Bộ KH&CN tập trung hoàn thiện để trình Quốc hội dự án Luật Trí tuệ nhân tạo

Hoàn thiện thể chế - tạo hành lang pháp lý cho đổi mới sáng tạo

Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Hoàng Phương chủ trì họp báo, cho biết trong tháng 10, Bộ đã trình Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ ban hành 1 nghị quyết, 7 nghị định và 7 quyết định quan trọng, bao quát hầu hết các lĩnh vực trọng tâm của ngành. Trong tháng 10/2025, hàng loạt văn bản pháp luật quan trọng được ban hành đã góp phần hoàn thiện khung khổ thể chế, thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo - lĩnh vực được xem là động lực then chốt cho tăng trưởng kinh tế và chuyển đổi số quốc gia. Đặc biệt, việc bổ sung dự án Luật Trí tuệ nhân tạo (AI) vào chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong tiến trình xây dựng hành lang pháp lý cho một lĩnh vực mang tính đột phá toàn cầu.

Cùng đó là Nghị quyết số 307/NQ-CP ngày 6/10/2025, trong đó Chính phủ chính thức bổ sung dự án Luật Trí tuệ nhân tạo vào chương trình Kỳ họp thứ 10 của Quốc hội. Theo Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương, đây là “bước đi có tính chiến lược” nhằm sớm hình thành hành lang pháp lý cho việc phát triển, ứng dụng và quản lý AI - công nghệ đang làm thay đổi căn bản mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội.

Bên cạnh đó, 7 nghị định được ban hành trong tháng 10 tập trung hướng dẫn chi tiết Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, bao gồm các quy định về cơ chế tự chủ, tài chính, quỹ đầu tư mạo hiểm, nhân lực khoa học, giải thưởng khoa học, chương trình nhiệm vụ KH&CN và hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Trong đó, Nghị định số 271/2025/NĐ-CP được đánh giá là điểm sáng khi quy định cơ chế thành lập và góp vốn doanh nghiệp để thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học và công nghệ tại Hà Nội. Cơ chế này không chỉ thúc đẩy đưa tri thức khoa học vào thực tiễn sản xuất, mà còn mở đường cho các tổ chức nghiên cứu tự chủ tài chính, phát triển theo mô hình doanh nghiệp công nghệ.

Cùng thời điểm, Thủ tướng Chính phủ cũng ban hành hàng loạt quyết định quan trọng như: kiện toàn Ban Chỉ đạo quốc gia về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06; ban hành kế hoạch triển khai thi hành các luật sửa đổi trong lĩnh vực tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật; phê duyệt chương trình khuyến khích doanh nghiệp tư nhân đầu tư hạ tầng viễn thông và hạ tầng số quốc gia đến năm 2030; cùng với đó là Bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả KH&CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đối với phát triển kinh tế - xã hội.

Đây là những văn bản có ý nghĩa định hướng, góp phần lượng hóa đóng góp của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong từng ngành, từng địa phương, đồng thời thúc đẩy hiệu quả đầu tư công và huy động nguồn lực xã hội vào nghiên cứu, ứng dụng công nghệ.

Ở cấp bộ, Bộ KH&CN cũng ban hành 5 thông tư chuyên ngành như: kiểm toán kỹ thuật đối với chữ ký điện tử; hướng dẫn đánh giá an toàn hạt nhân giai đoạn đầu tư; phê duyệt quy hoạch kho số viễn thông và tài nguyên Internet; quản lý, kết nối và chia sẻ dữ liệu trên Hệ thống thông tin quốc gia về KH&CN và đổi mới sáng tạo; hướng dẫn xác định vị trí việc làm chuyên trách về chuyển đổi số. Các thông tư này góp phần chuẩn hóa quy trình kỹ thuật, tăng cường tính minh bạch và hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực KH&CN.

Đồng bộ triển khai các hoạt động chuyên môn và hợp tác quốc tế

Song song với công tác thể chế, Bộ KH&CN đã triển khai mạnh mẽ các hoạt động chuyên môn, hợp tác quốc tế và truyền thông khoa học.

Trong tháng 10, Bộ đã ban hành Chiến lược dữ liệu đến năm 2030, Khung kiến trúc tổng thể quốc gia số, và Kế hoạch phát triển hạ tầng viễn thông, hạ tầng số phục vụ Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam - những nền tảng quan trọng cho việc xây dựng chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.

Bộ cũng ban hành 5 công điện chỉ đạo các sở KH&CN, doanh nghiệp viễn thông chủ động ứng phó với bão số 10, 11 và khắc phục hậu quả mưa lũ, bảo đảm thông tin liên lạc thông suốt, thể hiện rõ vai trò điều phối, dẫn dắt và hỗ trợ địa phương trong xử lý tình huống khẩn cấp bằng công nghệ.

