Dân chủ quan, chính quyền thiếu chủ động
Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) Trần Đắc Phu cho biết, bệnh SXH đã giảm trong những năm gần đây, hàng năm ghi nhận trung bình 50-100.000 trường hợp mắc, 50-100 trường hợp tử vong. Nhưng từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận 58.888 trường hợp mắc (50.497 trường hợp nhập viện), có 17 trường hợp tử vong.
So với cùng kỳ 2016 (44.859/14), số trường hợp nhập viện tăng 12,6%, số trường hợp tử vong tăng 03 trường hợp, số mắc nhập viện tăng cao ở khu vực miền Bắc và miền Nam, giảm ở khu vực miền Trung và Tây Nguyên. Khu vực miền Bắc tăng cao (tập trung chủ yếu tại Hà Nội, các tỉnh khác chủ yếu là bệnh nhân ngoại lai). Tính theo số mắc tuyệt đối, Hà Nội đứng thứ 3 cả nước, sau TP HCM và Đà Nẵng.
TP HCM được xem là tâm điểm dịch SXH với tổng số người nhập viện tính đến ngày 13/7 là 10.160 ca. TP cũng chiếm 1/5 tổng số ca mắc SXH của cả nước. Đã có 3 ca tử vong do SXH và 1 ca tử vong liên quan đến SXH trên địa bàn.
Trong tình hình bệnh SXH diễn biến phức tạp, mới đây, Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế đã tổ chức hội nghị phòng chống SXH các tỉnh trọng điểm, đưa ra nhiều giải pháp để các tỉnh, thành tăng cường đối phó với dịch bệnh này, trong đó bao gồm 10 tỉnh có tỷ lệ người mắc SXH cao nhất nước.
Mặc dù nguyên nhân số ca mắc SXH tại miền Bắc tăng nhanh là do diễn biến bất thường của thời tiết, khí hậu thay đổi, mưa nhiều, gây nên những nơi nước đọng là ổ muỗi gây bệnh SXH đẻ trứng. Song nguyên nhân chính là do người dân không hiểu hết sự nguy hiểm cũng như chủ quan trong việc phòng, chống dịch SXH, bắt đầu từ việc diệt muỗi, phòng muỗi đốt.
Vì vậy, dù đã triển khai đầy đủ các biện pháp nhưng dịch bệnh SXH vẫn diễn biến ngày càng tăng nhanh. Khảo sát một số bệnh nhân đang điều trị SXH tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới T.Ư – nơi mỗi ngày có gần 300 người đến khám và điều trị SXH, rất nhiều bệnh nhân “không nghĩ muỗi đốt lại nguy hiểm như vậy” hay “chủ quan cứ nghĩ phun thuốc muỗi rồi thì không ngủ màn nữa”.
Không những thế, người dân còn không hợp tác với cơ quan chức năng trong công tác phòng, chống SXH. Mới đây tại Hà Nội đã xử phạt một cơ sở sửa chữa ô tô 2 triệu đồng vì tạo ra nhiều ổ bọ gậy trong lốp ô tô cũ. Tại TP HCM, nhiều người dân bất hợp tác với nhân viên y tế dự phòng cũng đã bị xử phạt.
Trong khi đó vẫn còn tình trạng cơ quan chức năng lơ là, thiếu chủ động trong công tác phòng, chống SXH tại địa bàn. Thậm chí Phó Giám đốc Sở Y tế TP Hà Nội Hoàng Đức Hạnh cũng nhấn mạnh:“Không nên đổ lỗi do thời tiết, môi trường mà cần nhìn nhận trách nhiệm từ các cấp chính quyền”. Cùng với đó, hiện nay, muỗi đã kháng với một số loại hóa chất nên theo các chuyên gia cần lựa chọn loại hóa chất có tác dụng diệt muỗi cao để tránh tình trạng “phun thuốc rồi vẫn có muỗi”.
Không để thêm bệnh nhân tử vong vì SXH
Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, cần tập trung cố gắng cứu chữa kịp thời, không để bệnh nhân tử vong thêm, không để bệnh nhân nằm ghép, bệnh nhân phải được đón tiếp tử tế. Bên cạnh đó, việc lọc và phân tuyến bệnh nhân cần được các cơ sở y tế triển khai, chú trọng hơn nữa.
