Bộ trưởng Giao thông Vận tải: Niềm tin khơi thông thủy lộ

Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể
Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể
(PLO) - Ít năm trước, chúng ta được chứng kiến một đại công trường, với cả trăm ngàn tỷ đồng dồn vào làm mới quốc lộ. Đường bộ khi đó sôi động chưa từng có đã tạo nên một sự tương phản lớn với đường thuỷ, nơi có những con sông, dòng kênh tiềm năng, nhưng vẫn chỉ là những dòng chảy không tải, ít lợi nhuận. 

Sau khi nhậm chức Bộ trưởng Giao thông Vận tải (GTVT), ông Nguyễn Văn Thể đã bắt tay giải quyết những vấn đề “nóng” của ngành như BOT đường bộ, các dự án trọng điểm về sân bay... Tân Bộ trưởng dường như cũng nhận thấy khoảng cách lớn giữa giao thông thủy - bộ, vì thế đã có những động thái thể hiện quyết tâm thu hẹp khoảng cách đó. 

Đường thủy sẽ giảm tải “cứu” đường bộ 

Năm năm trước được ví là “thời của đường bộ”, với hàng loạt công trình được cấp vốn đầu tư, nhưng nay một số tuyến đã có dấu hiệu quá tải. Trong khi thủy lộ mênh mông, tiềm năng được ví như những “túi tiền” trên mặt nước, thì ít được quan tâm phát triển. Nghịch lý này khi nào mới được hóa giải, thưa Bộ trưởng? 

- Nếu khắc phục được vấn đề hạ tầng bến cảng, bến bãi, đường kết nối… thì đường thủy sẽ giảm tải lớn cho đường bộ. Ngoài ra, nếu kết hợp với vận tải ven biển, áp lực trên QL1 sẽ giảm trông thấy. 

Tới đây, Bộ GTVT sẽ kiến nghị Chính phủ hình thành gói tín dụng cho vay đóng phương tiện thuỷ nội địa để vận tải trên các sông, kênh rạch, và phát triển đội tàu sông pha biển, sau đó kết nối các cảng vận chuyển hàng hoá Bắc - Nam. Tôi tin khi chúng ta đã kéo được hàng hoá xuống đường thuỷ, thì trên bộ lập tức thay đổi mạnh.  

Thưa ông, dự tính để nhận được vốn từ ý tưởng tín dụng nói trên, các doanh nghiệp (DN) sẽ phải hội đủ những điều kiện gì? 

- Sẽ có quy định ràng buộc DN sau khi vay vốn phải sử dụng nguồn đó cho đóng tàu và kinh doanh vận tải thuỷ trong khoảng 10 năm để vốn không bị sử dụng sai mục đích.

Và khi đã khuyến khích doanh nghiệp vay vốn đóng tàu giảm tải cho đường bộ thì phải có lãi suất ưu đãi cho họ. Đặc biệt, phải coi đây là chương trình đa mục tiêu, tầm nhìn dài hạn. Chúng ta đang có 1.500 tàu sông pha biển hành trình Quảng Ninh, Hải Phòng đến Kiên Giang. Nếu con số này được kích thích tăng lên thành 4.000 thì thực sự là một đột phá.

Hướng này tôi nghĩ là hiệu quả vì cho tư nhân vay tiền không đáng ngại, bởi họ rất năng động “đồng tiền đi liền khúc ruột”. Khi đã vay được vốn đóng tàu, họ sẽ phải lo tìm nguồn hàng kinh doanh vận tải để trả nợ. Như thế đường thủy chắc chắn sẽ tấp nập.  

Ngoài phương án Nhà nước hỗ trợ tài chính, dưới góc độ quản lý ngành, Bộ GTVT sẽ thiết kế chính sách theo hướng nào để những dòng sông, tuyến vận tải ven biển thực sự là những dòng chảy nhộn nhịp tàu thuyền và sinh nhiều lợi nhuận? 

- Theo tôi, cần khuyến khích thành lập các tập đoàn vận tải thuỷ tư nhân gồm nhiều doanh nghiệp. Mỗi doanh nghiệp có hàng chục phương tiện, thì một tập đoàn kiểu này có thể có tới ngàn con tàu. Lúc đó sức cạnh tranh sẽ lớn và tạo được hấp lực cho đường thủy. 

