“Đá tặc” càn quét núi Hòn Chà
Nhiều năm nay, “đá tặc” hoạt động khai thác trên núi Hòn Chà một cách ngang nhiên. Các đối tượng đưa nhiều phương tiện như: xe cơ giới, xe múc, xe đào, máy khoan…để khai thác đá, nhưng chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng tỉnh Bình Định “bất lực” trong việc xử lý.
Theo điều tra của chúng tôi, “đá tặc” càn quét núi Hòn Chà chỉ có hai đối tượng. Một là núp bóng doanh nghiệp; hai là cá nhân với nhiều hình thức như mở đường xây trang trại, trồng cây.
Riêng các doanh nghiệp bị thu hồi chủ trương mở rộng mặt bằng có thu hồi đá thì không đóng bất kỳ nghĩa vụ tài chính nào cũng như không có bất kỳ văn bản đồng ý chủ trương hay cấp phép khai thác khoáng sản trên núi Hòn Chà của UBND tỉnh Bình Định, nhưng vẫn ngang nhiên khai thác, vận chuyển đá.
Gần đây nhất, UBND tỉnh Bình Định có văn bản chỉ đạo xử lý đối với “đá tặc” là ông Đinh Quốc Hạnh mở đường làm khu trang trại, nhưng thực chất là vận chuyển, khai thác đá trái phép trên núi Hòn Chà.
UBND tỉnh Bình Định cũng giao UBND TP Quy Nhơn, Sở Tài nguyên và Môi trường, Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh, Công an tỉnh tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, truy quét, xử phạt kịp thời theo quy định của pháp luật đối với các đối tượng khai thác đá trái phép tại khu vực phía Đông núi Hòn Chà. Đồng thời, khẩn trương xây dựng tường rào ngăn cách giữa Khu công nghiệp Phú Tài với phía Đông núi Hòn Chà.
 |
| “Đá tặc” đưa xe múc lên khai thác trái phép ở núi Hòn Chà. |
Thế nhưng, trong các ngày 29/12/2020 và 8/1 vừa qua, chúng tôi có mặt tại khu vực phía Đông núi Hòn Chà vẫn chứng kiến cảnh khai thác đá, cưa xẻ đá và ngang nhiên đưa xe múc lên sườn núi phục vụ hoạt động khai thác đá giữa ban ngày của “đá tặc”. Các đối tượng đã mở một con đường vào khai thác, vận chuyển đá từ phía trước Công ty Cổ phần sản xuất đá granite Phú Minh Trọng đi qua phía sau Công ty TNHH đá granite Sơn Hà lên núi Hòn Chà để khai thác đá.
“Đá tặc” không chỉ là các cá nhân mà doanh nghiệp bị thu hồi chủ trương mở rộng mặt bằng có thu hồi đá như Công ty TNHH Xuân Nguyên vẫn ngang nhiên khai thác, cưa, xẻ đá vàng trên núi Hòn Chà lâu nay. Phần đất của Công ty TNHH Xuân Nguyên giáp với Công ty TNHH xây dựng Phú Thành có con đường đất lên núi Hòn Chà để khai thác, vận chuyển đá.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, trong các doanh nghiệp thực hiện chủ trương dự án mở rộng mặt bằng có thu hồi đá chỉ còn lại Công ty TNHH đá granite Sơn Hà (trước kia là Doanh nghiệp tư nhân Thiên Phú) bị thu hồi một phần diện tích, phần diện tích còn lại tiếp tục hoạt động tận thu đá và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Tất cả những doanh nghiệp còn lại như: Công ty Cổ phần sản xuất đá granite Phú Minh Trọng, Công ty TNHH Xuân Nguyên, Công ty TNHH xây dựng Phú Thành đều bị thu hồi chủ trương mở rộng mặt bằng có thu hồi đá. Tuy nhiên, đến nay chủ doanh nghiệp vẫn núp bóng khai thác đá, trục lợi tài nguyên khoáng sản mà không phải thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước.
“Có sự liên kết giữa cá nhân và doanh nghiệp”
Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Sơn Bình - Phó Chủ tịch UBND phường Trần Quang Diệu cho biết, ngày 30/12/2020, UBND phường Trần Quang Diệu tiến hành kiểm tra việc khai thác đá tại khu vực giáp ranh chân núi Hòn Chà (phía sau Công ty TNHH xây dựng Phú Thành) có sự phối hợp với Phòng Tài nguyên và Môi trường TP Quy Nhơn, Cảnh sát kinh tế TP Quy Nhơn.
