Bên lề Quốc hội: 'Thời điểm thích hợp để khoan thư sức dân'

Bên hành lang Quốc hội, đánh giá về tình hình kinh tế - xã hội, Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Vũ Tiến Lộc (Đoàn Hà Nội) cho rằng, chúng ta đang có một bức tranh kinh tế với hai màu sáng - tối. Năm 2022 khép lại với thành quả ấn tượng. Chúng ta vừa ổn định được kinh tế vĩ mô, vừa duy trì được tốc độ tăng trưởng trên 8% - gần gấp 3 lần tốc độ tăng trưởng chung của nền kinh tế thế giới và 2 lần so với châu Á. Việt Nam trở thành một “điểm sáng” hiếm hoi trong nền kinh tế toàn cầu.

Nhưng, các số liệu được Tổng cục Thống kê vừa công bố mới đây cho thấy thực trạng kinh tế Việt Nam 5 tháng đầu năm 2023 là rất khó khăn. Các động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế đều đang trên đà suy giảm. Phân tích một số nguyên nhân chính, Đại biểu Vũ Tiến Lộc đề nghị trong thời gian tới, Chính phủ cần thực thi các biện pháp tài khóa và tiền tệ mạnh mẽ hơn, bởi lạm phát tại Việt Nam đang giảm nhanh (CPI trong 5 tháng đầu năm chỉ tăng 0,4% so với thời điểm cuối năm ngoái), cán cân thương mại đang thặng dư lớn (5 tháng đầu năm chúng ta xuất siêu 9,8 tỷ USD), còn nợ công mới ở mức 43,1% GDP, thấp hơn nhiều so với trần nợ công 60% GDP do Quốc hội quy định. Dư địa của các chính sách tài khóa - tiền tệ, đặc biệt là chính sách tài khóa của chúng ta còn lớn.

Vì vậy, đây là thời điểm thích hợp để chúng ta thực hiện quốc sách khoan thư sức dân, yểm trợ cho doanh nghiệp, không nên tăng thêm bất cứ loại thuế, phí và thủ tục nào... Việc giảm thuế VAT 2% trong thời gian tới, chúng ta nên mở rộng ra tất cả các ngành hàng và kéo dài ít nhất 1 năm, không nên chỉ bó gọn trong vài ngành hàng và chỉ “ngập ngừng “trong thời gian 6 tháng.

Đại biểu Quốc hội Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam.

Trong dài hạn, để nền kinh tế có thể vượt qua những khó khăn hiện nay, theo Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), chúng ta cần có những quyết sách mạnh mẽ hơn. Cụ thể, vấn đề trách nhiệm của các cấp, các ngành phải được phân định rõ như một kỷ luật thép, để đẩy mạnh giải ngân đầu tư công hơn nữa, từ đó tăng được tổng cầu và tạo được tác động lan tỏa trong nền kinh tế. Các vướng mắc về pháp lý và thủ tục hành chính cần được giải quyết nhanh chóng hơn để các dự án bất động sản và các dự án sản xuất, kinh doanh khác được triển khai, tạo việc làm cho người lao động, đem về doanh thu và tăng khả năng trả nợ cho doanh nghiệp.

Ngoài ra, trong bối cảnh các kênh dẫn vốn trong nền kinh tế như tín dụng ngân hàng, trái phiếu doanh nghiệp bị tắc nghẽn, khu vực doanh nghiệp nội địa đang suy kiệt thì việc đổi mới chính sách, chủ động thu hút các dòng vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp có chất lượng cao từ nước ngoài vào Việt Nam, có khả năng liên kết liên doanh với doanh nghiệp Việt trong bối cảnh mới cũng không kém phần quan trọng.

Đánh giá rất cao nỗ lực quyết liệt của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ như một vị “đốc công” tìm cách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và việc Quốc hội ban hành nhiều cơ chế ngoại lệ, đặc biệt, đặc thù… nhưng Đại biểu Vũ Tiến Lộc cũng chỉ ra rằng những điều này cho thấy thể chế, chính sách chung của chúng ta vẫn còn có những vấn đề, với những vướng mắc, lỗ hổng… Thúc đẩy cải cách thể chế, hoàn thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế lại một lần nữa đang là vấn đề cấp bách phải được đặt ra.

Trước yêu cầu này, Chủ tịch VIAC đề nghị, từ năm 2024, Chính phủ nên khôi phục lại việc ban hành hàng năm Nghị quyết riêng về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia để có thể đóng vai trò là kim chỉ nam, chương trình tổng thể và thước đo cho hành động quốc gia nâng cao chất lượng thể chế với tiêu chí và mục tiêu cụ thể, cân đong đo đếm được, tạo áp lực và động lực cho chương trình cải cách của bộ, ngành, địa phương trong bối cảnh mới.