Liên tục trong thời gian qua, dư luận xôn xao việc xe Ford Transit 2007 có tình trạng vù ga. Ngay sau buổi họp báo ngày 17/03/2010, Autonet đã có dịp lái thử những chiếc xe này trong điều kiện giao thông thực tế để tìm hiểu bản chất của trang bị công nghệ.
Bản chất của tính năng công nghệ
Theo thông tin từ nhà sản xuất công bố mới đây, dòng xe Transit đời 2007 được thiết kế có khả năng chạy với tốc độ ổn định ở tất cả các số mà không cần nhấn chân ga. Tốc độ thực tế của xe đạt được phụ thuộc vào “tốc độ không tải tối thiểu” tại mỗi cấp số đã chọn và tốc độ này được điều khiển thông qua bộ điều khiển trung tâm của động cơ.
Quá trình hoạt động được mô tả ngắn gọn như sau: tại số 0, tốc độ không tải tối thiểu là 800 vòng/phút. Ở số 1, tốc độ không tải tối thiểu là 1000 vòng/phút (tương đương với 8km/h). Tốc độ không tải từ số 2 đến số 5 được tăng lên đảm bảo tốc của xe đạt 15km/h ở số 2 cho tới 40km/h ở số 5. Những tốc độ này được lựa chọn dựa trên tốc độ thấp nhất tại mỗi số mà xe được vận hành trong điều kiện bình thường.
Quan sát thực tế quá trình vận hành
Ngay trong chiều ngày 19/03/2010, tạp chí Autonet đã thực hiện một buổi lái thực tế mẫu Ford Transit đời 2007 (đăng ký năm 2008) trên điều kiện giao thông tại Hà Nội, với tình huống không sử dụng đến chân ga. Kết quả quan sát được như sau:
Tại số 0, tốc độ không tải là 800 vòng/phút, đúng như tiêu chuẩn thiết kế của Ford Transit, cũng giống như nhiều dòng xe khác.
 |
| Tại số 0, tốc độ không tải là 800 vòng/phút |
Nhấn chân côn và vào số 1, rồi từ từ nhả chân côn, số vòng tua của máy sẽ tự động tăng dần lên và đạt đỉnh 1.200 vòng/phút sau khoảng 3 giây và tại thời điểm đó tốc độ của xe khoảng 10km/h. Ngay sau đó, số vòng tua sẽ từ từ hạ xuống rồi ổn định ở 1.000 vòng/phút và duy trì tốc độ đều đều ở mức 8km/h.
 |
| Tại số 1, số vòng tua đều đều ở mức 1.000 vòng/phút và tốc độ duy trì ở mức 8km/h |
Vẫn không dùng chân ga, cắt côn và cài số 2 rồi từ từ nhả chân côn. Ngay khi côn bắt đầu bám thì cũng là lúc số vòng tua của động cơ từ từ tăng lên và đạt đỉnh ở mức 1.400 vòng/phút sau khoảng 3 giây, rồi lại từ từ hạ xuống, duy trì đều ở mức 1.200 vòng/phút. Lúc này, xe đạt tốc độ khoảng 15km/h.
|
|
Ở các số tiếp theo (số 3, 4 và 5), quá trình tăng dần đều và giảm về mức ổn định cũng lặp lại như ở số 2. Tuy nhiên, ở 3 số cuối cùng thì chiếc xe gần như vận hành trong trạng thái bị ép số, rung và đuối trong khoảng 4 giây đầu sau khi nhả côn.
|
|
Như vậy, nếu quan sát quá trình vận hành xe đúng kỹ thuật trên các dòng xe không có tính năng bù ga, hoặc cũng trên chiếc Transit 2007 nhưng lái xe sử dụng chân ga bình thường mà lờ đi tính năng đó, thì việc nhấn ga để xe chuyển bánh khi vào số 1 còn có thể làm cho tốc độ vòng tua lên tới 1.400 – 1.700 vòng/phút. Đây thực sự là con số cao hơn khá nhiều so với số vòng tua được thiết kế tự động điều chỉnh bù trên Ford Transit.
Điều đáng nói nữa là với chế độ chạy không cần chân ga này thì mỗi lần cắt côn, số vòng tua lại có xu hướng trở về mức không tải tối thiểu (800 vòng/phút).
Kết luận từ việc thử nghiệm
Có thể thấy rằng, với tính năng này, người điều khiển Ford Transit đời 2007 thực sự cảm thấy thoải mái và nhàn nhã hơn khi phải “bò” với tốc độ chậm trong thành phố đông đúc, đặc biệt là khi tắc đường. Khi đó, số vòng tua đều của máy được duy trì ở mức tối thiểu để xe không bị chết máy, nhưng vẫn đảm bảo lực kéo cần thiết mà không cần dùng đến chân ga. Lái xe chỉ cần rà nhẹ chân côn, còn chân kia đặt kiểm soát bàn đạp phanh là có thể hoàn toàn điều khiển chiếc xe theo ý muốn một cách nhẹ nhàng. Tính năng này cũng đặc biệt hữu ích khi xe lên dốc mà phải nhích từng tí một.
 |
| Xe hoàn toàn hoạt động bình thường theo cách lái thông thường nhất |
Về cơ bản, tính năng bù ga phát huy tác dụng ở tất cả các tay số. Tuy nhiên, trong điều kiện thực tế, từ cấp số 3 trở lên thì số vòng tua của máy thường cao hơn 1.200 vòng/phút, thậm chí là cao hơn rất nhiều khi ở cấp số 4 và 5. Chính vì vậy, lái xe hầu như không cảm nhận được sự hiện diện của công nghệ bù ga khi xe vận hành ở tốc độ cao.
 |
| Lái xe thực sự cảm thấy bình thường khi di chuyển trong phố |
Vậy tính năng bù ga trên Ford Transit 2007 có lợi hay có hại? Nhận định của nhóm lái thử xe của tạp chí Autonet thì tính năng này giúp lái xe nhàn hơn rất nhiều và bớt được khá nhiều thao tác khi điều khiển xe trong đô thị.
Cũng xin nhận định thêm rằng, không có hiện tượng xe bị vù lên một cách bất thường và đột ngột khi lái xe điều khiển xe một cách bình thường nhất. Với công nghệ bù ga, người điều khiển xe sẽ tự tin hơn khi vận hành trong điều kiện đô thị đông đúc hay địa hình khó đi.
Tuy nhiên, nếu chủ quan khi vận hành, ngại chuyển số phù hợp, với tâm lý không sợ chết máy vì đã có công nghệ bù ga, thì hậu quả hiển nhiên là ảnh hưởng rất nhiều đến tuổi thọ động cơ và hộp số khi thường xuyên phải hoạt động "căng sức" như vậy. Đây là xe trang bị hộp số sàn, không phải hộp số tự động!
Còn về mặt pháp lý thì ở Việt Nam hiện nay, chưa có quy định quản lý tốc độ ôtô ở chế độ không tải. Theo đó, xe bò hay đứng yên tùy theo nhà thiết kế. Vấn đề là khi xe có những tính năng mới thì nhà sản xuất cần thông báo và hướng dẫn cho khách hàng để họ yên tâm và tự tin khi sử dụng xe.
