Theo Công an quận Hoàn Kiếm (Hà Nội), sẩm tối 26/9 Vũ Thị Hương Lan (39 tuổi) đi bộ đến khu chợ đêm phố cổ quận Hoàn Kiếm để rình trộm cắp tài sản, móc túi. Khoảng 20h30', phát hiện cháu Nguyễn Thanh Thủy (16 tuổi) đi chơi Trung thu cùng nhóm bạn, Lan bám theo.
Đến trước cửa số nhà 67 Hàng Lược, Lan dùng dao lam rạch 2 nhát vào balô của Thủy, móc trộm chiếc ví. Khi đang tiếp tục móc điện thoại iPhone 5 của cô bé thì Lan bị cảnh sát bắt quả tang.
"Gã" đàn bà
Tại cơ quan điều tra Lan như là một "gã" tóc cắt cua, nước da đen sạm, áo phông đen, quần đùi rộng lụng thụng, chân tay gân guốc, dáng đi khệnh khạng. Khi ngồi xuống ghế, "gã" ngồi đúng kiểu của đàn ông, hai chân dang rộng và khẽ rung đùi. "Gã" nhìn xung quanh với ánh mắt sắc nhọn, bất cần...
"Gã" cười bảo mấy lần xin vào lớp học võ, thầy "xem tướng" cho "gã" rồi từ chối dạy với lý do gã có đôi mắt của một sát thủ. Đến giờ phút này, "gã" chưa gây tội ác như thầy phán. Nhưng cũng chả có kẻ nào bắt nạt được "gã", dù thực chất, "gã" là đàn bà. Bi kịch của "gã" chính là ở chỗ ấy. Một người đàn bà trong hình hài, tính cách của thằng đàn ông.
"Em ghét cái tên Hương Lan nhất trên đời", nữ đạo chích mở đầu câu chuyện. Lúc mới sinh bố mẹ định đặt tên là Thanh Tuyền, theo các ca sĩ nổi tiếng. Nhưng gần nhà có bà cụ tên Tuyền. Sợ phạm vào bà cụ, bố mẹ đổi tên thành Hương Lan. Sau này lớn, Lan thích mọi người gọi mình là Tuyền. "Cái tên Tuyền nghe đàn ông hơn", Lan giải thích.
Để cho giống hẳn phái nam, Lan không để tóc dài mà lúc nào cũng cắt trọc. "Mấy hôm bị bắt nên tóc dài ra nhiều. Chưa bao giờ em để dài thế này. Bình thường mọi người gọi em là Tuyền trọc", Lan kể chuyện bằng một chất giọng cũng khá đặc biệt, vừa trầm, ồm như đàn ông, pha lẫn chất "kim" của phụ nữ.
"Từ trước đến nay em chỉ mặc áo phông, quần bò, quần ka ki nam. Em không thích đồ nữ bao giờ. Lịch sự thì áo ba lỗ bên trong, ngoài mặc sơ mi nam. Không ai biết em là phụ nữ", nghi can kể. Thông thường, những người đồng tính nữ sống rất khép kín, ít khi chia sẻ về bản thân. Nhưng Lan thì có vẻ cởi mở khi nói về giới tính đặc biệt của mình.
Người đàn bà mang hình hài đàn ông này nói rằng có lẽ vì giới tính đặc biệt nên tuổi thơ của Lan không bình lặng như những người khác. Sinh ra trong một gia đình có 4 chị em gái, Lan là con thứ và cũng là người khác biệt các chị em của mình. Từ nhỏ, Lan cứ lủi thủi một mình. Có lẽ đông con, cuộc sống vất vả nên bố mẹ chẳng để ý đến sự phát triển theo một hướng riêng của con gái. Lan nói rằng có lẽ trời sinh ra thế nên luôn nghĩ mình là con trai.
Không biết bao nhiêu lần, người cha vì không thể chấp nhận sự thật phũ phàng đã đánh, đốt quần áo con trai mà Lan mặc, ép đứa con gái trở về với giới tính được sinh ra. "Bố biết không thay đổi được số phận của em nên sau này khi em lớn, bố hiểu và thương em lắm, coi em như thằng con trai lớn trong nhà, làm việc gì cũng hỏi và bàn bạc với em", Lan nhớ lại.
Cô kể về bi kịch gia đình dẫn tới sự sa ngã của bản thân xuất phát từ năm 1987 khi khi bố mẹ chia tay nhau. Rồi người mẹ bỏ đi cùng hạnh phúc riêng để lại 4 đứa con gái cho chồng chăm sóc. Từ đây cuộc đời của 4 chị em gái cũng rẽ sang một hướng khác. Chị cả từng mơ ước mở một tiệm may nhỏ. Lan thích học đánh trống. Cô em thứ 3 đam mê ca hát. Còn cô út khéo tay, vẽ rất đẹp. Nhưng tất cả những mơ ước của con trẻ đã khép lại.
Cô chị cả năm đó mới 14 tuổi trở thành người phụ nữ trụ cột trong gia đình, quán xuyến cơm nước, nuôi dạy các em. Năm 16 tuổi, buồn chán chuyện mẹ bỏ đi nên khi vướng mắc vào chuyện tình cảm đầu đời khiến người chị trở nên trầm cảm và đã tìm đến cái chết. Lan thay chị, tiếp tục chăm sóc hai đứa em.
