Nhập viện vì nhiễm liên cầu lợn
Từ gần Tết Nguyên đán đến nay, số ca mắc bệnh liên cầu lợn có xu hướng gia tăng. Bởi trong thời gian này, nhiều gia đình mổ lợn để đón Tết, lễ hội và nhiều nơi vẫn có tập tục ăn tiết canh cho may mắn hoặc coi đó là món ăn bổ dưỡng. Dù biết rõ những tác hại của việc ăn tiết canh nhưng không ít người vẫn “nhắm mắt cho qua” để rồi có những trường hợp đã phải đánh đổi cả mạng sống của mình.
Anh Nguyễn Văn Mỹ (Chương Mỹ - Hà Nội) chia sẻ: “Tiết canh là món tôi rất yêu thích. Mặc dù biết ăn tiết canh dễ mắc liên cầu khuẩn lợn, nhưng nhiều khi thèm nên vẫn ăn. Tôi chỉ ăn tiết canh do lợn nhà tự nuôi, khi đó đảm bảo lợn sạch, tiết canh sạch nên nghĩ sẽ đảm bảo, đỡ lo bệnh hơn mua ngoài chợ”.
PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết, người dân thường có quan điểm cho rằng lợn do gia đình nuôi, lợn thả rông là lợn sạch, có thể yên tâm ăn tiết canh. Song thực tế, giống lợn nào cũng có nguy cơ nhiễm liên cầu lợn. Tỉ lệ mang mầm bệnh liên cầu khuẩn không triệu chứng trong một đàn lợn khoảng 60% - 100%, bằng mắt thường không thể phát hiện.
Thông thường, vi khuẩn liên cầu cư trú ở vùng họng của lợn, tuy nhiên bệnh chỉ phát tác trên những con lợn có miễn dịch yếu. Số còn lại trở thành lợn lành mang mầm bệnh, trong máu và thịt vẫn chứa vi khuẩn. Do đó, người dân khi ăn thịt, tiết canh chưa chín vẫn nhiễm bệnh như thường.
Lợn mang liên cầu khuẩn là nguồn lây nhiễm trực tiếp sang người khi ăn thịt lợn và các sản phẩm từ lợn bệnh hay lợn mang mầm bệnh chưa nấu chín hoặc do tiếp xúc với mầm bệnh thông qua các tổn thương, trầy xước trên da, đặc biệt những người giết mổ, chăn nuôi, vệ sinh chuồng trại, chế biến thực phẩm…
Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, chỉ trong hơn 8 tuần đầu năm, bệnh viện này đã tiếp nhận 9 trường hợp mắc bệnh liên cầu lợn. Rất may không có trường hợp nào tử vong, nhưng thời gian điều trị kéo dài và chi phí điều trị mỗi ca bệnh rất tốn kém. Với bệnh nhân nhiễm liên cầu lợn gây viêm màng não mủ, có thể phải nằm viện ít nhất một tháng và khi bị nhiễm khuẩn huyết hoặc sốc nhiễm khuẩn thì phải điều trị đến 2 tháng, chi phí lên tới hàng trăm triệu đồng.
Qua khai thác tiền sử, chủ yếu bệnh nhân nhiễm liên cầu lợn có liên quan đến ăn tiết canh. Tuy nhiên, có trường hợp nhiễm vi khuẩn liên cầu trong quá trình giết mổ lợn, như trường hợp của ông Vũ Đức B. ở huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định, đang điều trị tại khoa cấp cứu Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.
Theo người nhà cho biết, ông B không ăn tiết canh, chỉ giúp mổ lợn cho nhà hàng xóm có đám cưới. Nhưng tay của ông trước đó có nhiều vết xước do ông làm xây dựng bị dị ứng xi măng, ngứa, gãi, chắc đấy là lý do ông bị nhiễm vi khuẩn. Sau 6 ngày giết mổ lợn, ông B xuất hiện tình trạng sốt, được điều trị ở tuyến dưới và sau đó được chuyển tới Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương trong tình trạng có ban hoại tử trên da, suy thận nặng.
