Bất ngờ thông tin về nhóm 'Bông hồng đen' xét nghiệm HIV cho học sinh tại Hải Phòng

UBND TP Hải Phòng hôm nay, 21/8, thông tin chính thức liên quan vụ việc nhóm “Bông hồng đen” tự ý xét nghiệm sàng lọc HIV tại quận Đồ Sơn.

Theo đó, ngày 19/8/2023, Sở Y tế đã cử Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) TP Hải Phòng làm việc cùng Trung tâm Hỗ trợ Sáng kiến Phát triển Cộng đồng (SCDI). Sau khi có kết quả làm việc ban đầu, Sở Y tế đã có báo cáo nhanh gửi UBND TP Hải Phòng và Cục Phòng, chống HIV/AIDS; Ban hành Công văn số 2536/SYT-TTKSBT ngày 21/8/2023 về việc tăng cường quản lý, chấn chỉnh các hoạt động tư vấn xét nghiệm HIV.

Hải Phòng thông tin rằng SCDI do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam thành lập tại Quyết định số 28/QĐ-LHH ngày 20/01/2010. SCDI triển khai Dự án “Bảo vệ tương lai - Tăng cường các can thiệp mới dựa vào cộng đồng nhằm kiểm soát lây nhiễm HIV trong nhóm thanh niên sử dụng ma tuý tại Việt Nam” theo Quyết định số 1379/QĐ-LHHVN ngày 16/12/2020 của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam về việc phê duyệt việc tiếp nhận nguồn vốn viện trợ phi chính phủ nước ngoài để thực hiện dự án của SCDI.

SCDI hợp tác với 6 nhóm cộng đồng, trong đó có nhóm Bông Hồng Đen - Cầu Vồng Đen để triển khai hoạt động dự án trong nhóm người trẻ sử dụng ma tuý ở độ tuổi từ 16 đến 24, triển khai từ tháng 1 đến tháng 12/2023. Nhóm thực hiện truyền thông phòng, chống HIV/AIDS, tư vấn và xét nghiệm sàng lọc HIV tại cộng đồng. Toàn bộ kinh phí triển khai hoạt động đều từ nguồn Dự án “Bảo vệ tương lai - Tăng cường các can thiệp mới dựa vào cộng đồng nhằm kiểm soát lây nhiễm HIV trong nhóm thanh niên sử dụng ma tuý tại Việt Nam”.

Việc các học sinh tự nguyện đến nhóm “Bông Hồng Đen - Cầu Vồng Đen” nghe tư vấn về phòng, chống HIV, làm xét nghiệm sàng lọc HIV trong cộng đồng là một hoạt động tốt, giúp các em biết được tình trạng sức khỏe của mình để có thể chủ động phòng, tránh HIV hay điều trị HIV kịp thời; góp phần thực hiện mục tiêu Chiến lược quốc gia chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030.

Nhóm dùng xét nghiệm sàng lọc HIV bằng bộ test nhanh (không phải lấy máu xét nghiệm HIV bằng kim tiêm tại các cơ sở y tế), bộ test nhanh này chỉ sử dụng một lần duy nhất, không có nguy cơ lây nhiễm. Cụ thể, việc lấy máu xét nghiệm bằng bộ test nhanh dùng đầu kim rất nhỏ, bấm vào đầu ngón tay người làm xét nghiệm để xét nghiệm. Không có văn bản quy định đối tượng không được lấy máu xét nghiệm sàng lọc HIV tại cộng đồng, vì vậy nhóm Bông Hồng Đen - Cầu Vồng Đen hay các nhóm cộng đồng khác hoàn toàn có thể thực hiện được.

Nhóm Bông Hồng Đen - Cầu Vồng Đen dùng kinh phí của dự án hỗ trợ 100.000 đồng cho một người đến làm xét nghiệm HIV, 25.000 đồng nếu giới thiệu người khác đến làm xét nghiệm. Trong hoạt động của các dự án phòng chống HIV/AIDS có hỗ trợ những đối tượng có nguy cơ đến tham gia phỏng vấn, tư vấn xét nghiệm HIV và khi giới thiệu người khác theo dây chuyền và có kiểm soát (theo quy định và hướng dẫn của từng dự án).

Tại Điều 21 khoản 2 và khoản 3 của Luật 71/2020/QH14 Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống nhiễm virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) quy định: “Người từ đủ 15 tuổi trở lên và có năng lực hành vi dân sự được tự nguyện yêu cầu xét nghiệm HIV; Việc xét nghiệm HIV đối với người dưới 15 tuổi, người mất năng lực hành vi dân sự, người khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi và người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự chỉ được thực hiện khi có sự đồng ý bằng văn bản của cha, mẹ hoặc người giám hộ, người đại diện của người đó”.

Ngày 1/1/2023 - 18/8/2023, nhóm Bông Hồng Đen - Cầu Vồng Đen đã tư vấn xét nghiệm sàng lọc HIV là 204 người, kết quả 204/204 mẫu không phản ứng. Trong quá trình triển khai dự án, SCDI và nhóm Bông Hồng Đen - Cầu Vồng Đen chưa báo cáo với các cơ quan chức năng.

Vụ việc tiếp tục được xác minh, làm rõ.