Bộ đội Biên phòng Lạng Sơn: Xây dựng “lũy thép” bằng PBGDPL nơi biên giới
Tại Lạng Sơn, nơi tuyến biên giới giáp Trung Quốc dài hơn 231 km, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) không chỉ làm nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát mà còn đảm nhận sứ mệnh kiến tạo văn hóa pháp luật. Từ cửa khẩu Chi Ma sôi động đến các thôn bản vùng sâu Na Hình, hay tuyến đường mòn Pò Mã hiểm trở, Đề án 1371 về phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) đã được triển khai như một “nhịp cầu” kết nối cán bộ, chiến sĩ với nhân dân, biến người dân trở thành chủ lực, bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc.
Pháp luật - Sức mạnh nội sinh của tuyến biên giới
Lạng Sơn là một tỉnh biên giới trọng yếu, vừa bình yên, ổn định nhờ hệ thống chính trị cơ sở vững chắc. Để đạt được sự ổn định đó, BĐBP tỉnh Lạng Sơn đã xác định PBGDPL là chiến lược đi trước một bước, là giải pháp gốc rễ để ngăn ngừa và đẩy lùi tội phạm ngay từ ý thức.
Mọi công tác tuyên truyền ra bên ngoài đều phải bắt nguồn từ sự chuẩn mực của chính lực lượng Biên phòng. Theo số liệu tổng hợp nhanh tính đến hết tháng 5/2025, công tác giáo dục chuyên đề tập trung trong nội bộ đơn vị đạt tỷ lệ quân số tham gia học tập tới 97,95%, nội dung đạt 100% kế hoạch. Điều đáng nói là kết quả kiểm tra nhận thức sau học tập cho thấy 100% quân số kiểm tra đạt yêu cầu, trong đó có 21,32% đạt giỏi và 60,75% đạt khá.
Điều này khẳng định BĐBP Lạng Sơn đã xây dựng được một đội ngũ cán bộ, chiến sĩ vừa tinh thông nghiệp vụ, vừa vững vàng về pháp lý, sẵn sàng là những tuyên truyền viên, tư vấn viên pháp luật hiệu quả nhất.
Sức mạnh PBGDPL của BĐBP Lạng Sơn được thể hiện qua quy mô và sự đa dạng trong triển khai. Trong 5 tháng đầu năm 2025, BĐBP tỉnh đã tổ chức được 531 buổi/sự kiện tuyên truyền, thu hút 13.876 lượt người tham gia.
Các hình thức tuyên truyền được tổ chức linh hoạt, từ các hội nghị tập trung của xã, buổi họp thôn, bản, đến việc phát hành hơn 10.750 tờ rơi, tờ gấp pháp luật các loại. Đặc biệt, BĐBP Lạng Sơn đã duy trì hiệu quả hoạt động của 21 Tổ Thông tin Truyền thông và 13 Tổ tuyên truyền, tư vấn pháp luật tại cơ sở.
Đại diện BĐBP tỉnh chia sẻ, công tác PBGDPL luôn được lồng ghép chặt chẽ với các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, giúp người dân hiểu rằng, chấp hành pháp luật chính là con đường ngắn nhất để xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc, và bảo vệ Biên cương là bảo vệ chính tương lai của gia đình mình.

Mỗi Đồn Biên phòng trên tuyến Lạng Sơn là một mảnh ghép quan trọng, mang một câu chuyện riêng về cách PBGDPL được phổ biến phù hợp với đặc thù địa bàn, nhưng tất cả đều hướng đến mục tiêu chung là giữ yên biên giới.
Tại Đồn Biên phòng cửa khẩu Chi Ma, nơi diễn ra các hoạt động giao thương sầm uất, có một nhiệm vụ kép phức tạp, vừa kiểm soát hành chính, chống buôn lậu, vừa duy trì môi trường hợp tác, hữu nghị quốc tế.

