Bí ẩn chưa lời giải trong vụ chiến hạm Moskva và Makarov của Nga vừa bị chìm

Trong cuộc chiến tương đối khốc liệt hiện nay giữa Nga và Ukraine, vẫn có một bức màn bí hiểm trùm lên vụ các chiến hạm Nga Moskva và Makarov bị tấn công. Ai thực sự đã tấn công và tấn công như thế nào?

Nhiều câu hỏi được đặt ra

Tuần dương hạm Moskva của hải quân Nga đã bị tấn công trên Biển Đen vào ngày 13/4. Cũng có các báo cáo chưa được xác nhận về tàu hộ vệ Makarov bị tấn công vào ngày 6/5. Khi có thêm các thông tin chi tiết, 4 vấn đề quan trọng sau nổi lên:

Ảnh: USNI.

Thứ nhất, nếu đây là các tàu được trang bị hệ thống phòng không xuất sắc nhưng lại bị bất ngờ thì chuyện đó đã xảy ra như thế nào? Có những thông tin cho rằng các thủy thủ Nga đã nỗ lực bắn rơi các tên lửa Ukraine.

Thứ hai, có điều gì đặc biệt về các tên lửa Ukraine khiến chúng không bị phát hiện?

Thứ ba, vì sao không có tàu nào trong hai tàu này phản ứng lại?

Thứ tư, Mỹ đóng vai trò như thế nào trong vụ tấn công hai tàu này?

Chiến hạm Nga được trang bị hệ thống phòng không hiện đại, kết hợp radar “tiên tiến” với tên lửa đánh chặn hiệu quả thuộc các loại khác nhau. Tuần dương hạm Moskva có 2 hệ thống: Hệ thống cũ Osa-MA (SS-N-4) – hệ thống tầm ngắn dùng để chống lại các tên lửa diệt hạm lao tới. Hệ thống mới hơn, S-300F – hệ thống phòng thủ tên lửa và phòng không tầm xa hơn, hiệu quả hơn.

Khinh hạm Makarov được trang bị hệ thống phòng không 3S90M BUK, với tầm bắn tương đối xa, lên tới 130km. BUK là một cụm phòng không sát thủ được đánh giá cao. Nó gồm radar, ống phóng, tên lửa đánh chặn. Thời gian phản ứng của BUK tính từ khi phát hiện mục tiêu là 10-15 giây.

Tên lửa săn hạm Neptune của Ukraine - được cho là đã đánh vào tàu Moskva - là tên lửa hành trình cận âm, bay lướt trên mặt biển với tốc độ tối đa lên tới khoảng 900km/h.

Khi cách bờ koảng 96km, tên lửa Neptune sẽ cần hơn 6 phút để đánh trúng mục tiêu; ở cự ly 32km, sẽ cần nhỉnh hơn 2 phút. Mặc dù khó bị phát hiện do bay sát mặt biển, tên lửa này hoàn toàn không tàng hình. Nó dựa trên tên lửa chống hạm KH-35 của Nga.

Căn cứ trên vị trí và mức độ dễ bị tổn thương, có khả năng Makarov đã bị tấn công bằng tên lửa Neptune hoặc một UAV bay thấp như là Bayraktar.

Cả Makarov và Moskva đều có phòng thủ nhiều lớp, gồm tên lửa phòng không, súng bắn nhanh, và tên lửa đất đối không vác vai (MANPAD), bao gồm Verba (9K333).

Nếu đây là các hệ thống phòng không tốt (riêng Makarov mới được đưa vào phục vụ vào năm 2015), bao gồm radar tốt và hệ thống biện pháp phản tác chiến điện tử, thì tại sao không tàu nào đáp trả?

Có thể radar và cảm biến khác của Nga không thực sự hiệu quả trong việc dò tìm tên lửa bay lướt sát mặt biển như Nga mong muốn phương Tây tin vào đó. Hoặc có điều gì đó khác đã xảy ra.

