Bất cập các mỏ khai thác khoáng sản tại Nghệ An (Bài 1): Cứ kiểm tra là phát hiện sai phạm

Hiện trường một vụ tai nạn lao động tại mỏ đá Á Châu khiến 1 người tử vong, 3 người bị thương.
Hiện trường một vụ tai nạn lao động tại mỏ đá Á Châu khiến 1 người tử vong, 3 người bị thương.
(PLO) - Qua kiểm tra các mỏ khai thác khoáng sản, các xưởng chế biến khoáng sản trên địa bàn huyện Quỳ Hợp (Nghệ An), cơ quan chức năng đã phát hiện  nhiều bất cập. Liệu nguy cơ xảy ra những vụ tai nạn lao động nghiêm trọng hay vỡ đập chứa bùn thải…có được ngăn chặn hiệu quả trong thời gian tới.

Tràn lan vi phạm khai thác khoáng sản

Quỳ Hợp là một huyện có nhiều loại khoáng sản quý như đá trắng, thiếc, quặng… Nhưng lợi thế này cũng đã gây ra nhiều hệ lụy do vấn đề ô nhiễm môi trường và an toàn lao động (ATLĐ)… 

Ông Lê Sỹ Hào – Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) huyện Quỳ Hợp cho biết, trước khi Đoàn liên ngành của tỉnh tiến hành kiểm tra các mỏ khai thác khoáng sản trên địa bàn thì vào tháng 4/2018, huyện cũng đã thành lập Đoàn kiểm tra. Nhưng kiểm tra được 45/63 mỏ thì Đoàn dừng lại vì sợ trùng với đoàn kiểm tra liên ngành.

Bước đầu đã phát hiện nhiều vi phạm trong quá trình khai thác, chế biến khoáng sản tại các mỏ. Chủ yếu là ở các vi phạm như: sai thiết kế, đá treo và mất ATLĐ, công tác bảo vệ môi trường chưa thực hiện nghiêm túc theo báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) được phê duyệt… 

Theo ông Hào, những vi phạm này chưa được xử lý vì có đoàn kiểm tra của tỉnh. Đơn cử như trường hợp Cty CP Đá Châu Á (tại bản Phá Thắm, xã Châu Tiến), Đoàn đã phát hiện có nhiều đá treo, nhiều rạn nứt có nguy cơ xảy ra tai nạn.

Về công tác môi trường chưa thực hiện theo đúng các nội dung trong báo cáo ĐTM đã được phê duyệt, chưa có kho lưu giữ chất thải nguy hại, còn phân loại nhiều nơi. Hay tại Cty CP TM Khoáng sản Trung Hải (xã Châu Quang, Quỳ Hợp) Đoàn phát hiện có khoảng 50m3 đá được khai thác dưới chân núi với độ cao khoảng 40-50m, có hiện tượng đá treo, đá rạn nứt, có nguy cơ sạt lở mất ATLĐ.

Công tác môi trường cũng chưa được thực hiện nghiêm theo báo cáo ĐTM được phê duyệt. Tương tự tại mỏ đá Phá Thắm, xã Châu Tiến (thuộc Cty CP Hà Cường); mỏ đá tại xã Châu Tiến (của Cty CP Khoáng sản Nghệ An); mỏ đá Thung Trên (của Cty TNHH Chính Nghĩa)…, Đoàn đều phát hiện hiện tượng đá treo, hàm ếch, đá rạn nứt có nguy cơ xảy ra tai nạn. 

Hiện, Đoàn kiểm tra liên ngành (do Sở TN&MT tỉnh Nghệ  An chủ trì) đã có báo cáo kết quả kiểm tra, gửi UBND tỉnh. 

Những hệ lụy đau lòng 

Câu chuyện về vụ vỡ đập chứa chất thải của Cty Kim loại màu Nghệ Tĩnh tại núi Lan Toong, xã Châu Thành, Quỳ Hợp, Nghệ An vào sáng ngày 9/3/2017 khiến dòng suối Bắc bị ô nhiễm nặng có lẽ vẫn chưa bao giờ là cũ. Dòng suối Bắc bị ô nhiễm nguồn nước, vùng hạ lưu dòng nước bị nhiễm chất thải.

Trong 3 xã bị ảnh hưởng (xã Châu Thành, Châu Cường, Châu Quang) thì xã Châu Quang có 22/26 thôn, bản bị ảnh hưởng, 300 ha lúa bị thiệt hại. Sau khi xảy ra sự việc, nhiều đoàn kiểm tra của Bộ TN&MT, Cảnh sát môi trường… đã tiến hành kiểm tra đơn vị này. 

Cuối tháng 11/2018, có mặt tại núi Lan Toong để ghi nhận hoạt động khai thác, chế biến thiếc của Công ty TNHH Thiếc Hà An, chúng tôi nhận thấy ngay phía dưới trạm nghiền sàng là bãi chứa chất thả với bùn đen đang được phơi khô.

Trước đây, khu vực này là bể chứa bùn thải nhưng vì diện tích quá bé nên đã bị lấp và san bằng thành một bãi thải lớn. Nhưng bãi bùn thải này nằm ngay lưng chừng núi. Nếu một trận mưa lớn xảy ra thì rất có thể lượng bùn thải lớn sẽ trôi xuống chân núi. 