Thượng tá Hoàng Trung Hiếu, Chính trị viên Đồn Biên phòng cửa khẩu Chi Ma, chia sẻ về hình thức PBGDPL độc đáo và hiệu quả nhất tại đây, đó là công tác tuyên truyền chung với lực lượng quản lý biên giới của nước bạn (Đồn Chiêu An). Trong các buổi tuyên truyền song phương, cả hai bên đều mời 100-200 người dân tham gia. Nội dung tuyên truyền được thống nhất, tập trung vào quy định khi quay lại khu vực cửa khẩu, và đặc biệt là các nội dung về bảo vệ chủ quyền, bảo vệ đường biên, mốc giới. Hai bên cùng chuẩn bị và phát tờ rơi song ngữ (tiếng Việt - tiếng Trung) với nội dung hoàn toàn giống nhau, tạo sự đồng thuận cao trong nhận thức pháp luật cho cư dân hai bên biên giới. Đây không chỉ là một hình thức tuyên truyền pháp luật, mà còn là hành động ngoại giao nhân dân, củng cố tình đoàn kết hữu nghị giữa hai nước.
Tuy nhiên, Thượng tá Hiếu cũng bộc bạch một khó khăn đang cản trở hiệu quả công tác đó là sự hạn chế về cơ sở vật chất, đặc biệt là thiếu máy chiếu và các phương tiện trực quan. “Khi xuống họp dân ở các thôn bản, chúng tôi cần trình chiếu hình ảnh minh họa cho nội dung pháp luật, nhưng thiếu thiết bị khiến việc truyền tải thông tin chưa thực sự sinh động và hấp dẫn”, ông Hiếu chia sẻ. Đơn vị mong muốn được cấp trên quan tâm trang cấp để công tác PBGDPL tại cửa khẩu kinh tế này ngày càng hiện đại và hiệu quả hơn.

Nếu Chi Ma là điểm nhấn về ngoại giao và kinh tế, thì Đồn Biên phòng Na Hình, quản lý địa bàn vùng sâu với nhiều đồng bào dân tộc thiểu số, lại là điển hình cho sự kết hợp giữa PBGDPL và công tác Vận động Quần chúng (VĐQC).
Na Hình đối diện với những khó khăn đặc thù địa bàn chia cắt, đời sống người dân còn nhiều khó khăn, cùng với những thách thức về an ninh trật tự như vượt biên trái phép, tranh chấp đất đai, tàng trữ, vận chuyển, mua bán ma túy. Pháp luật ở đây phải được truyền tải bằng cả lý trí và tình cảm.

Đơn vị không chỉ tổ chức 28 buổi PBGDPL với 1.100 lượt người tham gia, mà còn chủ động cử cán bộ, chiến sĩ tham gia sâu rộng vào cuộc sống của người dân. Chỉ riêng trong 5 tháng đầu năm 2025, cán bộ, chiến sĩ Na Hình đã đóng góp 2.000 ngày công lao động giúp đỡ nhân dân trong phát triển kinh tế, làm đường giao thông, nạo vét kênh mương.
Sự đồng hành cụ thể, thiết thực này đã củng cố niềm tin và nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của nhân dân. Người dân hiểu rằng “người lính mang quân hàm xanh” chính là anh em, là chỗ dựa. Khi lòng dân được củng cố, ý thức bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia cũng trở nên tự nguyện và mạnh mẽ hơn bao giờ hết, tạo nên một thế trận biên phòng toàn dân vững chắc, giúp Na Hình kiểm soát được mọi hoạt động vi phạm trên tuyến biên giới của mình.
Tiếp nối tuyến Na Hình là Đồn Biên phòng Pò Mã, một địa bàn có nhiều đường mòn, lối mở phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ thẩm lậu và buôn lậu nhỏ lẻ. PBGDPL ở Pò Mã đòi hỏi sự linh hoạt tối đa về hình thức và tính thời sự của nội dung.