Đặc biệt, Công văn 5511/BKHCN-CĐSQG đã hướng dẫn các bộ, ngành và địa phương xây dựng kế hoạch chuyển đổi số năm 2026, góp phần thống nhất định hướng hành động trong toàn hệ thống.

Trong tháng 10, Bộ KH&CN cũng chủ trì, phối hợp tổ chức hơn 15 hội nghị, hội thảo và sự kiện khoa học lớn. Nổi bật là Chương trình “Đổi mới sáng tạo toàn dân - Động lực phát triển quốc gia”, nơi hàng trăm sản phẩm, giải pháp công nghệ Việt Nam được giới thiệu, thể hiện sức sáng tạo của doanh nghiệp và viện nghiên cứu trong nước.

Sự kiện VNIX-NOG 2025 tại Nha Trang (16–17/10) thu hút sự quan tâm lớn của giới chuyên môn, khi tập trung thảo luận các xu hướng phát triển Internet thế hệ mới IPv6-Only, tự động hóa hạ tầng mạng và nâng cao chất lượng dịch vụ Internet quốc gia.

Bên cạnh đó, Chương trình chào mừng Ngày Chuyển đổi số Quốc gia 2025 với chủ đề “Chuyển đổi số: Nhanh hơn - hiệu quả hơn - gần dân hơn” đã tổng kết 5 năm triển khai Chương trình chuyển đổi số quốc gia, công bố Chỉ số Chuyển đổi số (DTI) 2024 của các địa phương và tôn vinh các tập thể, cá nhân xuất sắc trong lĩnh vực này.

Phát biểu tại họp báo, Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương khẳng định: “Tháng 10/2025 là giai đoạn có nhiều dấu mốc quan trọng của ngành KH&CN, thể hiện qua kết quả lập pháp, hoạt động chuyên môn và truyền thông lan tỏa tích cực. Sự vào cuộc đồng bộ của toàn ngành cùng sự đồng hành của các cơ quan báo chí đã giúp đưa hình ảnh và vai trò của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ngày càng gần gũi hơn với đời sống xã hội”.

Tập trung hoàn thiện 5 dự án Luật lớn 

Theo Thứ trưởng, trong tháng 11/2025, Bộ KH&CN sẽ tập trung hoàn thiện 5 dự án Luật trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 10, gồm: Luật Chuyển đổi số, Luật Công nghệ cao (sửa đổi), Luật sửa đổi Luật Sở hữu trí tuệ, Luật sửa đổi Luật Chuyển giao công nghệ, Luật Trí tuệ nhân tạo.

Đây đều là những đạo luật quan trọng, gắn liền với chiến lược phát triển quốc gia về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Trong đó, Luật Trí tuệ nhân tạo được kỳ vọng sẽ đặt nền tảng cho việc phát triển AI có chủ quyền, an toàn, vì con người, đảm bảo Việt Nam không chỉ là nơi tiêu thụ mà còn là quốc gia sáng tạo, ứng dụng và sản xuất công nghệ AI.

Bên cạnh đó, Bộ cũng sẽ tiếp tục đẩy nhanh tiến độ xây dựng các nghị định và thông tư hướng dẫn thi hành những luật đã được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9; hoàn thiện các dự thảo nghị định về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử; quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa; phát triển công nghiệp công nghệ số và khu công nghệ số tập trung; quản lý chất lượng sản phẩm, dịch vụ Halal; cùng các quy định sửa đổi điều kiện hoạt động của tổ chức kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo.

Cùng thời gian, Bộ KH&CN cũng triển khai nhiều đề án trọng điểm như: Đề án đẩy mạnh công tác sở hữu trí tuệ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội; Đề án thống kê và đánh giá tỷ trọng đóng góp của công nghệ sinh học; Chiến lược phát triển và ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình đến năm 2035, tầm nhìn 2050; Đề án đào tạo và phát triển nguồn nhân lực năng lượng nguyên tử.

Khi Luật Trí tuệ nhân tạo được Quốc hội thông qua trong thời gian tới, Việt Nam sẽ có hành lang pháp lý đầy đủ, đồng bộ để thúc đẩy nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI phục vụ con người, đồng thời kiểm soát rủi ro và đảm bảo an toàn dữ liệu, đạo đức công nghệ.

Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương khẳng định tại buổi họp báo: “Mục tiêu của Bộ KH&CN là xây dựng hệ sinh thái khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đồng bộ, nhân văn và hiệu quả - nơi tri thức, dữ liệu và con người là trung tâm của mọi phát triển”.

Với tinh thần đó, ngành KH&CN Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới - giai đoạn kiến tạo hành lang pháp lý, hạ tầng số và thể chế để bứt phá, hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực vào năm 2030.