Đảm bảo nguồn nước sạch

Từ năm 2021 đến nay, các công trình ngăn mặn do Trung ương, địa phương và Bewaco đầu tư xây dựng dần hoàn thiện. Cùng với những giải pháp chủ động ứng phó, sự chung tay của các ngành chức năng trong tỉnh, Bewaco vẫn đảm bảo đủ lưu lượng áp lực nước cấp ra mạng lưới với chất lượng theo Quy chuẩn kỹ thuật địa phương QCĐP 01:2022/BTr, trong đó độ mặn < 300 mg/l (0,5‰) trong giới hạn quy định.

Trao đổi với phóng viên Báo PLVN, ông Trần Hùng, Chủ tịch HĐQT Bewaco nhấn mạnh đến “vùng phục vụ” vì trên địa bàn tỉnh Bến Tre còn có một số nhà cung cấp nước khác. Ông khẳng định, Bewaco đã cung cấp nước đến khách hàng trong vùng phục vụ của mình đảm bảo chất lượng nước nằm trong độ mặn cho phép từ năm 2021. "Vì tập thể công ty chúng tôi luôn cho rằng việc đảm bảo cấp nước sạch không bị mặn đến khách hàng không chỉ là trách nhiệm thuần túy, mà đó là nhiệm vụ chính trị”, ông Trần Hùng nói.

Công trình Cống Tân Phú chống xâm nhập mặn từ sông Tiền và sông Hàm Luông vào thượng nguồn sông Ba Lai. Ảnh: Nhật Trường

Thực tế, bằng nhiều giải pháp tích cực trong quản lý vận hành hệ thống, bơm theo cơ chế tiết kiệm chi phí, giảm số lao động để tăng năng suất… cùng với việc phối hợp các ngành chức năng hữu quan, Bewaco vẫn giữ được chất lượng nước đáp ứng nhu cầu sinh hoạt và sản xuất. Mặc dù trong mùa khô 2023-2024, nhiều đơn vị cấp nước trong tỉnh có lúc, có thời điểm cấp nước vượt độ mặn giới hạn.

Lợi nhuận không tăng trưởng cùng doanh thu

Bewaco là công ty được cổ phần hoá từ Công ty TNHH MTV Cấp thoát nước Bến Tre, cổ phần nhà nước đang nắm giữ 64%. Để thực hiện cổ phần hoá doanh nghiệp từ năm 2015, công ty đã xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh và giá nước mới trình các ngành chức năng phê duyệt.

Đại hội cổ đông thường niên năm 2024 của Bewaco. Ảnh: bewaco.vn

Giá nước được xây dựng từ năm 2015 và áp dụng đến nay được căn cứ vào Thông tư liên tịch số 75/2012/TTLT-BTC-BXD-BNNPTNN ngày 15/5/2012. Giá nước này được xây dựng tập hợp đủ chi phí, lợi nhuận theo hướng dẫn (tối thiểu 5% trên giá thành toàn bộ) và nằm trong khung giá Bộ tài chính quy định. Và để bán được cổ phần thu hồi vốn nhà nước, thu hút được các nhà đầu tư nên giá nước đã được ngành chức năng thẩm định và phê duyệt có cơ cấu lợi nhuận đảm bảo khi chia cổ tức xấp xỉ tiền gửi ngân hàng 7%/năm.

Như vậy, giá nước được giữ ổn định xuyên suốt 9 năm qua nhưng mạng lưới nước sạch của Bewaco đang mở rộng với hình thức tích luỹ, đầu tư.

Từ sau khi cổ phần đến trước thời điểm hạn mặn, cụ thể giai đoạn 2016 – 2019, tổng doanh thu Bewaco tăng trưởng đều từ 129 tỷ lên 199 tỷ (tăng 70 tỷ trong 4 năm). Lợi nhuận sau thuế cũng tăng tương ứng 41 tỷ trong giai đoạn này, tăng từ 20 tỷ lên 61 tỷ.

Khi hạn mặn xảy ra trên địa bàn tỉnh Bến Tre từ năm 2020 đến nay Bewaco tiếp tục tăng trưởng doanh thu từ 197 tỷ năm 2020 lên đến 227 tỷ năm 2023. Doanh thu tiếp tục tăng đều do từ năm 2020 đến 2023, năm nào tỉnh cũng chịu ảnh hưởng mùa khô, xâm nhập mặn từ 4 đến 6 tháng/năm nên người dân và doanh nghiệp sử dụng nước tăng cao trong các tháng mùa khô, hạn mặn dẫn đến sản lượng nước sản xuất của Công ty tăng mạnh.