Đơn vị đã tích cực đổi mới phương pháp, triển khai tuyên truyền bằng nhiều hình thức khác nhau như tuyên truyền tập trung, tuyên truyền nhỏ lẻ, qua loa di động, và đặc biệt là tuyên truyền lồng ghép tại các buổi sinh hoạt thôn. Điều này tạo thế chủ động, giúp người dân dễ dàng tiếp cận thông tin.
Đồn Pò Mã cũng rất chú trọng đến việc nâng cao năng lực cho đội ngũ Báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật. Đội ngũ này thường xuyên được tập huấn, kiện toàn, không chỉ để truyền đạt luật mà còn để đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, một nhiệm vụ quan trọng trong tình hình hiện nay.

Từ 01/7/2025, ngay sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Đồn Pò Mã đã chủ động cử lực lượng xuống hướng dẫn, hỗ trợ người dân tiếp cận, thực hiện các thủ tục hành chính tại Trung tâm hành chính công của xã, trực tiếp giúp người dân từ việc lấy số thứ tự, chuẩn bị giấy tờ, đến kê khai nội dung. Sự tận tâm này giúp kéo gần khoảng cách giữa người dân và chính quyền, củng cố lòng tin nơi biên giới.
Tầm nhìn chiến lược, hướng tới thế hệ tương lai trong công tác PBGDPL
Sự kết nối giữa các Đồn không chỉ dừng lại ở kinh nghiệm thực tiễn mà còn ở tầm nhìn chiến lược, hướng tới thế hệ tương lai. Điểm sáng chung của toàn tuyến BĐBP Lạng Sơn là sự phối hợp chặt chẽ với ngành giáo dục qua chương trình “Tiết học Biên cương”. Chương trình đã tổ chức được 42 buổi, thu hút 5.352 thầy giáo, cô giáo và học sinh tham gia. Đây là cách gieo mầm ý thức chủ quyền một cách mềm mại và hiệu quả nhất, giúp các em học sinh ngay từ nhỏ đã có khái niệm rõ ràng về chủ quyền quốc gia, đường biên, cột mốc.
Sự lan tỏa còn được thấy rõ qua các hoạt động phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội, như Chương trình kỷ niệm Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh với chủ đề “nghĩa tình biên giới”, thu hút hơn 300 cán bộ, chiến sĩ và đoàn viên thanh niên tham gia Tháng 3 biên giới. Đây là minh chứng cho thấy pháp luật và ý thức biên cương không chỉ là trách nhiệm của riêng BĐBP mà là sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị.
Sự thành công của BĐBP Lạng Sơn là tổng hòa của những mảnh ghép Chi Ma, Na Hình, Pò Mã và các đồn khác, tạo nên một “dải lụa pháp luật”.
Bộ đội Biên phòng đã phối hợp chỉ huy, chỉ đạo để đảm bảo sự lãnh đạo thống nhất, liên tục giữa BĐBP với cấp ủy, chính quyền địa phương.
Bên cạnh đó, đơn vị tích cực đổi mới hình thức, từ tuyên truyền đối ngoại song ngữ ở Chi Ma, đến lao động VĐQC ở Na Hình, hay tuyên truyền lồng ghép tại Pò Mã, tất cả đều phù hợp với đặc thù từng đối tượng, từng địa bàn.
Ngoài ra, đội ngũ nòng cốt được chú trọng, đội ngũ cán bộ tuyên truyền được tập huấn liên tục, không chỉ để hiểu luật mà còn nắm rõ, nắm sâu về quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, làm cơ sở để tuyên truyền, vận động, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.
Sự liên kết này tạo nên một thế trận phòng thủ vững chắc, giúp tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội khu vực biên giới luôn được giữ vững và cải thiện. Bằng việc lấy pháp luật làm ngọn đèn soi đường, lấy lòng dân làm nền móng, BĐBP Lạng Sơn đang vững vàng thực hiện sứ mệnh của mình, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, phát triển.