Theo dự kiến, hôm nay TAND thành phố Hà Nội tiến hành xét xử phúc thẩm vụ ly hôn của chị Nguyễn Thị Hạnh và anh Nguyễn Văn Vụ (ngụ huyện Chương Mỹ, TP Hà Nội).
Bi kịch hôn nhân
Năm 2005, chị Hạnh và anh Vụ sống với nhau như vợ chồng, tới năm 2010, hai người làm thủ tục đăng ký kết hôn. Trước đó năm 2007, hai vợ chồng chị Hạnh mua lại mảnh đất ở khu Cổng Gạch, thôn Nghĩa Phượng, xã Phụng Châu, huyện Chương Mỹ, Hà Nội bằng giấy viết tay, năm 2011 xây dựng nhà cửa.
Quá trình chung sống, vợ chồng chị Hạnh nảy sinh nhiều mâu thuẫn. Theo trình bày của người vợ, chồng nhiều lần đánh đập gây thương tích cho chị, đuổi mẹ con chị ra khỏi nhà. Một lần anh dùng búa đinh đánh chị gãy chân, một lần dùng đèn học của con đập vào mặt làm chị rách mí mắt. Những lần bị anh Vụ đánh, đuổi ra khỏi nhà, chị Hạnh phải bế con chạy ra ngoài không nơi trú ẩn, nhiều đêm phải ngủ ngoài cổng. Hàng xóm thương tình cho mẹ con chị tá túc, nhưng anh Vụ tiếp tục xua đuổi khỏi nhà người hàng xóm, cấm họ tốt bụng với chị Hạnh.
Đỉnh điểm, năm 2015, anh Vụ đưa một người phụ nữ khác về nhà chung sống như vợ chồng và đuổi mẹ con chị Hạnh ra khỏi nhà. Không còn chỗ ở chị Hạnh quay về nhà bố mẹ đẻ nhưng anh Vụ vẫn không để yên. Người chồng tồi tệ này còn viết “truyền đơn” nói xấu chị Hạnh rồi đem về nơi chị tá túc để rải. Trong truyền đơn, anh ta ngang nhiên thừa nhận đã dùng búa đinh đánh vợ gãy chân. Đau khổ vì thái độ nhẫn tâm của chồng chị Hạnh đã làm đơn đề nghị chính quyền xử lý, nhưng không có hồi âm.
Năm 2017, anh Vụ lại đón mẹ con chị Hạnh về sống chung và trong thời điểm này chị mang thai đứa con thứ 3. Nhưng người chồng lại không thừa nhận đó là con mình và lại tái diễn màn đánh đuổi vợ con. Sau khi bị đánh đuổi khỏi nhà, chị Hạnh làm đơn ly hôn.
Trở thành vô gia cư sau phiên tòa ly hôn
Ngày 28/8/2018, TAND huyện Chương Mỹ đưa vụ án ra xét xử. Tài sản chung của hai người, theo trình bày của chị Hạnh gồm một mảnh đất 180m2 cùng với nhà ở tại khu Cổng Gạch, thôn Nghĩa Phượng, xã Phụng Châu, huyện Chương Mỹ, Hà Nội. Đây cũng chính là ngôi nhà mà cả gia đình chị vẫn sinh sống trước nay. Ngoài ra, chị Hạnh yêu cầu chia tài sản chung là thửa đất nông nghiệp 235m2 tại khu Cổng Gạch, thôn Nghĩa Phượng để canh tác, nuôi con. Vì từ khi bị chồng đuổi đánh khỏi nhà, 4 mẹ con chị lang thang, lúc ở nhờ, sau đó chị phải thuê một ngôi nhà của người cùng làng để làm chỗ ở tạm thời. Hàng ngày chị phải đi làm thuê ở Hà Đông với khoản thu nhập khoảng 4-5 triệu mỗi tháng để lo cho 3 con.
Tại tòa sơ thẩm, anh Vụ bác bỏ yêu cầu chia ba khối tài sản cho chị Hạnh. HĐXX xác định mảnh đất đi kèm nhà ở tại khu Cổng Gạch là đất nông nghiệp, đồng thời không cá nhân nào có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng. Với lý do anh Vụ là người bắt đầu quản lý sử dụng từ năm 2007 nên HĐXX tạm giao diện tích 160,7m2 đất nói trên cho anh này quản lý và khi nào chị Hạnh có đủ căn cứ chứng minh toàn bộ diện tích đất trên là tài sản chung của vợ chồng thì chị Hạnh có quyền khởi kiện bằng vụ án khác về việc chia tài sản chung sau ly hôn.