Tranh cãi về P-8A

Giới chức Ukraine nói rằng tàu Moskva đã bị ngắm bắn với sự trợ giúp từ phía Mỹ. Lầu Năm Góc chính thức phủ nhận điều đó khi họ bác bỏ các báo cáo cho rằng các hệ thống của Mỹ bay trên cao đã nhắm mục tiêu vào các tướng Nga trên chiến trường Ukraine.

Liên quan đến trường hợp tàu Moskva, điều tương đối chắc chắn là một máy bay P-8A trinh sát hải quân Mỹ và chuyên tác chiến săn tàu ngầm đã hoạt động ở Biển Đen, gần khu vực tàu Moskva. Liệu khóa mục tiêu là tất cả những gì chiếc P-8A đó làm?

P-8A là một phiên bản máy bay Boeing 737 chỉnh sửa thay thế cho phi cơ trinh sát săn ngầm P-3. Được đưa vào đội hình hạm đội Mỹ vào năm 2013, P-8A có khả năng dùng thiết bị sonar để định vị tàu ngầm. Nó cũng có thể phóng ngư lôi và tên lửa diệt hạm Harpoon.

Trong trường hợp Moskva bị nghi tấn công, hiện chưa có bằng chứng P-8A phóng bất cứ quả tên lửa hay ngư lôi nào – điều đồng nghĩa với việc vượt qua lằn ranh nhạy cảm và đặt Mỹ trực tiếp tham gia chiến tranh Ukraine mà không có sự phê chuẩn của Quốc hội hay Tổng thống Mỹ. Tất nhiên mọi chuyện đều có thể xảy ra. Nếu P-8A hiện diện ở đó thì ngoài việc theo dõi tàu mặt nước và tàu ngầm của Nga, nó còn kiểm tra hoạt động của nhiều hệ thống thiết bị khác nhau với mục tiêu nhắm tới là các đơn vị chiến đấu của hải quân Nga.

P-8A có bộ phản tác chiến điện tử AN/ALR-55 mới toanh. Nếu hệ thống này hiện diện trên máy bay P-8A hoạt động ở khu vực Biển Đen, thì có lẽ nó đã được lắp đặt vào năm 2021 hoặc trong vài tháng qua.

Đa phần thông tin về các tính năng của ALR-55 vẫn nằm trong vòng bí mật, ngoại trừ thông tin thiết bị này có khả năng gây nhiễu hoặc thậm chí đánh lừa radar đối phương. Do đó, về lý thuyết, nếu chiếc P-8A của Mỹ được kết nối theo giờ thực hoặc gần giờ thực với các binh sĩ điều khiển Neptune của Ukraine, máy bay này có khả năng đã vô hiệu hóa hoặc đánh lừa radar trên các chiến hạm Nga trong các vụ việc vừa rồi.

Hiện ít có sự nghi ngờ đối với việc phi cơ P-8A đang điều phối với người Ukraine, có lẽ trực tiếp hoặc thông qua kết nối vệ tinh. Tuy nhiên hiện nay vẫn chưa thể chứng minh được hải quân Mỹ đã dùng đòn gây nhiễu đối với các mục tiêu Nga.

Đọc thêm

Những ngày lễ quốc tế đáng chú ý tuần này

Những ngày lễ quốc tế đáng chú ý tuần này
(PLVN) - Tuần này đánh dấu những ngày lễ quốc tế quan trọng, nhắc nhở chúng ta về trách nhiệm chung trong việc xây dựng một thế giới công bằng, tôn trọng nhân quyền và bảo vệ môi trường tự nhiên.