Báo cáo tài chính Bewaco giai đoạn 2019 đến nay. Nguồn: Bewaco

Tuy nhiên, giai đoạn này lợi nhuận sau thuế không tăng đều theo doanh thu. Năm 2023 lợi nhuận sau thuế khoảng 55 tỷ, chưa phục hồi bằng năm 2019 là 61 tỷ. Cụ thể, tổng doanh thu năm 2023 cao hơn 2019 khoảng 28 tỷ nhưng lợi nhuận sau thuế lại thấp hơn khoảng 6 tỷ.

Lý giải vấn đề này, ông Trần Thanh Bình – Tổng giám đốc Bewaco cho biết: “Từ năm 2020 đến nay, bên cạnh tiếp tục đầu tư phát triển mở rộng mạng lưới cung cấp nước sạch cho người dân trong vùng phục vụ thì chúng tôi đã nghiên cứu tất cả các giải pháp nhằm ứng phó tình trạng cấp nước có mặn độ mặn vượt quy định. Để đạt thành quả như vậy, Bewaco tốn rất nhiều chi phí. Mặc dù doanh thu tăng trưởng cao nhưng lợi nhuận lại thấp do Bewaco phải để dành chi phí đầu tư các công trình ứng phó mặn. Nguồn lực được tập trung cực kỳ lớn cho việc khắc phục, ứng phó mặn. Tuy nhiên, công ty vẫn đảm bảo chi cổ tức cho cổ đông theo kế hoạch, đóng góp ngân sách ổn định”.

Chung tay chống hạn mặn

Ở mỗi thời điểm hạn mặn khác nhau, Bewaco có những giải pháp nhằm chia sẻ những khó khăn, công tác từ thiện xã hội và thực hiện nhiệm vụ chính trị xã hội.

Năm 2020, đơn vị giảm trừ 10% tiền nước cho khách hàng trên địa bàn TP Bến Tre, các huyện Châu Thành, Mỏ Cày Nam, Mỏ Cày Bắc, Chợ Lách và Giồng Trôm mỗi địa phương từ 4 đến 7 tháng. Năm 2021 và 2024, tất cả các khách hàng đều được giảm 10% hoá đơn sử dụng nước trong 2 tháng.

Theo thống kê gần nhất, riêng 6 tháng đầu năm 2024 chi phí dành cho công tác ứng phó xâm nhập mặn và những thiệt hại do xâm nhập mặn hơn 10 tỷ đồng. Chi phí bao gồm: mua nước sạch của Công ty TNHH MTV giải pháp công nghệ nước và Môi trường Đỗ Hoàn Sinh, bơm nước vào lưu vực trữ nước, thuê xe vận chuyển nước sạch cho người dân các địa bàn nước yếu, mua nước ngọt thô cho NMN Chợ Lách…

Bewaco thuê xe vận chuyển nước sạch bơm tiếp áp vào mạng lưới cấp nước một số khu vực huyện Mỏ cày Nam (cấp cho xã Định thủy, Phước Hiệp), huyện Mỏ Cày Bắc (cấp cho xã Tân Thành Bình, Thạnh Ngãi, Thanh Tân, Thành An, Hưng Khánh Trung A, Tân Phú Tây), huyện Giồng Trôm (cấp vào NMN Lương Quới để bơm ra mạng, xã Phước Long).

Đặc biệt, Bewaco còn phối hợp với Công an tỉnh Bến Tre, Tỉnh Đoàn Bến Tre, các nhà hảo tâm từ nhiều tỉnh thành khác hỗ trợ nước đến người dân các vùng hạn mặn thiếu nước sinh hoạt, tổng lượng nước cấp miễn phí là 8.868 m³

Ngoài ra với tinh thần “không biên giới”, thực hiện theo thư ngỏ ngày 27/3/2024 của Công ty TNHH MTV Cấp nước Tiền Giang, Bewaco đã hỗ trợ 2 xe bồn chở nước dung tích 5m³/xe thời gian 21 ngày trong tháng 3/2024 để hỗ trợ vận chuyển nước ngọt từ TP Mỹ Tho đến cho người dân huyện Gò Công Đông.

