Kinh doanh Đa cấp có mặt ở Việt Nam từ những năm 1999 dù bị qua nhiều cuộc thanh trừng không thương tiếc vì những mặt trái nó mang lại. Thế nhưng kinh doanh đa cấp dường như vẫn "biến hóa khôn lường" và tiềm ẩn đầy nguy cơ gây họa.
Những cái tên đình đám dưới đây từng một thời "tranh hùng" trong giới đa cấp Việt Nam và làm không ít người phải xây xẩm mặt mày vì những gì nó mang lại.
 |
| hình tháp ảo vạn năng |
Từ ma lực sinh lợi
Đến Việt Nam từ những năm 1999, Cty Sinh Lợi có nguồn gốc Đài Loan được xem như một “cánh chim đầu đàn” của giới Đa Cấp. Môi trường làm việc chuyên nghiệp, mới lạ, thu nhập hấp dẫn một cách kỳ diệu đã làm cho một bộ phận công nhân, người dân nghèo Việt Nam điêu đứng. Tất cả như một ma lực vô hình lôi kéo hết lớp người này đến lớp người khác, đổ bộ biết bao tiền của của những con người còn sơ sài kiến thức về loại hình này.
Mỗi một lần Sinh lợi tổ chức hội thảo OPP ( cơ hội và vận may ) đặc biệt vào những ngày cuối tuần thì cơ man nào người là người. Dù ở nhiều tầng lớp khác nhau nhưng dễ dàng nhận thấy phần lớn là công nhân và nông dân nghèo. Các thuyết trình viên của công ty được huấn luyện bài bản đã mê hoặc khách hàng bằng những chiêu bán hàng hết sức tinh vi.
Sự hấp dẫn về tài chính, quyền lực, sự tự tôn bản thân được các nhân viên Sinh Lợi thực hiện bài bản và chuyên nghiệp. Khách hàng bị quây bởi vô số những ảo giác mà bản thân đang khát khao, nếu nhận thấy “con mồi” nào khó xơi thì ê kíp của Sinh Lợi sẽ “phím” nhau để chuyển lên tuyến trên hoặc đổi “Bác sỹ” để trị bệnh có hiệu quả.
Kết quả là khách hàng sẽ bị “đánh” cho từ “chết đến bị thương”. Sau khi gia nhập vào hàng ngũ những “ chiến binh La Mã” của Sinh Lợi, người tham gia sẽ được công ty đào tạo và định hướng để trở thành những nhân tố quan trọng của công ty thông qua các cấp bậc: Chim Ưng, Phi Ưng, Kim Cương Ưng...để khẳng định bản thân.
Cứ như vậy mạng lưới hoạt động của con “ Ngáo ộp” Sinh Lợi trải dài từ Nam ra Bắc với hàng chục chi nhánh khắp các tỉnh thành, gieo rắc biết bao tội lỗi. Cho đến ngày 22/06/2006 Cty Cp Sinh Lợi sau một thời gian dài làm mưa làm gió đã chính bị Sở thương mại Tp.HCM tước giấy phép hoạt động, chấm dứt đường bay của một con “Chim Ưng” quỷ quái. Được biết khi đóng cửa Sinh Lợi có khoảng 30.000 người tham gia, và đây mới chỉ là con số cơ quan chức năng thống kê được.
Đến Agel Việt Nam "ngàn lẻ một đêm"
Bất ngờ đóng cửa văn phòng không rõ lý do tại 73 Tràng Thi, Hà Nội. Hoàng Hải Yến, giám đốc Agel Việt Nam tắt điện thoại và ngầm tuyên bố sự sụp đổ của Agel Việt nam sau 3 năm hoạt động (2008 - 2011).
Sự kiện trên như một cú đấm thẳng vào mặt những nhà phân phối của mạng lưới kinh doanh đa cấp hàng thực phẩm chức năng nguồn gốc từ Mỹ. Khai trương hoành tráng tại Trung tâm tổ chức sự kiện lớn nhất Việt Nam, xe hơi đắt tiền nối dài trên các con phố Hà Nội.
Những nhà phân phối “chim mồi” lu loa không ngừng nghỉ về một công nghệ kiếm tiền đỉnh cao và một dòng sản phẩm vô đối. Tất cả trong chớp nhoáng đã biến Agel thành một bến đỗ không thể cưỡng lại cho các tín đồ hình tháp ảo. Hàng đoàn người từ nhiều tỉnh thành lũ lượt kéo nhau về Hà Nội trên tay thường trực túi sản phẩm của Agel để thể hiện đẳng cấp.
Những thành viên thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi tháng được Cty đội lên ở một dạng thức khác, dạng thức của những VIP thời đại. Những người nghèo phía dưới thèm thuồng thứ cảm giác hư ảo kia để rồi bao nhiêu Trâu, Bò, Lợn, Gà bao nhiêu chỉ vàng dành dụm để hồi môn cho con cái sau này được mang ra bán. Bao nhiêu sổ tiết kiệm, bao nhiêu bát họ được bốc vội vàng để có thể được ở cái dạng thức tuyệt vời kia.
Để rồi, bất ngờ nhận được hung tin văn phòng hoạt động Agel Việt Nam chính thức đóng cửa. Tiền mất, tật cũng đã mang nhưng kêu ai bây giờ khi mọi người nhìn nhau đều chỉ là những nạn nhân. Đến lúc này tất cả mới ngộ ra rằng cái hình tháp ảo ma quái kia mới chính là thủ phạm để bao gia đình tan vỡ, bao mỗi quan hệ tốt đẹp bỗng dưng chấm dứt chỉ sau một đêm.