Trường hợp khẩn cấp, công dân Việt tại Syria nên liên hệ đường dây nóng Đại sứ quán Việt Nam

Khói bốc lên trong cuộc giao tranh tại Syria. Ảnh: IRNA/TTXVN
Đại sứ quán Việt Nam tại Iran kiêm nhiệm Syria đã đề nghị Syria cung cấp thông tin về công dân Việt Nam có khả năng đang sinh sống, làm việc tại Syria. Trong trường hợp khẩn cấp, công dân hãy liên hệ số đường dây nóng bảo hộ công dân +98 933 965 8252/+98 991 205 7570 (Whatsapp); hoặc Tổng đài Bảo hộ công dân của Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao: +84 981 84 84 84.

Loạt thảm kịch trên thế giới tuần qua

Loạt thảm kịch trên thế giới tuần qua
(PLVN) - Thế giới chứng kiến nhiều sự kiện đáng buồn, từ thiên tai, tai nạn, hoả hoạn, đến tội ác nhằm vào nhà báo và bệnh dịch bí ẩn..., khiến hàng trăm sinh mạng bị cướp đi.

Đàm phán FTA giữa Khối EFTA và Thái Lan chính thức đặt dấu mốc

Đại diện các nước EFTA (Iceland, Liechtenstein, Na Uy và Thụy Sỹ) và Thái Lan họp trực tuyến về việc kết thúc việc đàm phán Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa hai bên.
(PLVN) - Ngày 29/11/2024, Hiệp hội Thương mại Tự do châu Âu (EFTA), gồm Iceland, Liechtenstein, Na Uy và Thụy Sĩ, chính thức kết thúc đàm phán với Thái Lan về Hiệp định Thương mại tự do (FTA).  Thỏa thuận này mở ra một chương mới trong quan hệ thương mại giữa hai bên, với mục tiêu thúc đẩy hợp tác toàn diện trên nhiều lĩnh vực và mang lại những cơ hội lớn cho các doanh nghiệp tại cả hai khu vực.

Namibia có nữ tổng thống đầu tiên

Bà Netumbo Nandi-Ndaitwah trở thành Tổng thống thứ 5 của Namibia kể từ khi nước này giành độc lập hồi năm 1990.
(PLVN) - Ngày 3/12 (giờ địa phương), Chủ tịch Uỷ ban Bầu cử Namibia (ECN) Elsie Nghikembua thông báo, nước này đã bầu ra tân Tổng thống sau cuộc bầu cử diễn ra hôm 27/11.

Nhà Trắng nêu lý do Tổng thống Joe Biden ân xá cho con trai

Hunter Biden, con trai Tổng thống Joe Biden
(PLVN) - Tổng thống Joe Biden đã gây tranh cãi khi ký lệnh ân xá vô điều kiện cho con trai Hunter Biden, người bị buộc tội vi phạm thuế và sở hữu súng trái phép. Nhà Trắng giải thích, đây là quyết định nhằm bảo vệ Hunter trước các cuộc công kích chính trị, nhưng động thái này đã vấp phải chỉ trích từ cả Đảng Cộng hòa lẫn Đảng Dân chủ.

Tổng thống Mỹ Joe Biden ân xá cho con trai

Tổng thống Mỹ Joe Biden và con trai Hunter Biden.
(PLVN) - Tổng thống Joe Biden ngày 1/12 (giờ địa phương) tuyên bố đã ân xá cho con trai Hunter Biden, người bị kết án vào đầu năm nay về tội liên quan đến súng và thuế liên bang.

Nhiều chuyện lạ trên thế giới trrong tháng 11/2024

Nhiều chuyện lạ trên thế giới trrong tháng 11/2024
(PLVN) - Tháng 11/2024 chứng kiến ​​hàng loạt sự kiện kỳ ​​lạ trên khắp thế giới, từ việc làm đại gia chi tiền tỷ lệ ăn quả chuối trong tác phẩm nghệ thuật, người phụ nữ cao nhất gặp gỡ người phụ nữ thấp nhất, đến câu chuyện " hồi sinh" khó tin trên giàn thiêu và gia đình 9 con vẫn muốn sinh thêm để đủ 12 con giáp.