Bộ trưởng Lê Thành Long: Bồi thường cho thân nhân người bị oan là không phù hợp Luật Dân sự

Ông Hàn Đức Long đã được trở về đoàn tụ cùng gia đình sau hơn 11 năm oan ức.
Ông Hàn Đức Long đã được trở về đoàn tụ cùng gia đình sau hơn 11 năm oan ức.
(PLO) -  Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long khẳng định, dự luật quy định bồi thường cho người thân thích của người bị oan là không phù hợp với quy định về bồi thường trực tiếp cho người bị hại trong Bộ luật Dân sự năm 2015.

Tiếp tục chương trình phiên họp thứ 9, hôm qua (21/4), Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về Dự thảo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước sửa đổi. 

Tại phiên họp, nhiều ý kiến vẫn băn khoăn vấn đề bồi thường thiệt hại về tinh thần cho người thân thích của người bị oan trong hoạt động tố tụng Hình sự (Điều 27).

Bồi thường cho thân nhân là không phù hợp Bộ luật Dân sự

Báo cáo một số vấn đề lớn trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho biết, vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau đối với vấn đề bồi thường thiệt hại về tinh thần cho người thân thích của người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự. Qua tổng hợp ý kiến từ các Đoàn Đại biểu Quốc hội thì có 2 loại ý kiến khác nhau.

Loại ý kiến thứ nhất cho rằng chỉ giới hạn bồi thường thiệt hại về tinh thần cho người thân thích của người bị thiệt hại trong trường hợp người bị thiệt hại chết. Loại ý kiến thứ hai thì đề nghị bổ sung quy định bồi thường thiệt hại về tinh thần đối với người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự, mức bồi thường có thể bằng 1/2 hoặc 1/3 mức bồi thường cho bản thân người bị oan.

Đối với vấn đề này, Thường trực Ủy ban Pháp luật cho rằng, Điều 27 của Dự thảo Luật kế thừa quy định của Luật hiện hành, đồng thời phù hợp với quy định tại Điều 591 Bộ luật Dân sự, bảo đảm tính khả thi, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và khả năng chi trả của ngân sách nhà nước. Bản chất, đây là khoản tiền bồi thường cho người bị oan nhưng do người đó đã chết nên những người thừa kế được hưởng. Nếu quy định bồi thường thiệt hại về tinh thần đối với người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị oan nói chung trong hoạt động tố tụng hình sự thì phải làm rõ một số vấn đề như mức bồi thường ra sao, bồi thường một khoản cho tất cả người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất hay cho từng người thân thích của người bị oan?

Tuy nhiên, cũng có ý kiến trong Ban thẩm tra cho rằng trên thực tế, người thân thích của người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự cũng chịu những tổn thất nghiêm trọng về mặt tinh thần mà không phụ thuộc vào việc người bị oan còn sống hay đã chết.

Qua tổng hợp, nhiều ý kiến tại các Đoàn đại biểu Quốc hội, ý kiến tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách và ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học đề nghị cần bổ sung quy định này cho phù hợp với thực tiễn, đồng thời việc bổ sung này cũng không trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự được quy định trong Bộ luật Dân sự.

Phát biểu tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long khẳng định, dự luật quy định bồi thường cho người thân thích của người bị oan là không phù hợp với quy định về bồi thường trực tiếp cho người bị hại trong Bộ luật Dân sự năm 2015.

“Cơ sở pháp lý để giải quyết bồi thường cho hàng thừa kế là không có. Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước hiện hành cũng không quy định về vấn đề này. Hơn nữa, kinh nghiệm quốc tế cũng không có nước nào quy định bồi thường cho hàng thừa kế” – Bộ trưởng Bộ Tư pháp phân tích. 

Ngoài ra, ông Long cho rằng nếu đồng ý bồi thường cho đối tượng này sẽ mở rộng đối tượng bị thiệt hại theo quy định của Bộ luật Dân sự và không bình đẳng đối với các trường hợp khác như xử lý kỷ luật buộc thôi việc công chức. Chưa kể, nếu quy định như vậy, Nhà nước cũng sẽ phải chi một khoản tiền lớn hơn cho công tác bồi thường. Trường hợp nếu có quy định bồi thường thì bồi thường cho ai, bồi thường “một cục” hay chia đều cho tất cả những người thừa kế của người bị thiệt hại? “Với những vấn đề như vậy, tôi với tư cách là cơ quan soạn thảo đề nghị chỉ trình theo phương án Chính phủ trình là bồi thường trực tiếp cho người bị thiệt hại chứ không mở rộng đến hàng thừa kế” – Bộ trưởng Long nêu quan điểm.

