Nhờ sự chủ động, kịp thời của đơn vị được giao chủ trì - Cục Kiểm tra Văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) và các đơn vị thuộc Bộ, đến nay, việc hệ thống hóa VB tại Bộ đạt được kết quả hết sức tích cực.
Rà soát, hệ thống hóa hơn 400 VB
Theo kết quả sơ bộ (tính đến cuối tháng 7/2018), tổng số VB thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp được tập hợp để hệ thống hóa kỳ 2014 – 2018 là 411 VB. Hơn 400 VB này bao gồm các VB trong Tập hệ thống hóa VBQPPL còn hiệu lực thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp đến hết ngày 31/12/2013 và các VB thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp được ban hành từ ngày 1/1/2014 đến hết ngày 31/12/2018 (kể cả VB được ban hành trong kỳ hệ thống hóa 2014 – 2018 nhưng chưa có hiệu lực tính đến hết ngày 31/12/2018, trừ Hiến pháp)
Trên cơ sở phối hợp với tất cả các đơn vị thuộc Bộ, Cục Kiểm tra VBQPPL đã lập được 4 danh mục VB thuộc 21 lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp trong kỳ hệ thống hóa 2014 – 2018 gồm danh mục VBQPPL còn hiệu lực (266 VB); danh mục VB hết hiệu lực, ngưng hiệu lực một phần (44 VB); danh mục VB hết hiệu lực, ngưng hiệu lực toàn bộ (145 VB); danh mục VB cần đình chỉ thi hành, ngưng hiệu lực, sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ hoặc ban hành mới (15 VB).
Cục Kiểm tra VBQPPL chia sẻ, hệ thống hóa là công việc tương đối phức tạp, đòi hỏi các đơn vị phải xác định đầy đủ, chính xác các VB thuộc trách nhiệm rà soát, hệ thống hóa của đơn vị mình, đồng thời cần theo dõi, cập nhật kịp thời các căn cứ rà soát để thực hiện rà soát VB phục vụ việc hệ thống hóa VB. Đáng mừng là qua theo dõi, đôn đốc, hướng dẫn và kiểm tra kết quả rà soát, hệ thống hóa VB của các đơn vị, Cục thấy rằng các đơn vị đã bước đầu xác định được VB thuộc trách nhiệm hệ thống hóa VB của đơn vị mình.
Từ đó, các đơn vị đã kiểm tra, xác định được VB còn hiệu lực, VB hết hiệu lực, ngưng hiệu lực cũng như kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ và ban hành mới đối với một số VB không còn phù hợp hoặc chưa có pháp luật điều chỉnh để cùng đạt kết quả hệ thống hóa chung trong cả nước kỳ 2014 – 2018 được chính xác và toàn diện, góp phần hoàn thiện, nâng cao tính công khai, minh bạch của hệ thống pháp luật, tạo thuận lợi cho cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, người dân trong tra cứu, áp dụng.
Tập trung hơn các VB cần xử lý, kiến nghị xử lý
Tuy nhiên, theo Cục Kiểm tra VBQPPL, vẫn còn một số đơn vị gặp lúng túng vì chưa nắm được rõ bản chất, yêu cầu và trình tự, thủ tục rà soát, hệ thống hóa VB. Ngoài ra, có VB được sửa đổi, bổ sung nhiều nội dung, nhiều lần gây vất vả khi xác định các nội dung hết hiệu lực và còn hiệu lực. Một số đơn vị thuộc Bộ còn lúng túng trong xác định các VB hết hiệu lực, có sự nhầm lẫn giữa VB có nội dung không còn phù hợp (không được áp dụng) và VB hết hiệu lực theo quy định của Luật Ban hành VBQPPL…
Chuyên gia Dự án USAID/GIG Mạc Thị Hoa đề nghị Cục Kiểm tra VBQPPL bổ sung các đánh giá, nhận xét mang tính chuyên sâu, toàn diện về tổng thể hệ thống VB thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp thông qua kết quả hệ thống hóa VB kỳ 2014 – 2018.
Như vậy mới đánh giá chi tiết hơn về tính đầy đủ, tính thống nhất, tính đồng bộ của hệ thống VB thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp, từ đó chỉ ra các lĩnh vực có nhiều nội dung mâu thuẫn, chồng chéo, không còn phù hợp cần tập trung xử lý, kiến nghị xử lý – điều mà dư luận vốn rất quan tâm. Đối với 4 danh mục đã được lập, bà Hoa cho rằng, nên tích cực cập nhật bổ sung các VB cần kiến nghị xử lý, góp phần “làm sạch” hệ thống VB thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ.
Cục Kiểm tra VBQPPL đề nghị Bộ trưởng tiếp tục quan tâm, chỉ đạo công tác rà soát, hệ thống hóa VB nói chung cũng như chỉ đạo các đơn vị thuộc Bộ tăng cường ý thức trách nhiệm, thường xuyên rà soát VB thuộc lĩnh vực quản lý được giao; kịp thời phát hiện quy định mâu thuẫn, chồng chéo, hết hiệu lực hoặc không còn phù hợp để kịp thời xử lý hoặc kiến nghị xử lý, bảo đảm tính hợp pháp, thống nhất của hệ thống pháp luật, phù hợp với yêu cầu quản lý nhà nước, cũng là cơ sở tạo thuận lợi cho việc hệ thống hóa VB các kỳ tiếp theo.
Trên cơ sở hệ thống hóa VB, các đơn vị cần khẩn trương soạn thảo các VB sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ, ban hành mới để trình cơ quan, người có thẩm quyền ban hành theo quy định…
