Bộ chỉ số niềm tin xã hội: Tăng cường minh bạch và hiệu quả quản trị
Ngày 12/12, tại Hà Nội, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (UBTƯ MTTQ) Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học tham vấn nội dung, cách thức triển khai đánh giá độc lập bộ chỉ số niềm tin xã hội cấp tỉnh.
Bà Hà Thị Nga, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam; ông Vũ Văn Tiến, Ủy viên Đoàn Chủ tịch, Trưởng Ban Tuyên giáo Cơ quan UBTƯ MTTQ Việt Nam chủ trì Hội thảo.
Hội thảo nhằm thực hiện ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Đại hội đại biểu Đảng bộ MTTQ, các đoàn thể Trung ương lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, trong đó giao MTTQ Việt Nam chủ trì xây dựng và tổ chức đánh giá độc lập Bộ chỉ số niềm tin xã hội cấp tỉnh.
Phát biểu đề dẫn Hội thảo, ông Vũ Văn Tiến, Ủy viên Đoàn Chủ tịch, Trưởng Ban Tuyên giáo Cơ quan UBTƯ MTTQ Việt Nam nêu rõ, niềm tin xã hội là nền tảng của ổn định chính trị – xã hội, là yếu tố tạo nên sự đồng thuận và là nguồn lực tinh thần để thực hiện hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Việc xây dựng Bộ chỉ số niềm tin xã hội cấp tỉnh xuất phát từ nền tảng chính trị - pháp lý vững chắc mà Đảng ta đã xác lập.

Với phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”, chúng ta khẳng định vị trí trung tâm của Nhân dân trong toàn bộ quá trình hoạch định và triển khai chính sách. Củng cố niềm tin của Nhân dân phải dựa trên kết quả thực chất, hiệu quả quản trị và sự minh bạch trong tổ chức thực hiện. Trong bối cảnh đất nước đẩy mạnh đổi mới, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế sâu rộng, việc đo lường độc lập niềm tin xã hội càng trở nên cấp thiết.
Ông Vũ Văn Tiến cho biết, thực tiễn cho thấy, niềm tin của Nhân dân chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ chất lượng cung ứng dịch vụ công, mức độ minh bạch, thái độ và trách nhiệm công vụ, cơ chế để Nhân dân tham gia quản lý xã hội và sự an toàn – gắn kết của cộng đồng. Do đó, Bộ chỉ số niềm tin xã hội cần được xây dựng trên nền tảng khoa học, độc lập và thực tiễn; cấu trúc rõ ràng; phương pháp đo lường phù hợp với điều kiện Việt Nam nhưng tiếp cận các chuẩn mực quốc tế; bảo đảm tính so sánh theo thời gian và giữa các địa phương; phản ánh chân thực cảm nhận của người dân và ứng dụng mạnh mẽ chuyển đổi số.
Theo ông Vũ Văn Tiến, bộ chỉ số phải trả lời được những câu hỏi lớn: Niềm tin của người dân đang ở mức nào? Điểm mạnh, điểm yếu của mỗi địa phương nằm ở đâu? Những yếu tố nào thúc đẩy hoặc làm suy giảm niềm tin? Địa phương cần giải pháp gì để củng cố niềm tin xã hội một cách bền vững? Đây là nhiệm vụ mới, phức tạp, đòi hỏi sự chuẩn bị công phu và khi ban hành sẽ trở thành công cụ quan trọng phục vụ công tác giám sát, phản biện xã hội, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, tăng cường niềm tin của Nhân dân và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Nêu định hướng cách thức triển khai, phối hợp thực hiện bộ chỉ số niềm tin xã hội cấp tỉnh, PGS. TS. Lê Bá Trình, nguyên Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam cho rằng, bộ chỉ số phải đo đếm được mức độ niềm tin của người dân đối với chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước; hiệu quả vận hành và đánh giá năng lực, phẩm chất, đạo đức cán bộ của hệ thống chính trị trên địa bàn cấp tỉnh. Đồng thời phải nắm được ý kiến, nguyện vọng, đánh giá của người dân về những kết quả tích cực và những khó khăn, yếu kém trong tổ chức và hoạt động, sử dụng con người của các tổ chức trong hệ thống chính trị ở địa phương để phục vụ công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam; kiến nghị các cơ quan, tổ chức liên quan kịp thời phát huy mặt tích cực; xử lý mặt tiêu cực, góp phần quan trọng vào việc cải thiện, nâng cao chất lượng, hiệu quả phục vụ Nhân dân của hệ thống chính trị ở địa phương.

PGS. TS. Lê Bá Trình nhấn mạnh, bộ chỉ số phải bảo đảm tính khách quan, khoa học và toàn diện trong triển khai thực hiện. Bảo đảm tính chính xác, kịp thời trong việc sử dụng các thành quả của công nghệ thông tin, chuyển đổi số, góp phần quan trọng vào việc xây dựng cơ sở dữ liệu về tổ chức và hoạt động của MTTQ Việt Nam trên nền tảng Mặt trận số. Đặc biệt là phải bảo đảm tính đồng bộ giữa sự lãnh đạo của cấp uỷ đảng, trách nhiệm phối hợp của chính quyền và vai trò chủ trì tổ chức phối hợp thực hiện của MTTQ Việt Nam.
Đánh giá cao các ý kiến của đại biểu tham dự Hội thảo, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Hà Thị Nga khẳng định, các ý kiến sẽ là cơ sở để Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam xây dựng Bộ chỉ số trong thời gian tới đảm bảo tính khoa học, độc lập, khách quan trong đánh giá, chuẩn hóa quy trình và đảm bảo tính công khai, minh bạch để đánh giá mức độ hài lòng của Nhân dân trong thực hiện chủ trương, đường lối, triển khai các chương trình phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương và đáp ứng sự tin tưởng của người dân, của toàn xã hội.

Việc hoàn thiện bộ chỉ số sẽ góp phần hoàn thiện mối quan hệ giữa chính quyền với Nhân dân và tạo ra công cụ quan trọng để đáp ứng yêu cầu thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp trong thời gian tới, từ đó góp phần phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khẳng định vai trò, vị trí của MTTQ Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.
Cho rằng đây là nhiệm vụ mới, chưa có tiền lệ, bà Hà Thị Nga yêu cầu MTTQ Việt Nam cần sớm hoàn thiện để đưa vào thực tiễn; đồng thời mong muốn sẽ tiếp tục nhận được sự đồng hành, phối hợp của các chuyên gia, nhà khoa học, Hội đồng tư vấn trong quá trình xây dựng bộ chỉ số.