Với mảnh đất nông nghiệp thứ hai, HĐXX nhận định là tài sản chung của vợ chồng anh Vụ chị Hạnh. Tuy nhiên, với lý do “thực hiện chương trình dồn điền đổi thửa nên không chia nhỏ, cần giữ nguyên”. Mặt khác, vì chị Hạnh có nhu cầu được “chia bằng hiện vật để có đất canh tác” nhưng chính chị cũng thừa nhận “ruộng bị trũng, không canh tác trồng lúa được”, nên HĐXX quyết định giao cho anh Vụ tiếp tục quản lý sử dụng, anh Vụ có nghĩa vụ thanh toán phần giá trị tài sản cho chị Hạnh. Toàn bộ tài sản được định giá, HĐXX yêu cầu anh Vụ thanh toán cho vợ hơn 50 triệu đồng.
Như vậy, hơn 10 năm chung sống, cùng với anh Vụ chị đã tạo dựng được nhiều tài sản: 2 mảnh đất, nhà ở, ô tô, nhưng sau bản án của TAND huyện Chương Mỹ, mẹ con chị Hạnh chính thức mất chỗ ở, gần như trắng tay. Tòa án giao cho chị nuôi 2 con nhỏ, con lớn ở với anh Vụ. Tuy nhiên, thực tế cháu vẫn về ở với mẹ và chị. Về đứa con thứ ba anh Vụ không thừa nhận đó là con mình, trong quá trình ly hôn, cán bộ tòa án giải thích với anh Vụ, theo quy định của pháp luật, con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân là con chung của vợ chồng. Nếu anh Vụ không chấp nhận và nghi ngờ không phải con mình, anh có thể làm xét nghiệm ADN. Nhưng anh Vụ không chấp nhận với lập luận rằng anh là người bị hại và chị Hạnh mới là người có nghĩa vụ phải đi giám định.
Không đồng ý với quyết định của TAND huyện Chương Mỹ, chị Hạnh đã làm đơn kháng cáo. Hôm nay (22/11) TAND thành phố Hà Nội xét xử phúc thẩm và hy vọng công lý sẽ bảo vệ người phụ nữ và những đứa trẻ đã và đang có cuộc đời quá bi đát vì bạo lực gia đình này.
HĐXX không hề đề cập đến việc anh Vụ gây bạo lực gia đình trong thời gian dài
Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng khoa học về Giới - Gia đình - Phụ nữ và Vị thành niên (CSAGA) và Luật sư Nguyễn Văn Tú - Công ty Luật Fanaci đã đồng hành với chị Hạnh trên con đường đi tìm công lý. Bà Nguyễn Vân Anh – Giám đốc CSAGA cho rằng còn những điều không công bằng trong vụ án này. Ngày ra tòa, chị Hạnh nheo nhóc đem theo 2 đứa con nhỏ vì không có ai trông nom. Bên trong phòng xử án, anh Vụ ngang nhiên thóa mạ chị Hạnh, dùng lời lẽ hăm dọa cả chị Hạnh và luật sư bào chữa, cán bộ CSAGA. Tòa xử án xong, sau khi tiếp tục hăm dọa những người liên quan, anh ta leo lên chiếc xe đắt tiền đi về. Theo quyết định của tòa, anh Vụ có toàn bộ số tài sản và nuôi 1 đứa con. Chị Hạnh không được chia tài sản trong thời gian chung sống. Hiện nay phải sống nhờ nhà một người bà con, đi làm giúp việc gia đình và trên thực tế phải nuôi cả 3 cháu nhỏ, cuộc sống gặp rất nhiều khó khăn”.
Luật sư Nguyễn Văn Tú nói rằng trong phiên tòa sơ thẩm, HĐXX không hề đề cập đến việc anh Vụ gây bạo lực gia đình trong thời gian dài, cụ thể đánh đập đuổi mẹ con chị Hạnh ra khỏi nhà và rải “truyền đơn” xúc phạm nhân phẩm, danh dự của chị Hạnh. Bên cạnh đó. Luật sư Tú cũng nhận định HĐXX không tuân thủ nguyên tắc “Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình” dẫn đến tình trạng, sau quyết định của HĐXX, mẹ con chị Hạnh không có chỗ ở.