Tìm kiếm phương án ứng phó hạn mặn bền vững

Từ giữa cuối năm 2020, Nhà đầu tư đến làm việc với lãnh đạo đề xuất triển khai với lãnh đạo 3 tỉnh Tiền Giang, Long An và Bến Tre dự án Trạm Bơm nước thô Cái Bè và hệ thống tuyến ống truyền tải với tổng mức đầu tư là 2.298 tỷ đồng. Giá đề xuất khởi điểm nước thô là 3.000 đồng/1m³. Mục tiêu đảm bảo cung cấp nguồn nước cho sinh hoạt, sản xuất, khắc phục tình trạng nhiễm mặn, thay thế cho nguồn nước ngầm đang suy giảm. Phạm vi đề xuất của dự án là khu vực các tỉnh Tiền Giang - Long An - Bến Tre.

Theo nhà đầu tư Dự án lấy nước thô từ sông Tiền bán buôn cho các nhà máy nước các địa phương. Công suất giai đoạn 1 (năm 2021) là 300.000m³/ngày đêm và giai đoạn 2 vào năm 2025 sẽ tăng lên 500.000m³/ngày đêm.

Đại diện nhà đầu tư báo cáo tiến độ triển khai Dự án với lãnh đạo tỉnh Bến Tre vào tháng 6/2023. Ảnh: baodongkhoi.vn

Tại thời điểm đó, những địa phương bị hạn mặn rất hy vọng dự án có thể giải quyết căn cơ bài toán về nguồn nước ngọt thô cung cấp cho sinh hoạt và sản xuất trong tình hình diễn biến phức tạp của biến đổi khí hậu và xâm nhập mặn được dự báo còn kéo dài và ngày càng khó lường.

Tuy nhiên, Dự án đến thời điểm hiện tại vẫn chưa thực hiện, dù kế hoạch ban đầu là hoàn thành cấp nước thô giai đoạn 1 là năm 2021 và giai đoạn 2 là 2025.

Qua quá trình xúc tiến triển khai dự án cho đến nay hồ sơ dự án có thay đổi và chưa xác định nguồn nước thô lấy ban đầu. Tên dự án đổi thành “Trạm bơm nước thô Nhà máy nước Đồng Tâm và hệ thống ống truyền tải”, với tổng mức đầu tư là 1.575 tỷ đồng, giá nước đề xuất không đổi và không đề cập đến việc đầu tư giai đoạn triển khai Trạm bơm nước thô Cái Bè và hệ thống truyền tải ở giai đoạn 2 theo như ban đầu.

Tại cuộc họp ngày 09/11/2023 về việc ý kiến bán giá nước thô dự án Trạm bơm nước thô Nhà máy nước Đồng Tâm và hệ thống ống truyền tải do Sở Tài chính tỉnh Bến Tre chủ trì, Bewaco tỉnh Bến Tre là đơn vị duy nhất của tỉnh chịu ảnh hưởng hạn mặn thống nhất chủ trương tiếp nhận nguồn nước thô của Nhà đầu tư.

Cụ thể năm 2025, Bewaco tạm chấp nhận lấy nguồn nước thô từ kênh Nguyễn Tấn Thành từ giai đoạn 1 của Dự án Trạm bơm nước thô Cái Bè và hệ thống truyền tải đến năm 2027. Sau 3 năm đưa vào hoạt động giai đoạn 1 đến 1/1/2028, Bewaco sẽ tiếp nhận nguồn nước thô từ sông Tiền của dự án. Tất cả các trạm bơm nước thô cấp cho Bewaco phải lấy từ sông Tiền.

Ông Trần Thanh Bình - Tổng Giám Đốc Bewaco khẳng định đã có trao đổi chi tiết bằng văn bản về các vấn đề cơ sở pháp lý, đơn vị tiếp nhận nước thô, nguồn nước thô, giá bán và lộ trình tăng giá… cùng nhiều kiến nghị để giúp Dự án nhanh chóng triển khai.

Tổng Giám đốc Bewaco cho rằng, trước hết, mỗi địa phương cần chủ động xây dựng các kịch bản và giải pháp ứng phó chủ động của riêng mình, trước khi tính tới liên vùng.