càng lớn; văn hóa - xã hội chuyển biến tiến bộ, an sinh xã hội được đảm bảo, đời sống Nhân dân được nâng lên; quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường được tăng cường; ứng phó kịp thời, hiệu quả với thiên tai và biến đổi khí hậu. Cùng với đó, quốc phòng - an ninh được củng cố, trật tự, an toàn xã hội được đảm bảo, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội; công tác đối ngoại, hợp tác và hội nhập quốc tế tiếp tục được mở rộng, đi vào chiều sâu.

Trong tổng số 27 chỉ tiêu chủ yếu mà Nghị quyết đề ra, có 23 chỉ tiêu hoàn thành và hoàn thành vượt mức. Tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP) bình quân giai đoạn 2021 - 2025 ước đạt 10,24%, đứng thứ 4 cả nước và đứng thứ 3 trong nhóm 10 tỉnh, thành phố có quy mô kinh tế lớn nhất cả nước (so với các tỉnh, thành phố trước khi hợp nhất, sáp nhập). Quy mô GRDP năm 2025 ước đạt 357.760 tỷ đồng, gấp 1,9 lần năm 2020, đứng thứ 8 cả nước; GRDP bình quân đầu người năm 2025 ước đạt 3.750 USD, gấp 1,7 lần năm 2020. Mô hình tăng trưởng kinh tế chuyển dần từ chiều rộng sang chiều sâu; tốc độ tăng năng suất lao động xã hội bình quân hằng năm giai đoạn 2021 - 2025 ước đạt 10,4%, vượt mục tiêu Đại hội (9,6%).

Ngoài phát huy nội lực, Thanh Hóa còn chủ động tổ chức nhiều hoạt động ngoại giao, xúc tiến đầu tư trong tỉnh, trong nước và quốc tế. Vì vậy, giai đoạn 2021 - 2025, tổng vốn đầu tư toàn xã hội trên địa bàn tỉnh ước đạt trên 700 nghìn tỷ đồng, gấp 1,14 lần giai đoạn 2016 - 2020. Cơ cấu vốn đầu tư chuyển dịch theo hướng giảm tỷ trọng vốn nhà nước, tăng nhanh tỷ trọng vốn ngoài nhà nước. Từ năm 2021 đến nay, tỉnh đã thu hút được 350 dự án đầu tư trực tiếp, trong đó có 55 dự án FDI.

Cũng trong nhiệm kỳ này, hàng loạt dự án quy mô lớn, có vai trò động lực tăng trưởng như Nhiệt điện Nghi Sơn 2, Nhà máy luyện cán thép giai đoạn 2, Nhà máy giấy Miza, Xi măng Đại Dương 1, Dây chuyền 3 Xi măng Long Sơn... lần lượt đi vào hoạt động. Đây không chỉ là những dự án mang giá trị kinh tế, tạo thêm nhiều việc làm cho người lao động, mà còn là minh chứng sinh động cho nỗ lực xúc tiến, kêu gọi đầu tư và chính sách đồng hành, cởi mở của Thanh Hóa đối với doanh nghiệp, nhà đầu tư trong nước và quốc tế.

Một minh chứng rõ nét là thu ngân sách nhà nước của tỉnh đã đạt kết quả ấn tượng khi lần đầu tiên gia nhập “Câu lạc bộ 50.000 tỷ đồng”. Để thấy rõ hơn sự chuyển biến này, có thể so sánh: năm 2003, Thanh Hóa lần đầu tiên đứng trong “Câu lạc bộ 500 tỷ đồng”, tức nhóm địa phương có số thu ngân sách từ 500 tỷ đồng trở lên; thì đến năm 2022, thu ngân sách đã vượt mốc 50.000 tỷ đồng, tức tăng gấp 100 lần chỉ sau 20 năm. Đặc biệt, năm 2024, thu ngân sách tỉnh đạt trên 56.000 tỷ đồng - một con số phấn khởi, đáng tự hào, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều khó khăn, lại phải thực hiện nhiều chính sách giảm, giãn thuế. Theo tính toán của ngành thuế, kết quả thu ngân sách từ năm 2020 đến nay, cùng với dự toán Trung ương giao năm 2025, cho thấy tổng thu ngân sách tỉnh giai đoạn 2020 - 2025 dự kiến đạt khoảng 235 nghìn tỷ đồng, vượt 20 nghìn tỷ đồng so với kế hoạch đề ra.