Sắp tới cần phải ưu tiên thành lập DN trong lĩnh vực này, bởi có DN thì mới có thể vay vốn, đóng mới tàu thuyền tại những vùng có tiềm năng giao thông thuỷ như TP HCM, Đồng Nai, Đồng bằng sông Cửu Long.

Dưới góc độ ngành, chúng tôi thấy phải khuyến khích đầu tư hạ tầng đường thuỷ như hệ thống cảng sông, đường kết nối các quốc lộ, khu công nghiệp, khu kinh tế… Được vậy, coi như chúng ta đã có 1 vòng tròn khép kín trong vận tải thuỷ (tàu, bến, kết nối…).

Ngoài ra, để có sức bật hẳn lên, các doanh nghiệp logistics cần phải kết nối toàn diện các phương thức vận tải sắt - thủy - bộ cho tới hệ thống kho bãi, cẩu lắp... Vấn đề này nếu đồng bộ hơn, giá thành sẽ hạ xuống, đường thủy tự khắc sẽ đắt khách.

Việt Nam đang có đội tàu sông pha biển 1.500 chiếc và tiềm năng giao thông thuỷ rất lớn
Việt Nam đang có đội tàu sông pha biển 1.500 chiếc và tiềm năng giao thông thuỷ rất lớn

Nhà thầu, tư vấn “lôm côm” hết đất sống

Nếu làm được điều như trên, thì đó là dấu ấn của ngành GTVT nhiệm kỳ này. Nhưng ngoài vận tải, ngành còn quản cả mảng việc lớn là đầu tư, xây dựng kết cấu hạ tầng, trong đó chất lượng công trình là yếu tố sống còn, là hình ảnh của cả ngành mà ông là “Tư lệnh”? 

- Chất lượng công trình luôn quan trọng. Vì thế Bộ sẽ phải chặt chẽ ngay từ khâu đầu - lập dự án, xin chủ trương đầu tư. Quan điểm của chúng tôi là từ giai đoạn lập dự án, phải chọn bằng được tư vấn giỏi, có thương hiệu để họ đề xuất nhiều phương án tối ưu. Qua đó Bộ có thể phản biện, lựa chọn được dự án tốt để có căn cứ ra đời những bản vẽ thiết kế kỹ thuật, bản vẽ thi công tốt. 

Với cách này, các đơn vị tư vấn nhỏ nếu muốn tham gia “sân chơi” của ngành Giao thông thì phải thông qua tư vấn lớn để có đầu mối kiểm tra, giám sát mới có cơ hội. Có nghĩa phải có một leader (đứng đầu) chỉ huy tại một số dự án để đề cao tính trách nhiệm.

Còn với đấu thầu xây lắp, chúng tôi yêu cầu phải xây dựng hồ sơ mời thầu tìm bằng được nhà thầu có chuyên môn và năng lực tài chính. Những nhà thầu đã hoàn thành các công trình tương tự tốt được ưu tiên, những anh có “tì vết” thì áp dụng điểm trừ để nếu có đăng ký cũng bị đánh trượt, hoặc không có cơ hội vào sâu các dự án.

Ông có thể cho biết các giải pháp cụ thể để loại bỏ tình trạng nhà thầu “tay không bắt giặc”, “làm giả ăn thật”... từ đó nâng cao chất lượng công trình, để hạ tầng giao thông thực sự đóng vai trò kích thích, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển? 

- Với tất cả dự án, tới đây chúng tôi yêu cầu đại diện chủ đầu tư phải áp dụng nguyên tắc xét thầu “2 gói hồ sơ”. Đầu tiên, xem kỹ thuật, kinh nghiệm. Thỏa mãn được những điều kiện khâu này, thì tiếp tục xét đến yếu tố tài chính để vào sâu. 

Đấu thầu trước đây mở đồng thời kỹ thuật lẫn tài chính, nên còn tình trạng nhà thầu yếu kém bỏ giá thấp vẫn lọt vào, nhưng khi ra làm thật thì bản chất yếu kém của anh lộ ra, ảnh hưởng chất lượng, tiến độ công trình. Giờ nếu áp dụng cách làm 2 bước sẽ loại được những nhà thầu không đảm bảo ngay từ đầu. Còn chủ đầu tư thì có cơ hội lựa chọn những nhà thầu tốt nhất trong số những “anh” tốt để giao việc. Mình làm gắt khâu này, mấy “anh” lôm côm, bỏ thầu (thấp) bằng mọi giá… sẽ không có đất sống.

