Biến đất riêng thành ngõ đi chung

Được giao sử dụng đất ở ổn định nhiều năm, phát sinh việc hàng xóm xin đi nhờ qua ngõ. Tranh chấp xảy ra và chính quyền căn cứ việc đi nhờ để “phán”  đất riêng thành ngõ đi chung...

Bức tường của gia đình bà Sáu xây để bảo vệ khu đất của mình bị một số đối tượng đập phá

Nguồn gốc sử dụng đất

Theo xác nhận của các ông Nguyễn Văn Lượt, Phan Văn Phấn, nguyên cán bộ địa chính, nguyên Chủ tịch UBND xã Dân Lý, huyện Triệu Sơn (Thanh Hóa) những năm 1987, thực hiện chính sách ruộng đất UBND xã Dân Lý đã cấp cho bà Lê Thị Sáu, cựu thanh niên xung phong 330m2 đất tại thôn 12, xã Dân Lý, trong đó có ngõ rộng 1,7m, dài 27 m được sử dụng làm ngõ đi riêng cho gia đình bà Sáu đi ra tỉnh lộ 9.

Khoảng năm 1996, 1997, khi con gái duy nhất trưởng thành, bà Sáu xây một gian quán ngay trên ngõ để hai mẹ con buôn bán. Từ khi được giao đất đến năm 2002, diện tích ngõ trên được mẹ con bà Sáu sử dụng ổn định, không tranh chấp với ai. Năm 1991, gia đình ông Đào Khả Cử được chính quyền cấp một lô đất mặt đường 9, một bên tiếp giáp ngõ của hộ bà Sáu. Hộ ông Cử sử dụng lối đi thẳng ra tỉnh lộ 9.

Quá trình sử dụng đất của hộ bà Sáu được trưởng thôn và người dân thôn 12 xã Dân Lý xác nhận không có tranh chấp, cửa hàng may của mẹ con bà Sáu “án ngữ” hết phần đất có chiều rộng 1,7 m tiếp giáp tỉnh lộ 9 được xây dựng từ năm 1996 đã khẳng định chỉ có hộ gia đình bà Sáu sử dụng phần đất này.

Năm 2000, con gái bà Sáu vào Nam lập nghiệp và bà Sáu đi theo con trông cháu; nhà cửa, đất đai bà gửi người anh trông nom. Theo phản ánh của bà Sáu, năm 2002, lấy lý do cho người thân mượn gian nhà phía sau để ở, để tiện sinh hoạt, ông Cử đã mượn đất của bà Sáu cho người thân làm lối đi ra tỉnh lộ 9. Gian quán của bà Sáu lâu ngày không sử dụng bị đổ sập, được anh trai bà Sáu tháo dỡ để tạo thuận lợi cho gia đình ông Cử trong việc đi lại.

Khi chính quyền không công minh

Năm 2006 bà Sáu về đòi lại đất nhưng bất thành, nên khiếu nại đến UBND xã Dân Lý. Qua khiếu nại, bà Sáu mới biết được thửa đất của hộ hàng xóm đã được tách làm hai, hộ phía ngoài đi thẳng ra tỉnh lộ 9, hộ phía sau lấy ngõ của bà Sáu làm lối đi chung.    

Từ năm 2006 đến nay, bà Sáu liên tiếp khiếu nại đến các cơ quan chức năng của huyện Triệu Sơn và tỉnh Thanh Hóa. Tuy nhiên, UBND huyện Triệu Sơn không ra quyết định giải quyết khiếu nại tố cáo theo Luật Khiếu nại tố cáo, mà lại giải quyết vụ việc bằng thông báo kết quả xác minh đơn khiếu nại. Theo đó, hộ bà Sáu chỉ được sử dụng riêng 264 m2.

Bà Sáu cũng như UBND xã Dân Lý không cung cấp được hồ sơ pháp lý liên quan đến việc sử dụng cả 330m2 đất (gồm cả dải đất dài 27m, rộng 1,7m (tổng 52,1m2) đất nói trên). Cũng theo thông báo này, bà Sáu không phải thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với 52,1m2 đất… Từ đó, UBND huyện Triệu Sơn cho rằng khiếu nại của bà Sáu đối với diện tích 52,1m2 đất không có cơ sở, đất này là được xác định là ngõ đi chung cho các hộ trong ngõ.

Chưa bàn tới việc giải quyết khiếu nại phải được giải quyết bằng quyết định hành chính và xác nhận của những cựu lãnh đạo xã Dân Lý thời kỳ giao đất cho bà Sáu, mà như bà Sáu trình bày thì khi làm thủ tục cấp sổ đỏ bà được cán bộ hướng dẫn chỉ làm thủ tục kê khai phần diện tích làm nhà ở, đối với phần đất bà làm ngõ đi thì để ra ngoài vì lúc đó đây là diện tích duy nhất của gia đình bà không xảy ra tranh chấp với ai và kê khai thấp để đỡ phải nộp thuế. Điều này cũng được thể hiện ở các biên bản của cơ quan chức năng của huyện Triệu Sơn.

Chưa hết, một căn cứ để UBND huyện Triệu Sơn cho rằng 52,1m2 đất là đất ngõ đi chung là số liệu đo đạc của UBND xã Dân Lý vào năm 2010. Tuy nhiên, theo viện dẫn của UBND huyện Triệu Sơn, chính tại thời điểm năm 2010, diện tích này lại được ghi nhận là “diện tích ngõ đi tính từ tỉnh lộ vào đến thửa đất thổ cư hộ bà Sáu được đăng ký sử dụng là 52,1m2”. Vậy nhưng, UBND huyện Triệu Sơn vẫn quyết đây là ngõ đi chung.

Thiết nghĩ, UBND huyện Triệu Sơn và UBND tỉnh Thanh Hóa cần sớm giải quyết sự việc theo đúng quy định của pháp luật, tránh khiếu kiện kéo dài.

Linh Nhâm