Sản xuất ngành nông nghiệp giai đoạn 2021 - 2025, tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất nông, lâm, thủy sản bình quân đạt 3,81%/năm, sản lượng lương thực ổn định 1,57 triệu tấn, cao gấp đôi chỉ tiêu đề ra. Trong 5 năm, hơn 10.600 ha đất lúa kém hiệu quả đã được chuyển đổi sang cây trồng khác hoặc kết hợp nuôi thủy sản, mang lại giá trị vượt trội. Trên 33.800 ha đất nông nghiệp được tích tụ, tập trung cho sản xuất quy mô lớn, vượt xa kế hoạch. Nhờ đó, giá trị sản xuất trồng trọt trên 1 ha đến năm 2025 ước đạt 127 triệu đồng, tăng hơn 34% so với năm 2020; quy mô toàn ngành tăng từ hơn 16.183 tỷ đồng lên gần 18.000 tỷ đồng. Các quy trình hiện đại như nông nghiệp hữu cơ, VietGAP, nông nghiệp xanh, tuần hoàn được nhân rộng; nhiều nông sản mang thương hiệu Thanh Hóa đã vươn ra thị trường quốc tế, chinh phục cả những thị trường khó tính như Vải không hạt xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản và Vương quốc Anh; sản phẩm Gạo Japonica xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản.

Cùng với đó, chăn nuôi của tỉnh Thanh Hóa phát triển theo hướng trang trại, ứng dụng công nghệ cao, đảm bảo an toàn dịch bệnh và bảo vệ môi trường; đàn gia súc, gia cầm phát triển nhanh, là một trong những địa phương có tổng đàn vật nuôi thuộc nhóm đầu cả nước. Lâm nghiệp phát triển bền vững; tỉ lệ che phủ rừng năm 2025 ước đạt 54%, đạt mục tiêu Đại hội. Thủy sản phát triển cả về nuôi trồng, khai thác và dịch vụ hậu cần nghề cá. Thu hút đầu tư vào nông nghiệp đạt kết quả tích cực; đã hình thành một số chuỗi giá trị liên kết trong sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm.

Chất lượng cuộc sống của người dân được nâng cao là yếu tố căn bản tạo động lực cho phong trào xây dựng nông thôn mới trên toàn tỉnh. Chỉ trong giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Thanh Hóa đã huy động được trên 35.700 tỷ đồng đầu tư hạ tầng nông thôn, góp phần làm thay đổi diện mạo từ miền xuôi đến miền núi. Thu nhập bình quân của người dân nông thôn năm 2025 ước tăng 1,44 lần so với năm 2020, chất lượng cuộc sống ngày càng khởi sắc. Thanh Hóa cũng là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về số đơn vị đạt chuẩn nông thôn mới. Tính ở thời điểm trước khi sắp xếp đơn vị hành chính, nông thôn mới đứng thứ 2 cả nước, nông thôn mới nâng cao đứng thứ 3 cả nước và nông thôn mới kiểu mẫu đứng thứ 5 cả nước. Đặc biệt, chương trình OCOP phát triển mạnh với 531 sản phẩm được công nhận, trong đó có 2 sản phẩm đạt 5 sao, 59 sản phẩm 4 sao; khẳng định thương hiệu, trí tuệ và bản sắc riêng của nông thôn Thanh Hóa trên thị trường.

Với nhiều tiềm năng và lợi thế du lịch được tỉnh Thanh Hóa xác định là một trong ba trụ cột tăng trưởng, đồng thời là một trong sáu chương trình trọng tâm của tỉnh, giai đoạn 2021 - 2025. Trong giai đoạn này, hơn 30 sản phẩm du lịch mới được phát triển, trong đó có nhiều sản phẩm cao cấp, quy mô lớn, đẳng cấp quốc tế như: Quảng trường biển, Công viên nước SunWorld tại thành phố Sầm Sơn; Flamingo Ibiza Hải Tiến, Khu du lịch nghỉ dưỡng sinh thái LAMORI Resort & Spa tại xã Thọ Lâm, huyện Thọ Xuân... Các sản phẩm du lịch mới như: Tour du lịch Đảo Mê, Đảo Nẹ, dù lượn tại khu du lịch Hải Tiến... Các điểm đến như Sầm Sơn, Hải Tiến, Hải Hòa không chỉ được nâng tầm về chất lượng dịch vụ, hạ tầng, mà còn phong phú hơn về trải nghiệm.

Tại khu vực miền núi Thanh Hóa, du lịch sinh thái - trải nghiệm được phát triển theo hướng bền vững, không chỉ mang lại nguồn thu nhập cho người dân bản địa mà còn đem đến cho du khách những trải nghiệm độc đáo. Giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Thanh Hóa ước đón khoảng 58,5 triệu lượt khách, tốc độ tăng trưởng bình quân của ngành du lịch đạt 17,2%/năm; tổng thu từ du lịch ước đạt trên 129.000 tỷ đồng, với tốc độ tăng trưởng bình quân 34,5%/năm.

Phát triển hạ tầng giao thông, hạ tầng công nghiệp cùng với nỗ lực trong cải cách hành chính (CCHC), cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh, mở ra cơ hội thu hút các nhà đầu tư tầm cỡ trong và ngoài nước. Nếu như trước đây, nhắc tới các chỉ số cải cách hành chính (CCHC) của Thanh Hóa, người ta nghĩ ngay đến top cuối của cả nước. Thế nhưng, nhiệm kỳ 2020 - 2025, thực hiện khâu đột phá về “Đẩy mạnh CCHC, tạo môi trường đầu tư thông thoáng, hấp dẫn”, Thanh Hóa đã có cuộc bứt phá “ngoạn mục” khi ghi dấu ấn nổi bật bằng những “con số đẹp” đó là: Xếp thứ 3 cả nước về Chỉ số PAPI, xếp thứ 5 Chỉ số SIPAS, thứ 10 Chỉ số PAR INDEX và thứ 21 về Chỉ số PCI.