Quan điểm của tôi là phải rõ ràng luật chơi ngay từ đầu để khi triển khai, các tư vấn, nhà thầu biết trước rằng, Bộ sẽ ứng xử như thế nếu anh không đạt. 

Nếu kết hợp với vận tải ven biển, áp lực trên quốc lộ sẽ giảm trông thấy
Nếu kết hợp với vận tải ven biển, áp lực trên quốc lộ sẽ giảm trông thấy
Cần khuyến khích thành lập các tập đoàn vận tải thuỷ tư nhân
Cần khuyến khích thành lập các tập đoàn vận tải thuỷ tư nhân

Không để “trên nóng dưới lạnh” 

Có thể thấy quyết tâm của cá nhân Bộ trưởng là rất lớn, nhưng để công việc trôi chảy và đặc biệt không để tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” xuất hiện trong ngành, ông sẽ làm gì? 

- Tất cả mọi công việc ở Bộ, khi đưa ra với anh em, ban đầu tôi thường ấn định ý chí chủ quan: Tôi giao nhiệm vụ cho các đơn vị trong một thời gian nhất định để nghiên cứu. Các đơn vị tuỳ theo lĩnh vực của mình tự đề xuất thời gian thực hiện. Khi đó Bộ trưởng mới chốt thời gian hoàn thành. Khi đã thống nhất như thế rồi, thì sau đó không có lý do gì để trễ nải, trì hoãn... Bộ trưởng sẽ thông qua Văn phòng Ban cán sự Đảng và Văn phòng Bộ để giám sát công việc.

Quan điểm của tôi là khi đã thống nhất các mốc công việc rồi, thì bằng mọi cách phải ra bằng được sản phẩm. Với cách này, tôi tin công việc không bị bỏ trôi. Và khi đã nhất trí với nhau như thế thì anh em trên dưới phải đồng lòng, cùng “xáp dzô” mà làm. Công việc thì nhiều, nhưng phải chọn lựa để làm cho hiệu quả và vì đại cục. 

Sau đó, cuối mỗi năm, những vấn đề liên quan chất lượng, tiến độ công việc sẽ là căn cứ để đánh giá cán bộ. Cứ nghĩ đơn giản thế này, trong năm anh giải quyết công việc đơn vị mình thông suốt, anh tham mưu cho lãnh đạo Bộ trình Chính phủ và được đồng ý nhiều việc hay, giải pháp tốt... có nghĩa anh đã làm tốt công việc của mình rồi. 

Xin cảm ơn ông!

5 - 10 năm nữa, đường đâu mà đi?

“Chúng ta đang có 2,8 triệu ô tô, nhưng 5 - 10 năm nữa con số này có thể là 10 triệu, đến lúc đó nếu không có giải pháp thì đường đâu mà đi? Hàng hoá cự ly gần thì đi đường bộ, cự ly dài thì nên xuống đường biển, đường thuỷ mới hiệu quả. Ngay như hàng đông lạnh, tươi sống từ nước ngoài về Việt Nam cũng đều như vậy cả”. (Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể).

Tin cùng chuyên mục

Tổng cục Thuế quán triệt công tác sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy

Tổng cục Thuế quán triệt công tác sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy

(PLVN) -Tổng cục Thuế yêu cầu, cùng với việc quyết tâm thực hiện sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy, các đơn vị cần tăng cường công tác quản lý nội ngành, siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong thực thi công vụ và trong công tác quản lý thuế để phấn đấu hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ chính trị được giao, đặc biệt là nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước.

Đọc thêm

Bộ NN&PTNT: Hỗ trợ tích cực phòng chống dịch bệnh và xử lý môi trường

Bộ NN&PTNT: Hỗ trợ tích cực phòng chống dịch bệnh và xử lý môi trường
(PLVN) - Ngày 10/12, tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Đức Luận cùng bà Aler Grubbs, Giám đốc quốc gia Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) và bà Martina Stepheny, Giám đốc cấp cao tổ chức FOUR PAWS International (FPI) đồng chủ trì Diễn đàn cấp cao năm 2024 về Một sức khỏe phòng chống dịch bệnh từ động vật sang người.