Đã bồi thường về mặt tinh thần cho người thân người bị thiệt hại

Phát biểu tại phiên họp, Phó Chánh án TANDTC Tống Anh Hào cho rằng, trong việc oan sai, không chỉ người bị oan chịu tổn thất về tinh thần mà những người thân thích, nhất là vợ chồng, con, cha mẹ (hàng thừa kế thứ nhất) cũng bị ảnh hưởng về tinh thần. 

“Thực tiễn cho thấy người bị oan không chết nhưng chịu tổn thất về tinh thần và dù muốn hay không thì người thân của họ cũng bị ảnh hưởng về mặt tinh thần. Chính vì vậy nên vừa qua đúng là luật chưa quy định nhưng khi giải quyết 2 vụ việc chúng tôi đã bồi thường về mặt tinh thần cho người thân người bị thiệt hại. Vì vậy, đề nghị UBTVQH xem xét cân nhắc” – ông Hào giải thích.

Ghi nhận các ý kiến trao đổi, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho rằng, nếu một người bị oan thì cả người thân thích của họ cũng chịu thiệt hại tinh thần. Một người bị làm oan thì gia đình bố mẹ, vợ con họ cũng chịu những hậu quả nghiêm trọng như con cái bỏ học, bỏ việc, thậm chí tự vẫn.

“Tôi hiểu rằng những người đó cũng chịu thiệt hại về tinh thần, còn mức bồi thường bao nhiêu, bồi thường những diện nào là chính sách của Nhà nước. Nếu thấy rằng những người đó cũng cần được Nhà nước bồi thường một khoản nhất định để bù đắp lại những thiệt hại tinh thần thì cũng được thôi” – Phó Chủ tịch Quốc hội nêu quan điểm. 

Do còn ý kiến khác nhau như vậy nên UBTVQH đề nghị trình quy định này ra Quốc hội xem xét. 

Bình luận

Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng. Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Đọc thêm

Bộ Tư pháp giao ban cấp Vụ tháng 1/2025

Bộ Tư pháp giao ban cấp Vụ tháng 1/2025
(PLVN) -Ngày 22/1, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh chủ trì Hội nghị giao ban cấp Vụ tháng 01/2025. Tham dự Hội nghị có các đồng chí Thứ trưởng: Đặng Hoàng Oanh, Nguyễn Thanh Tịnh, MaiLươngKhôi; các đồng chí Lãnh đạo cấp Vụ các đơn vị thuộc Bộ.

Cụm Thi đua số III: Đẩy mạnh phong trào thi đua, thích ứng với tình hình mới

Cụm Thi đua số III: Đẩy mạnh phong trào thi đua, thích ứng với tình hình mới
(PLVN) -  Chiều 21/1, dự và chỉ đạo Hội nghị Tổng kết công tác thi đua khen thưởng năm 2024 của Cụm thi đua số III - Bộ Tư pháp, Thứ trưởng Mai Lương Khôi nhấn mạnh, năm 2025, các đơn vị cần chú trọng công tác chỉ đạo, tiến hành giải pháp cụ thể để cụm hoàn thành nhiệm vụ trọng tâm cùng những nhiệm vụ mới phát sinh trên tinh thần đảm bảo đoàn kết nội bộ, ổn định và thích ứng với tình hình mới.

Bộ trưởng Bộ tư pháp Nguyễn Hải Ninh gửi tặng 100 suất quà Tết cho công nhân, lao động nghèo huyện Khánh Vĩnh

Đoàn viên, người lao động huyện Khánh Vĩnh nhận quà Tết của Bộ trưởng Bộ Tư pháp gửi tặng.
(PLVN) - Ngày 19/1, thừa ủy quyền của ông Nguyễn Hải Ninh - Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Liên đoàn Lao động tỉnh Khánh Hòa phối hợp với Sở Tư pháp tổ chức trao 100 suất quà Tết, mỗi suất trị giá 1,3 triệu đồng (bao gồm 1 triệu đồng tiền mặt và túi quà Tết giá trị 300.000 đồng) cho công nhân, lao động nghèo trên địa bàn huyện Khánh Vĩnh.