Chính vì thế mà Thanh Hóa dần trở thành “mảnh đất vàng” hấp dẫn các nhà đầu tư lớn. “Làn sóng” nghìn tỷ, mà nổi bật là những dự án “khủng” như Quần thể nghỉ dưỡng khoáng nóng Sun Beauty Onsen có tổng mức đầu tư gần 7.000 tỷ đồng; Cụm các nhà máy sản xuất, lắp ráp ô tô, máy xây dựng có tổng mức đầu tư 6.900 tỷ đồng; Flamingo Hải Tiến có tổng mức đầu tư 3.350 tỷ đồng, Dự án Khu công nghiệp Thăng Long Thanh Hóa giai đoạn 1 với tổng mức đầu tư hơn 2.900 tỷ đồng của Tập đoàn Sumitomo Corporation - tập đoàn có hơn 400 năm lịch sử và hiện sở hữu 130 cơ sở kinh doanh, sản xuất trên khắp thế giới. Cùng với đó, Tập đoàn WHA của Thái Lan triển khai hai dự án trọng điểm: Dự án WHA Smart Technology - Thanh Hóa giai đoạn 1 tại Khu công nghiệp Phú Quý với diện tích 178 ha, và Dự án WHA Smart Technology 2 tại Khu công nghiệp Giang Quang Thịnh giai đoạn 1, rộng 174,9 ha. Những dự án này cho thấy thành công của Thanh Hóa trong cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả.

Phấn đấu đến năm 2030 trở thành tỉnh công nghiệp hiện đại

Trong nhiệm kỳ 2025 - 2030, mục tiêu chung Thanh Hóa đề ra là: Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Duy trì tốc độ tăng trưởng hàng năm ở mức 2 con số; chuyển mạnh mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang chiều sâu, đưa Thanh Hóa trở thành một trong những trung tâm lớn của khu vực và cả nước về công nghiệp năng lượng, công nghiệp chế biến, chế tạo, nông nghiệp quy mô lớn giá trị gia tăng cao, du lịch, dịch vụ logistics.

Phát triển đột phá khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; duy trì bộ chỉ số đổi mới sáng tạo (PII) và Chỉ số chuyển đổi số cấp tỉnh (DTI) hằng năm trong nhóm 10 tỉnh, TP dẫn đầu cả nước. Phát triển giáo dục và đào tạo, y tế, văn hóa, thể thao theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa; giữ vững thành tích giáo dục mũi nhọn, thể thao thành tích cao trong nhóm các tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước; đưa Thanh Hóa trở thành một trong những trung tâm về dịch vụ y tế kỹ thuật cao của khu vực Bắc Trung bộ.

Giảm thiểu ô nhiễm môi trường, sử dụng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả các nguồn tài nguyên và thích ứng tốt với biến đổi khí hậu. Giữ vững ổn định chính trị; đảm bảo vững chắc quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội. Cải thiện rõ nét đời sống vật chất, văn hóa, tinh thần của nhân dân. Phấn đấu đến năm 2030 trở thành tỉnh công nghiệp hiện đại, đến năm 2045 trở thành tỉnh giàu đẹp, văn minh, hạnh phúc.

Về chỉ tiêu, nhiệm kỳ 2025 - 2030, Thanh Hóa đề ra 32 chỉ tiêu về kinh tế, văn hóa - xã hội, môi trường, an ninh trật tự và xây dựng Đảng; 7 nhiệm vụ trọng tâm, 4 khâu đột phá, 13 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trên tất cả các lĩnh vực. Trong đó, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP) bình quân giai đoạn 2025-2030 đạt 11% trở lên; GRDP bình quân đầu người năm 2030 đạt 7.900 USD trở lên; thu nhập bình quân đầu người năm 2030 đạt 90 triệu đồng trở lên.

Trên cơ sở kế thừa quan điểm, định hướng phát triển của tỉnh tại Nghị quyết số 58-NQ/TW ngày 5/8/2020 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025, Quy hoạch tỉnh Thanh Hóa thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã đặt ra mục tiêu đến năm 2030 trở thành tỉnh công nghiệp hiện đại, người dân có mức sống cao hơn bình quân cả nước; quốc phòng, an ninh đảm bảo vững chắc; giữ vững ổn định trật tự an toàn xã hội. Và đến năm 2045, Thanh Hóa trở thành tỉnh giàu đẹp, văn minh và hiện đại; tỉnh phát triển toàn diện và kiểu mẫu của cả nước.