Tận dụng các FTA giúp ngân hàng tăng doanh thu

Ông Ngô Chung Khanh - Phó Vụ trưởng Vụ chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương).
(PLVN) - Ông Ngô Chung Khanh - Phó Vụ trưởng Vụ chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cho biết, cơ hội từ các FTA giúp ngân hàng tăng được số lượng khách hàng, tăng doanh thu. Bởi số lượng doanh nghiệp tham gia xuất khẩu, tham gia vào các FTA, nếu họ tận dụng hiệu quả thì đây là nguồn khách hàng tiềm năng cho hệ thống ngân hàng. Như vậy, trước mắt các cán bộ ngân hàng phải hiểu rõ, hiểu sâu để tận dụng, thực thi các FTA.

Cơ bản đã đủ pháp lý để triển khai điện hạt nhân

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân thông tin về dự án điện hạt nhân tại Ninh Thuận trong buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 11/2024. (Ảnh: VGP)
(PLVN) -  Tái khởi động dự án điện hạt nhân đang nhận được sự đồng thuận của toàn xã hội. Trong đó, các chuyên gia về điện cho rằng, phát triển nguồn điện hạt nhân không chỉ giúp đa dạng nguồn cung, mà còn bảo đảm an ninh năng lượng và chuyển dịch năng lượng xanh.

FTA Index - công cụ 'hỗ trợ' Quốc hội giám sát, chỉ đạo công tác thực thi FTA

Nhiệm vụ quan trọng của Vụ Chính sách thương mại đa biên là hoàn thành báo cáo kết quả xây dựng Bộ Chỉ số và trình lên Thủ tướng Chính phủ.
(PLVN) - Thông qua FTA Index, cơ quan, doanh nghiệp địa phương có thể soi chiếu được việc thực hiện kế hoạch hành động của Chính phủ gắn với kế hoạch hành động của các tỉnh, thành phố xây dựng FTA Index để xác định được những điểm đã làm được và những điểm cần phải thúc đẩy hơn nữa, từ đó tìm ra những giải pháp, chính sách cụ thể hơn cho các doanh nghiệp trên địa bàn của mình tận dụng được FTA.

Địa chỉ tin cậy giúp địa phương và doanh nghiệp tối ưu hóa lợi ích từ FTA

Ông Ngô Chung Khanh - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương).
(PLVN) - Cổng thông tin điện tử Hiệp định Thương mại tự do của Việt Nam (Vietnam FTA Portal, gọi tắt là Cổng FTAP tại địa chỉ fta.gov.vn) là một công cụ tra cứu các cam kết về Hiệp định thương mại tự do (FTA) và các thông tin liên quan một cách thông minh, tiên tiến, có ý nghĩa rất lớn trong việc giúp địa phương, cộng đồng doanh nghiệp và người dân tận dụng tối đa cơ hội từ các FTA .

Khởi động dự án nhà máy sản xuất ô tô điện VinFast Hà Tĩnh

Khởi động dự án nhà máy sản xuất ô tô điện VinFast Hà Tĩnh
(PLVN) - Dự án xây dựng nhà máy sản xuất ô tô điện VinFast tại KKT Vũng Áng (Hà Tĩnh) có công suất thiết kế 400.000 xe/năm với tổng mức đầu tư xây dựng 7.300 tỷ đồng. Dự kiến, tháng 6/2026, dự án hoàn thành tiến độ xây dựng cơ bản và đưa vào khai thác vận hành.

Thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm cây ăn quả các tỉnh phía Bắc

Toàn cảnh diễn đàn.
(PLVN) - Chiều 6/12, Cục Trồng trọt, Hội Làm vườn Việt Nam, Sở NN-PTNT tỉnh Hòa Bình và các đơn vị liên quan phối hợp Báo Nông nghiệp Việt Nam tổ chức Diễn đàn “Nâng cao chất lượng, chuỗi giá trị và thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm cây ăn quả các tỉnh phía Bắc”.

Chống hàng lậu, hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ: Hải quan chủ động giải pháp đấu tranh, ngăn chặn

Ông Vũ Hoài Linh trao đổi về giải pháp ngăn chặn hàng vi phạm sở hữu trí tuệ. (Ảnh: TD)
(PLVN) - Tình hình hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ thời gian qua tiềm ẩn diễn biến phức tạp, tinh vi, khó lường. Theo số liệu của Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, trong 9 tháng năm 2024, các lực lượng đã phát hiện, bắt giữ và xử lý trên 39.000 vụ vi phạm, giảm 32,7% so với cùng kỳ năm 2023.