Kỳ nghỉ Kim Cương hay kỳ nghỉ của những ác mộng.
Biến tướng từ gốc của đa cấp thuần túy, DHT ( Công ty TNHH Diamond Holiday Đông Nam Á ) tinh vi đưa “chân lý” của đa cấp vào du lịch. Với hình thức khách hàng đi du lịch nhiều nước trên thế giới với mức giá siêu rẻ và được ở trong những khách sạn sang trọng từ 3 - 5 sao, chi phí ban đầu (phí đặt phòng gói dịch vụ 4 ngày 3 đêm) cho mỗi hội viên là 375USD. Chỉ cần đóng 375USD, người chơi sẽ được cấp một tài khoản trên mạng Internet để truy cập, theo dõi sự phát triển mạng lưới “du khách” của mình và vị trí xếp hạng, nhận tiền thưởng.
Sau khi đóng tiền và giới thiệu thêm được hai người nữa, bạn sẽ được chuyển lên ở tầng hai. Cho đến lúc thoát khỏi tầng bốn, bạn sẽ được ngồi ở bàn kim cương và nhận ngay 1.000USD vào tài khoản hoặc nhận tiền mặt từ các “chân rết”. Cứ như thế, càng mời được nhiều người tham gia, cấp độ càng cao và nhận được nhiều tiền.
Cụ thể là được hưởng hoa hồng lên tới hàng trăm triệu đồng mỗi tháng và được thưởng hiện vật như séc du lịch, xe hơi...hấp dẫn một cách đáng ngờ như vậy nhưng khi cơ quan chức năng vào cuộc và chấm dứt sự hoạt động của DHT và bắt giám đốc Lâm Phúc Hùng thì số lượng nạn nhân đã lên tới con số 73.000 người với số tiền thiệt hại hơn 30 triệu USD. DHT chính thức khai tử vào tháng 03/2012.
Cái giá phải trả cho Muaban24.vn
Vào giữa năm 2012 công ty cổ phần đào tạo mua bán trực tuyến với website www.muaban24.vn sau gần một năm hoạt động được biết đến như một doanh nghiệp thành công trong lĩnh vực thương mại điệnt tử và CNTT. Có mặt hầu hết chi nhánh khắp cả nước, thành viên hoạt động lên đến con số vài chục nghìn người.
Nhiều hoạt động của công ty được tổ chức hoành tráng chuyên nghiệp với sự tham gia có mặt của nhiều vị chức sắc tên tuổi. Những tưởng đó là thành quả của việc chúng ta đẩy mạnh hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực CNTT và TMĐT thời kỳ hội nhập thì ôi thôi, nó lại là một con bạch tuộc mang dòng máu đa cấp đã được biến thể và tu luyện ở một cảnh giới cao hơn.
Sản phẩm chỉ là các gian hàng ảo, nhưng với hình tháp ảo vạn năng và nhiều chiêu trò nằm lòng của giới đa cấp. Muaban24.vn đã nhanh chóng trở thành một hiện tượng trong làng kinh doanh MLM (Multi-level marketing) Việt Nam. Thủ lĩnh của các công ty đa cấp khác rồng rắn tụ hội về muaban24.vn để “chém”.
Chém gió, chém bão, chém khách hàng, chém quan hệ tốt đẹp, chém lý tưởng tương lai...nó như một xã hội thu nhỏ về cách trở thành người thành đạt của những tông đồ đa cấp. Kiến thức về CNTT và TMĐT thì chỉ như là trẻ con học nói, thế nhưng các nhà phân phối của muaban24.vn khi ngồi với khách hàng thì cứ như những chuyên gia thực thụ về lĩnh vực văn minh hiện đại nhất của nhân loại. Để rồi khi mọi chuyện vỡ lở, các sếp sòng bị bắt.
Hệ thống văn phòng ngừng hoạt động thì tất cả mới tá hỏa về một lâu đài nguy nga nhưng được xây trên cát. Theo cơ quan điều tra tổng số tiền muaban24.vn thu về từ mạng lưới các thành viên khoảng 600 tỷ đồng. Được biết các lãnh đạo của muaban24.vn trước đây đều là học trò của “ mái trường Sinh Lợi” ma giáo.
 |
| Quái vật thức giấc - Ảnh minh họa (nguồn internet) |
Tính pháp lý còn cần phải hoàn thiện.
Dù được pháp luật Việt Nam cho phép hoạt động như một loại hình kinh doanh thuần túy và hợp pháp thông qua nghị định 110/2005/NĐ-CP và một số thông tư liên quan . Bên cạnh đó các doanh nghiệp kinh doanh loại hình này còn có sự giám sát của Cục quản lý cạnh tranh và hỗ trợ của Hiệp hội bán hàng đa cấp Việt Nam.
Thế nhưng như thế vẫn chưa đủ cho một môi trường đa cấp lành mạnh.
Thời kỳ khủng hoảng, kinh tế khó khăn sẽ là một giai đoạn thuận lợi để các công ty đa cấp mở rộng phạm vi hoạt động cũng như những biến thể có cơ hội sinh sôi nảy nở. Khách hàng sẽ được tư vấn về nhiều gói dịch vụ hấp dẫn, thế nhưng trong khi chúng ta còn chờ những cơ quan chức năng hoàn thiện về cách thức quản lý hiệu quả thì một phương pháp duy nhất để bảo vệ mình: là hãy tìm hiểu kỹ càng về tính pháp lý của công ty mình muốn tham gia để không phải tiền mất tật mang.
Thái Sơn
