Bị cáo Đinh La Thăng (cựu Chủ tịch PVN) và các luật sư cho rằng CTy CP Hóa dầu và Nhiên liệu sinh học Dầu khí (PVB) là chủ đầu tư nên chỉ có đơn vị này mới có quyền quyết định lựa chọn nhà thầu, xây dựng nhà máy. Bị cáo Đinh La Thăng khẳng định trong các cuộc họp đều là những chỉ đạo đúng, không sai, bị cáo không đồng phạm với chủ đầu tư, vụ án này không có nhóm lợi ích, PVN không trực tiếp làm chủ đầu tư mà giao cho đơn vị thành viên thành lập công ty cổ phần làm chủ đầu tư…
Tranh luận với quan điểm trên, Kiểm sát viên (KSV) khẳng định, những quan điểm trên là không có căn cứ bởi việc triển khai các dự án nhiên liệu sinh học (trong đó có dự án Ethanol Phú Thọ) là nhiệm vụ được Chính phủ và Bộ Công Thương giao cho PVN. Bị cáo Thăng đã chủ trương giao cho Tổng Cty CP Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) được nhận thầu dự án, được chỉ định thầu.
Trong số các cổ đông sáng lập PVB (chủ đầu tư dự án) có 3 cổ đông (chiếm phần lớn vốn, nắm quyền chi phối) là các công ty con của các đơn vị thuộc PVN. Các công ty con, đơn vị thành viên của PVN hoàn toàn bị chi phối, lệ thuộc sự chỉ đạo của lãnh đạo PVN và PVB cũng không phải ngoại lệ.
Đề cập đến các văn bản có bút phê của bị cáo Thăng, văn bản chỉ đạo của bị cáo Trần Thị Bình (cựu Phó Tổng Giám đốc PVN), KSV cho rằng các bị cáo hoàn toàn biết rõ liên danh nhà thầu do PVC đứng đầu không đủ năng lực thực hiện dự án nhưng đã chỉ đạo không xem xét về năng lực nhà thầu (chỉ xem xét về giá gói thầu); nhà thầu chỉ cần đồng ý với giá chủ đầu tư ban hành là được nhận dự án. Hành vi của bị cáo Đinh La Thăng, Trần Thị Bình vi phạm Luật Xây dựng năm 2003, cấu thành tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” đúng như cáo trạng đã truy tố.
Về ý kiến của bị cáo Đinh La Thăng cần làm rõ có hay không “nhóm lợi ích” trong vụ án này, KVS nói: “Đây không phải vấn đề “nhóm lợi ích” như bị cáo bào chữa. Chúng tôi đặt vấn đề ở đây là “nhóm lợi ích tiêu cực” vì các bị cáo đã câu kết với nhau, cùng thực hiện một việc làm trái pháp luật, đó là tội phạm”.
Đối với bị cáo Trịnh Xuân Thanh, VKS cho rằng, bị cáo này giữ vai trò đồng phạm cao hơn các bị cáo khác vì đã chỉ đạo cuộc họp để tổ chức thực hiện dự án. Quá trình xét hỏi tại tòa, bị cáo không nhận tội và thiếu thành khẩn.
Đối với quan điểm cho rằng hành vi chỉ định thầu không gây thiệt hại, VKS thấy rằng mục đích chỉ định thầu là tìm ra nhà thầu có đủ năng lực kinh nghiệm thực hiện dự án, đạt được hiệu quả đầu tư, tuân theo quy định. Tuy nhiên, các bị cáo ở PVN, PVB, PVC đã không tuân thủ các quy định của pháp luật, dẫn đến dự án dừng thi công.
Nguyên nhân chính dự án dừng thi công là từ phía PVC, thể hiện ở năng lực kinh nghiệm không đạt. Từ hành vi chỉ định thầu đã gây ra hậu quả như cáo trạng truy tố, tức là các bị cáo vi phạm quy định khiến dự án dừng hoạt động, xâm phạm quyền quản lý kinh tế của Nhà nước, gây mất niềm tin của nhân dân vào Nhà nước. Hành vi phạm tội của các bị cáo gây thiệt hại hơn 543 tỷ đồng cho PVB là thiệt hại thực tế do lựa chọn nhà thầu không đủ năng lực.
Được nói lời sau cùng, bị cáo Đinh La Thăng (bị đề nghị 12-13 năm tù ) vẫn cho rằng bản thân không có vụ lợi; tất cả việc làm, chỉ đạo của bị cáo để cụ thể hóa chủ trương. "Trong hoạt động doanh nghiệp không phải lúc nào cũng trăm trận trăm thắng, đã là thời buổi kinh tế thị trường, ai cũng muốn làm đúng, cho ra hiệu quả tốt, nhưng không thể tránh được rủi ro. Nếu bị cáo làm sai xin chịu trách nhiệm và mong HĐXX cá thể hóa trách nhiệm hình sự cho từng bị cáo".
Bị cáo Thăng cũng có lời xin cho bị cáo Trần Thị Bình và cho rằng đây là “người có năng lực, nhiều thành tích, hiệu quả công việc cao, hoàn cảnh gia đình khó khăn” và “mong HĐXX xem xét miễn trách nhiệm hình sự cho chị Bình”.
Bị cáo Trịnh Xuân Thanh (bị đề nghị từ 21-23 năm tù về hai tội danh) thì thừa nhận đã “mắc rất nhiều lỗi lầm” nhưng vẫn cho rằng tại dự án này không hề hưởng lợi, không sai phạm.
Bị cáo Vũ Thanh Hà (cựu Tổng Giám đốc PVB) cho rằng không làm thất thoát gì trong vụ án và cũng đã từng phản đối dự án. Mong muốn HĐXX xem xét kỹ tình tiết giảm nhẹ để tuyên án với bị cáo.
Bị cáo Trần Thị Bình (bị đề nghị từ 2-3 năm tù) thì xin HĐXX cho được tại ngoại và cho rằng không có lý do cá nhân làm phương hại tới dự án.
Dự kiến 16 giờ chiều 15/3, HĐXX sơ thẩm TAND TP Hà Nội sẽ tuyên án.