Báo cáo số 221 ngày 31/12/2020 của UBND phường Trần Quang Diệu nêu rõ, tại thời điểm kiểm tra, phát hiện trên sườn phía Đông núi Hòn Chà có dấu hiệu khai thác đá, các đối tượng khai thác đá đã rời khỏi hiện trường. Tại hiện trường, tổ công tác phát hiện có một xe đào, một số khối đá thành phẩm khoảng 20m3, 4 máy nén khí, 4 cần khoan đá, 2 lán trại.
UBND phường đã tạm giữ 4 cần khoan đá. Do sườn dốc cao nên UBND phường không huy động được xe chuyên dụng (xe cẩu, xe tải lớn) để vận chuyển các tang vật về nơi tạm giữ như: xe đào, một số khối đá thành phẩm, máy nén khí.
Về vấn đề này, qua các đợt kiểm tra, UBND phường Trần Quang Diệu cùng các đơn vị chức năng của TP Quy Nhơn chưa có giải pháp để đưa phương tiện khai thác (máy đào, máy nén khí) về nơi tạm giữ nên gây khó khăn cho địa phương trong việc xử lý các đối tượng khai thác đá trái phép.
 |
| Đá đang bị khai thác trong khu đất của Công ty TNHH Xuân Nguyên dù bị thu hồi chủ trương. |
“Hiện nay, tình trạng khai thác đá trái phép tại khu vực sườn phía Đông núi Hòn Chà diễn ra phức tạp. Để sớm giải quyết tình trạng trên, UBND phường Trần Quang Diệu đề nghị UBND TP Quy Nhơn chỉ đạo các đơn vị có chức năng phối hợp với chính quyền địa phương tăng cường công tác kiểm tra, có biện pháp xử lý cũng như có giải pháp để đưa các tang vật, máy móc, thiết bị phục vụ việc khai thác đá trái phép về nơi tạm giữ để xử lý theo quy định”, báo cáo của UBND phường Trần Quang Diệu nêu.
Mặc dù cơ quan chức năng cùng chính quyền đã đi kiểm tra, lập biên bản nhưng “đá tặc” càn quét núi Hòn Chà vẫn không bị bắt. Chính điều này tạo điều kiện cho các đối tượng tiếp tục ngang nhiên tung hoành trên núi Hòn Chà và không có dấu hiệu tạm ngừng khai thác đá tại đây.
Theo ông Bình, các đối tượng khai thác đá trái phép trên núi Hòn Chà rất manh động. Khi tổ chức đi kiểm tra, chính quyền địa phương và cơ quan chức năng TP Quy Nhơn phải chuẩn bị lực lượng đông đủ để phòng tránh những tai nạn xấu xảy ra, bởi hông biết “đá tặc” sẽ gây ra chuyện gì.
“Đứng dưới nhìn lên núi Hòn Chà đều thấy mỗi ngày thêm tan hoang, thấy hoạt động khai thác đá, nhưng lên tận nơi để bắt người thì không thể bắt được. Nhưng cũng từ các doanh nghiệp, nếu họ không cho các đối tượng đi lên núi thì có đường nào để lên khai thác đá. Việc khai thác đá trái phép có sự liên kết giữa cá nhân và doanh nghiệp nên càng khó truy bắt, xử lý”, ông Bình cho biết.
Hiện nay, núi Hòn Chà không được bảo vệ, công tác quản lý thực thi không hiệu quả; chính quyền, cơ quan chức năng “bất lực” không bắt được “đá tặc” và di chuyển tang vật vi phạm để xử lý theo quy định pháp luật. Trong khi đó, tài nguyên khoáng sản trên núi ngày một cạn kiệt, tiền thuế tài nguyên bị thất thoát, “đá tặc” ung dung hưởng lợi tài nguyên quốc gia.
Nhiều năm nay, câu chuyện “đá tặc” khai thác trái phép ở khu vực phía Đông núi Hòn Chà đã có nhiều cơ quan báo chí phản ánh. Tuy nhiên, tình trạng khai thác đá trái phép ở khu vực này vẫn là câu chuyện dài không có hồi kết. Và nếu những vi phạm này không được giải quyết dứt điểm thì có lẽ việc “đá tặc” san bằng núi Hòn Chà chỉ còn là vấn đề thời gian.
Thiết nghĩ, chính quyền tỉnh Bình Định cần có động thái quyết liệt, xử lý triệt để nạn khai thác đá trái phép trên núi Hòn Chà để bảo vệ nguồn tài nguyên quý giá này.