"Hồi đó em khỏe lắm, ai thuê gì cũng làm, miễn là kiếm được tiền. Chủ yếu là gánh nước thuê, cọ bể. Có ngày gánh thuê được mấy chục gánh nước. Chẳng ai biết em là nữ. Nhưng em cũng hư hỏng từ đấy. Có tiền, bắt đầu biết hút thuốc, rồi cờ bạc. Chị gái mất rồi, chẳng có ai kèm cặp", Lan thú nhận.
Sau khi chị cả mất một thời gian, có người chú họ đến đón Lan về với mẹ, đang sống cùng đứa con trai riêng ở Gia Lâm. Mấy năm không gần mẹ, nay được gặp lại, với một người đặc biệt như Lan cũng là một bi kịch. Lan bảo lúc gọi là mẹ, lúc gọi là cô, xưng cháu.
"Lúc đó mẹ sống bằng công việc cho vay lãi nên trong tủ lúc nào cũng có tiền. Em nghĩ nếu mình phá hết tiền, mẹ sẽ phải quay về ở với bố. Đang hư sẵn, thế là em phá. Em thường xuyên lấy trộm tiền của mẹ để chơi bời, cờ bạc", Lan lý giải cho bước trượt dài của mình sau này.
Hơn một năm sau thì người mẹ lâm vào cảnh sa sút, vỡ nợ và phải quay về nhà cũ theo đúng "kịch bản" mà đứa con gái mong muốn. Nhưng cũng chẳng được lâu. Năm 1995, khi bố Lan vào tù vì "tổ chức sử dụng ma túy" thì người mẹ cũng ôm đứa con trai riêng ra đi. Và lần này thì đi biệt tích, đến giờ không có tin tức gì.
 |
| Vũ Thị Hương Lan với vẻ bên ngoài như nam giới. |
"Cái này là vì mẹ em đấy. Thời điểm trước khi mẹ bỏ đi, hai mẹ con mâu thuẫn. Mẹ rất chiều thằng bé. Em dạy nó thì mẹ cho rằng em không thương nó, thù ghét nó. Mẹ con lục đục, em chả thanh minh được, lấy dao lam rạch tay tự hành mình. Cảm giác đau đớn cho đỡ tức, đỡ ức chế trong người. Xong băng tay và mặc áo dài nên mẹ không biết", Lan thở dài.
Lan tâm sự, sống trong hình hài một người đàn ông, nhưng giới tính thì vẫn là nữ là một nỗi khổ mà người khác không thể thấu hiểu. Thế nên Lan sợ nhất là khi soi gương và những ngày "phụ nữ". Bởi khi đó, Lan sẽ phải đối diện với sự thật rằng mình vẫn là đàn bà.
Vết trượt tuổi 40
15 năm trước, người cha vừa ra tù được một thời gian thì đến lượt Lan vào tù vì ma túy. Ngày Lan ra tù thì người cha bệnh nặng đã qua đời. Không nhà, có hộ khẩu Hà Nội nhưng Lan thành kẻ lang thang rồi tái nghiện. Cuối năm 2011, Lan bị lập hồ sơ đi cai nghiện tập trung tại Ba Vì, đến năm 2014 về địa phương.
Lan kể đã đi xin việc nhiều nơi nhưng với bộ dạng, hình hài chẳng phải đàn ông cũng không phải đàn bà như vậy thì để tìm kiếm một công việc cũng không dễ gì. Lan mua chiếc xe máy Dream Trung Quốc, hành nghề xe ôm ở cổng Bệnh viện Thanh Nhàn. Có tiền thì thuê nhà, không thì ngủ luôn trên xe. Ngày mưa gió, chui vào cây ATM ngủ.
Lan cho biết một ngày trừ tất cả chi phí cũng bỏ túi được gần 200.000 đồng. Nhưng chỉ được một thời gian, khi Lan tái nghiện trở lại thì số tiền ấy chẳng thấm tháp vào đâu. Và rồi cần câu cơm là chiếc xe máy cũng theo khói thuốc mà đi.
Hai tuần trước khi bị bắt, Lan đến tá túc nhà đứa em gái út để "cai". Một tuần đóng cửa nằm nhà, Lan đã tự cắt cơn. Hai chị em dự tính sẽ thu xếp để mở cho Lan quán nước nhỏ sinh sống, hoặc đi vay mượn tiền mua xe máy để tiếp tục chạy xe ôm. Dự tính là như thế, nhưng trong lúc cô em đi vắng, buồn chân, Lan lại đi lang thang. Lan kể 3 ngày liền đi xin việc ở những quán ăn nhưng không ai nhận. "Trong lúc chán nản, em định lên tìm đứa em họ bán hàng ở khu chợ đêm phố cổ vay tiền. Nhưng chả hiểu ma xui quỷ khiến thế nào...", Lan chùng giọng thở dài.
"Lúc bị bắt, em xấu hổ lắm, chả dám gọi điện cho em gái nữa. Thôi lần này em cũng xác định là đi một vài năm, coi như mình đi "tu" một lần nữa vậy. Cũng cần có thời gian để mình ngẫm nghĩ, tu tỉnh lại bản thân. 40 tuổi rồi, không còn trẻ nữa. Em chỉ mong lúc ra tù, tìm được một việc làm phù hợp…", Lan nói.
