Làm rõ hơn những quy định về tội mua bán người
Trong những năm gần đây hoạt động mua bán người ở nước ta diễn ra có xu hướng gia tăng về số vụ án và có nhiều hoạt động tinh vi nhằm trốn tránh các cơ quan chức năng. Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 1999 chỉ quy định hành vi mua bán người nói chung mà không bao quát hết nội hàm của hành vi này.
Vì vậy, trong thực tiễn giải quyết các vụ án gặp rất nhiều khó khăn và khó xác định được hành vi mua bán. Theo BLHS năm 2015, mua bán người bao gồm hai hành vi mua và bán, tuy nhiên trong hành vi mua bán này bao gồm rất nhiều công đoạn khác nhau như tuyển dụng, vận chuyển, lưu giữ, tiếp nhận, chuyển giao.
Ngày 25/5, Cục Phòng chống ma túy và tội phạm BĐBP đã tổ chức lớp Tập huấn công tác phòng, chống mua bán người. Tham dự lớp tập huấn có đại diện 17 đơn vị, tỉnh, thành phố và 3 Đoàn Đặc nhiệm phòng chống ma túy và tội phạm BĐBP. Đại tá Phan Thăng Long, Phó Cục trưởng Cục Phòng chống ma túy và tội phạm BĐBP chủ trì lớp tập huấn.
Tại lớp tập huấn, các đại biểu được hướng dẫn một số nội dung về hoạt động của tội phạm mua bán người; thông báo tình hình, phương thức, thủ đoạn, kết quả công tác đấu tranh phòng, chống mua bán người trên các tuyến biên giới trong thời gian qua và làm rõ hơn nội dung Nghị quyết số 02/2019/NQ-HĐTP (gọi tắt là Nghị quyết 02) ngày 11/01/2019 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao Hướng dẫn áp dụng Điều 150 về tội mua bán người và Điều 151 về tội mua bán người dưới 16 tuổi của Bộ luật Hình sự có hiệu lực thi hành từ ngày 15/3/2019.
Nghị quyết 02 đã hướng dẫn rõ các tình tiết định tội (Điều 2), các tình tiết định khung hình phạt, các trường hợp bị truy cứu trách nhiệm hình sự bao gồm: sử dụng thủ đoạn môi giới hôn nhân với người nước ngoài; sử dụng thủ đoạn đưa người đi lao động nước ngoài; người phạm tội đã lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân; sử dụng thủ đoạn môi giới nuôi con nuôi và truy cứu trách nhiệm hình sự trong trường hợp có nhiều hành vi phạm tội.
Theo đó, mua bán người là việc dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực, lừa gạt hoặc thủ đoạn khác thực hiện một trong các hành vi sau đây: Chuyển giao người để nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác; Tiếp nhận người để giao tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác; Chuyển giao người để người khác bóc lột tình dục, cưỡng bức lao động, lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân hoặc vì mục đích vô nhân đạo khác; Tiếp nhận người để bóc lột tình dục, cưỡng bức lao động, lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân hoặc vì mục đích vô nhân đạo khác; Tuyển mộ, vận chuyển, chứa chấp người khác để thực hiện hành vi chuyển giao người.
Theo Điều 3 Nghị quyết 02, đưa nạn nhân ra khỏi biên giới của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quy định tại điểm d khoản 2 Điều 150 và điểm đ khoản 2 Điều 151 của Bộ luật Hình sự là trường hợp người phạm tội đã hoặc đang đưa nạn nhân ra khỏi biên giới quốc gia trên đất liền, trên biển, trên không và trong lòng đất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Cũng được coi là đưa nạn nhân ra khỏi biên giới của nước CHXHCN Việt Nam nếu đã thực hiện thủ tục xuất cảnh đối với nạn nhân.
Học hỏi kinh nghiệm từ chuyên án điển hình
Cùng với đó, Cục Phòng chống ma túy và tội phạm BĐBP còn tổ chức Hội nghị Tổng kết Chuyên án 455T đấu tranh phòng chống mua bán người. Phát biểu tại hội nghị, Thiếu tướng Bùi Đức Hạnh, Phó Tư lệnh BĐBP đánh giá về tình hình hoạt động, thủ đoạn của tội phạm mua bán người trên các tuyến biên giới:
“Đây là loại tội phạm phức tạp, khó lường, tinh vi. Đặc biệt, Chuyên án 455T là chuyên án điển hình về công tác đấu tranh chuyên án “trinh sát”. Ban chuyên án đã làm tốt về công tác điều tra cơ bản, xây dựng và sử dụng có hiệu quả mạng lưới mật, sử dụng tốt công tác nghiệp vụ, làm tốt công tác phối hợp với các lực lượng chức năng. Đây là những kinh nghiệm để các đơn vị học tập, làm theo”.
Lúc 14h30 ngày 30/3/2019, tại khu vực thôn Lù Dì Sán, xã Sán Chải, huyện Si Ma Cai, tỉnh Lào Cai, lực lượng đấu tranh Chuyên án 455T đã mật phục, bắt quả tang đối tượng Ly Seo Ca (sinh năm 1998, dân tộc Mông, trú tại huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái) đang chuẩn bị đưa 1 người phụ nữ vượt biên. Tại đây, biết mình đã bị lừa bán sang Trung Quốc, người phụ nữ kêu cứu trong tuyệt vọng. Hai bên đang giằng co thì lực lượng BĐBP ập vào. Thấy BĐBP, đối tượng Ly Seo Ca vội vã bỏ chạy nhưng đã bị bắt giữ.
Ly Seo Ca đã khai nhận toàn bộ hành vi đưa người qua biên giới để bán lấy tiền tiêu xài. Cũng theo lời khai của Ca, trong thời gian sang Trung Quốc làm thuê, y đã quen biết một người đàn ông và người này bảo Ca về Việt Nam tìm phụ nữ đưa sang Trung Quốc bán cho ông ta. Từ tháng 8/2018 đến nay, Ly Seo Ca đã bán 2 cô gái sang Trung Quốc, khi vừa đưa người thứ 3 sang bán thì bị BĐBP phát hiện, bắt giữ.