“Không phải bệnh nhân nào vào viện cũng nhận vì quá đông bệnh nhân gây lây nhiễm chéo, không được để nằm ghép, quá tải, phải phân tuyến kỹ thuật. Bệnh viện trung ương phải chuyển xuống bệnh viện của thành phố, huyện. Bệnh nhân bị sốt độ 3, độ 4 mới lên tuyến trên, không để bệnh nặng nằm chung với bệnh nhân nhẹ. Bởi nếu dồn tất bệnh nhân về cùng một tuyến sẽ làm sẽ làm tăng nguy cơ quá tải, tăng nguy cơ tử vong” – Bộ trưởng Bộ Y tế lưu ý.
Trong thời gian tới tập trung tập huấn nhanh về phác đồ điều trị SXH, giảm tối đa tử vong, luôn sẵn sàng thuốc, đủ nguồn lực để tránh tử vong, không gây hoang mang. Không cần thiết khi bệnh nặng mới vào viện, hạn chế người nhà vào viện. Để hạn chế dịch bệnh lây lan, Bộ trưởng Tiến cũng nhấn mạnh biện pháp phòng bệnh quan trọng nhất là diệt bọ gậy, loăng quăng, lật úp các dụng cụ chứa nước, tuyên truyền cho từng người dân. Đối với các ca đã mắc bệnh, các bác sĩ nhất định phải cứu chữa kịp thời, hạn chế tử vong, không để dịch lan rộng.
Đồng thời, Bộ Y tế khuyến cáo tất cả những người dân bị sốt, có dấu hiệu nghi ngờ SXH cần đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Vì theo chuyên gia của Bộ Y tế, thực tế, thời gian qua, “biểu hiện lúc đầu của bệnh SXH chỉ có biểu hiện sốt, rất dễ nhầm với bệnh cảm cúm và các bệnh khác nên nhiều bệnh nhân SXH không được đưa đến ngay được các cơ sở y tế chuyên khoa. Hơn nữa SXH là bệnh chuyển biến từ dạng nhẹ đến dạng nặng rất nhanh, có thể gây sốc nên không phải cơ sở y tế nào cũng chẩn đoán đúng SXH ngay từ đầu”. Đồng thời, người dân cần chú trọng đến việc “diệt loăng quăng, làm sạch môi trường” là yếu tố cốt lõi để giảm nguy cơ gia tăng SXH.
Cục trưởng Trần Đắc Phu cho biết, SXH là bệnh gây ra do muỗi vằn Aedes truyền bệnh. Bệnh có biểu hiện sốt cao đột ngột, đau nhức cơ thể, xuất huyết, chảy máu cam. Ở thể nặng, bệnh gây xuất huyết ồ ạt, biến chứng gan, thận, xuất huyết não và tử vong. Đặc biệt, virus gây bệnh SXH có 4 chủng huyết thanh khác nhau. Nếu một người đã nhiễm với chủng virus nào thì chỉ có khả năng tạo được miễn dịch suốt đời với chủng virus đó. Do vậy, mỗi người có thể sẽ mắc SXH 4 lần trong đời.
Bên cạnh dịch SXH, trong 7 tháng đầu năm, 27 trường hợp nhiễm virus Zika đã được phát hiện tại 7 tỉnh, TP, trong tổng số 638 mẫu xét nghiệm, cao nhất là TP HCM. Trước tình hình diễn biến phức tạp của SXH, dịch bệnh do virus Zika có nguy cơ tái bùng phát là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Theo lý giải của Bộ Y tế, bệnh do virus Zika có nhiều điểm tương đồng với SXH, biểu hiện sốt, nổi mẩn và một số triệu chứng khác như đau cơ, nhức đầu, đau mắt. Thời gian ủ bệnh 3-12 ngày. Điều này khiến nhiều người nhầm lẫn giữa hai bệnh. “Chỉ có xét nghiệm mới biết chính xác đó là bệnh do virus Zika hay SXH” - Cục trưởng Cục Y tế dự phòng lưu ý.