Đồng thời, theo các bác sĩ cho biết, cùng một gia đình, cùng ăn một mâm cơm cùng nhiễm vi khuẩn liên cầu lợn nhưng không phải ai cũng bị bệnh. Lý giải điều này, bác sĩ cho biết trước hết là do bản thân con vi khuẩn, độc lực của nó có mạnh hay không. Tiếp đến là sức đề kháng của mỗi người có sự khác nhau. Người nào có sức đề kháng tốt thì cùng nhiễm một lượng vi khuẩn nhưng có thể không bị bệnh. Ngoài ra, số lượng vi khuẩn ăn vào cơ thể mỗi người khác nhau cũng có nguy cơ mắc bệnh khác nhau.
Mắc rồi vẫn có thể mắc lại
Theo Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết, điều tra các ca bệnh nhiễm liên cầu lợn trên người cho thấy khoảng 70% bệnh nhân mắc liên cầu lợn có ăn tiết canh lợn. Các ca mắc còn lại do ăn nem chạo sống, do tiếp xúc, giết mổ lợn bệnh.
Khi người bị nhiễm liên cầu khuẩn lợn, bệnh sẽ diễn biến cực kỳ nhanh chóng gây sốc nhiễm khuẩn, hôn mê và suy đa phủ tạng. Người nhiễm bệnh liên cầu lợn bao gồm 3 thể nhiễm trùng huyết, viêm màng não mủ hoặc kết hợp cả hai. Tùy từng thể mà bệnh diễn biến nặng hay nhẹ, có trường hợp ngay từ ban đầu nhiễm khuẩn đã nặng.
Thời gian ủ bệnh của liên cầu lợn trên người có thể vài tiếng đến 4 - 5 ngày, tùy cơ địa mỗi người. Khi nhiễm liên cầu lợn, người bệnh có biểu hiện sốt nóng, sốt lạnh, buồn nôn, nôn và đi ngoài (nhưng không đi nhiều lần) khiến nhiều người lầm tưởng với các rối loạn tiêu hóa, ngộ độc thực phẩm thông thường.
Người bệnh cũng có biểu hiện đau đầu, ù tai, điếc, cứng gáy, tri giác lơ mơ, xuất hiện các ban hoại tử trên da do nhiễm trùng huyết, viêm màng não mủ vì liên cầu lợn. Trường hợp nặng, người bệnh có các biểu hiện: sốc nhiễm độc, trụy mạch, cơ thể lạnh, tụt huyết áp, nhiễm khuẩn huyết cấp tính, rối loạn đông máu nặng, suy hô hấp, suy đa phủ tạng… hôn mê và tử vong.
Tỷ lệ tử vong do nhiễm liên cầu lợn là khoảng 7%, nếu bệnh nhân được cứu sống, tỷ lệ di chứng cũng rất cao, khoảng 40% (thường là điếc không hồi phục). Trong năm 2017, cả nước ghi nhận 171 ca mắc liên cầu lợn, trong đó có 14 ca tử vong. Đặc biệt, sau khi nhiễm liên cầu lợn người bệnh vẫn hoàn toàn có thể mắc lại lần sau do bệnh không để lại miễn dịch lâu dài trong cơ thể người.
Do đó, để phòng ngừa bệnh liên cầu lợn, bác sĩ Nguyễn Trung Cấp - Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương khuyến cáo, người dân cần nâng cao ý thức tự giác phòng bằng cách không được giết mổ lợn ốm, chết; không ăn lợn bệnh, thịt lợn sống, tiết canh; thực hiện ăn chín uống sôi. Khi người thân có biểu hiện sốt cao, xuất hiện các mảng xuất huyết hoại tử dưới da, tiêu chảy, cần đưa ngay bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được bác sĩ chuyên khoa khám, điều trị kịp thời, tránh nguy cơ tử vong do liên cầu lợn.