Trường Đại học Luật Hà Nội: Công bố các Quyết định về tổ chức bộ máy và nhân sự sau sắp xếp

Bà Phan Thị Hồng Hà - Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ trao Quyết định của Bộ trưởng Bộ Tư pháp về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Trường Đại học Luật Hà Nội.
(PLVN) - Sáng 20/1, Trường Đại học Luật Hà Nội tổ chức Hội nghị công bố Quyết định của Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Nghị quyết của Hội đồng Trường và Quyết định của Hiệu trưởng về chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức bộ máy và nhân sự của Trường. Đây là đơn vị đầu tiên trong Bộ Tư pháp đã hoàn thành công tác sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo đúng chỉ đạo của Trung ương và Bộ Tư pháp.

Hoàn thiện pháp luật để xây dựng các doanh nghiệp dẫn dắt nền kinh tế, tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển

Hoàn thiện pháp luật để xây dựng các doanh nghiệp dẫn dắt nền kinh tế, tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển
(PLVN) - Nghị quyết 41-NQ/TW nêu rõ yêu cầu “có chính sách đột phá để hình thành, phát triển doanh nghiệp dân tộc, doanh nghiệp quy mô lớn, có vai trò dẫn dắt một số ngành, lĩnh vực then chốt, trọng yếu”. Tuy nhiên, thế nào là doanh nghiệp dân tộc hiện cũng còn nhiều cách hiểu khác nhau. TS Trần Minh Sơn, Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế, Bộ Tư pháp, đã có bài viết nêu quan điểm của mình về vấn đề này. Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng trở thành tân Bí thư Tỉnh uỷ Vĩnh Long

Trưởng ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng (trái) trao quyết định của Bộ Chính trị điều động, chỉ định Thứ trưởng Tư pháp Trần Tiến Dũng giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Long, nhiệm kỳ 2020-2025.
(PLVN) -  Chiều 18/1, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Vĩnh Long tổ chức Hội nghị công bố Quyết định của Bộ Chính trị về công tác cán bộ, điều động, chỉ định Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Long nhiệm kỳ 2020-2025, chỉ định tham gia Đảng ủy Quân khu 9, nhiệm kỳ 2020 - 2025. Đồng thời, điều động, chỉ định ông Bùi Văn Nghiêm giữ chức Phó trưởng Ban Nội chính Trung ương.

Công đoàn Bộ Tư pháp tổ chức gặp mặt đoàn viên công đoàn, công chức, viên chức khó khăn

Công đoàn Bộ Tư pháp tổ chức gặp mặt đoàn viên công đoàn, công chức, viên chức khó khăn
(PLVN) - Thực hiện chủ trương chung của Ban Cán sự Đảng, Đảng ủy, Lãnh đạo Bộ Tư pháp, Công đoàn Viên chức Việt Nam và Công đoàn Bộ Tư pháp về việc chăm lo tết cho đoàn viên, nhằm động viên đoàn viên công đoàn là công chức, viên chức, người lao động thuộc Bộ Tư pháp, nhân dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, Ban Thường vụ Công đoàn Bộ Tư pháp mới tổ chức Chương trình “Tết sum vầy – Xuân ơn Đảng” Gặp mặt đoàn viên công đoàn và công chức, viên chức khó khăn.

Top 10 Trợ giúp viên pháp lý có trên 100 vụ việc tham gia tố tụng năm 2024

Top 10 Trợ giúp viên pháp lý có trên 100 vụ việc tham gia tố tụng năm 2024
(PLVN) - Cục Trợ giúp pháp lý vừa công bố danh sách 10 Trợ giúp viên pháp lý có trên 100 vụ việc tham gia tố tụng (đã kết thúc) năm 2024 (thực hiện theo Công văn số 236/BTP-TGPL ngày 12/01/2024 của Bộ Tư pháp về việc ban hành chỉ tiêu thực hiện vụ việc tham gia tố tụng của Trợ giúp viên pháp lý năm 2024).

Đảng ủy Tổng cục Thi hành án dân sự triển khai các nhiệm vụ công tác năm 2025

Cảnh Hội nghị Triển khai công tác đảng năm 2025 của Đảng ủy Tổng cục THADS.
(PLVN) - Ngày 17/1, Đảng ủy Tổng cục Thi hành án dân sự (THADS), Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị Triển khai công tác đảng năm 2025. Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Tư pháp, Bí thư Đảng ủy Tổng cục, Tổng cục trưởng Nguyễn Quang Thái và Phó bí thư Đảng ủy Tổng cục, Phó tổng cục trưởng Trần Thị Phương Hoa đồng chủ trì Hội nghị.