Thời gian qua, trên địa bàn huyện đã xảy ra nhiều vụ tai nạn lao động đau lòng, cướp đi tính mạng của nhiều người. Có thể kể đến như: vụ tai nạn tại khu mỏ khai thác đá Cty CP Khoáng sản và Thương mại Cường Hải (thuộc địa phận xã Châu Quang, Quỳ Hợp) vào ngày 16/10/2016 khiến 3 người chết. Hay  vụ tai nạn tại mỏ đá Công ty CP Khoáng sản Á Châu (AMC- địa phận xã Châu Hồng, Quỳ Hợp) ngày 16/12/2017 khiến 1 người chết, 2 người bị thương. 

Đáng nói, hiện vẫn chưa có vụ tai nạn lao động tại mỏ khai thác đá hay khoáng sản nào bị khởi tố. 

Ông Vi Thanh Tường – Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp cho biết, vụ việc do cơ quan công an xử lý nên huyện cũng chỉ được biết khi công an công bố nguyên nhân. Đối với các vụ tai nạn lao động do khai thác sai gây nên thì địa phương quan điểm là xử lý nghiêm, đề nghị thu hồi mỏ nếu để ra sai phạm. Việc khởi tố hay không khởi tố là việc của tòa, của Viện kiểm sát của Công an.

Về vấn đề này, ông Lang Văn Bảo – Viện trưởng VKSND huyện Quỳ Hợp cho hay, khi xảy ra các vụ tai nạn, Viện cùng với các đơn vị xác định nguyên nhân các vụ tai nạn dẫn đến chết người là tai nạn thông thường, xảy ra ngoài phạm vi mỏ, hoặc tự ngã khi đi vào khu vực khai thác. Sở Lao động Thương binh và Xã hội cũng tiến hành kiểm tra, kết luận không có dấu hiệu vi phạm ATLĐ thì Viện không tiến hành khởi tố theo quy định.  

Không đánh đổi lợi ích với môi trường và sự an toàn của người dân

Trao đổi với phóng viên, ông Vi Thanh Tường thừa nhận, vấn đề môi trường tại các mỏ khoáng sản luôn là vấn đề trăn trở cho địa phương. Dù năm nào cũng có đoàn kiểm tra, năm nào cũng có quan trắc ít nhất hai lần (có doanh nghiệp 4 lần/năm) nhưng vấn đề ô nhiễm môi trường vẫn chưa xử lý triệt để được. Đặc biệt là trong việc khai thác mỏ quặng, thiếc. 

Hiện, huyện Quỳ Hợp quy hoạch 3 cụm công nghiệp và 6 khu chế biến đá tập trung. Dù tỉnh đã quy hoạch bãi tập kết chất thải rắn nhưng đến nay chưa có kinh phí nên cũng chưa triển khai được. 

Theo ông Tường, hiện nay vấn đề ATLĐ tại các mỏ, hầm lò là điều mà tỉnh, huyện và các ngành hết sức quan tâm. Việc khai thác sai thiết kế cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất ATLĐ và đe dọa tính mạng đến công nhân lao động trực tiếp tại công trường.

Quá trình kiểm tra, huyện đã phát hiện nhiều doanh nghiệp khai thác sai thiết kế kiểu hàm ếch, để đá treo hết sức nguy hiểm. Huyện đã yêu cầu dừng khai thác và xử lý  như hồ sơ ban đầu mới được khai thác tiếp. Tuy nhiên, việc này cũng chưa triệt để được vì quá nhiều doanh nghiệp trên địa bàn. Khi đến thì có thể họ khai thác đúng nhưng sau đó lại khác.

Ông Tường khẳng định: “Chính quyền địa phương không cho phép doanh nghiệp đánh đổi lợi nhuận với tính mạng, sự an toàn của người dân cũng như môi trường. Bởi nếu vì lợi nhuận doanh nghiệp hưởng còn những hậu quả thì chính chúng tôi, những người dân sống tại địa phương sẽ phải gánh chịu mà không biết đến đời nào mới hết…”.

Đọc thêm

Cụ ông con liệt sỹ bất ngờ nhận được thông báo cưỡng chế vi phạm hành chính?!

Mỗi khi trời mưa lối vào nhà ông Đạt thường bị ngập vì bị bít chặn đường thoát nước.
(PLVN) - Cụ ông 82 tuổi khẳng định trước khi nhận được thông báo về việc tổ chức thi hành quyết định cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả, ông chưa từng nhận được biên bản vi phạm hành chính, quyết định xử phạt vi phạm hành chính để biết bản chất sự việc và thực hiện các quyền của mình theo quy định của pháp luật.

Phát hiện một thi thể nam giới trên sông Hậu

Phát hiện một thi thể nam giới trên sông Hậu
(PLVN) - Ngày 26/7, Công an huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long cho biết đang phối hợp với Phòng Kỹ thuật hình sự, Công an tỉnh tiến hành khám nghiệm tử thi, xác minh, điều tra làm rõ nguyên nhân tử vong của một thi thể trên sông Hậu.

Kon Tum: Kỳ lạ những công trình kiên cố tại lâm phần Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Kon Plông

Công trình tại tiểu khu 478, thôn Kon Năng, xã Măng Cành.
(PLVN) - Như PLVN đã phản ánh trong số báo ra ngày 9/1/2024, thời gian gần đây, Cty TNHH MTV Lâm nghiệp Kon Plông (trụ sở thị trấn Măng Đen, huyện Kon Plông; 100% vốn nhà nước do UBND tỉnh Kon Tum làm đại diện chủ sở hữu) đã để xảy ra một số vụ phá rừng trên lâm phần của Cty; như tại tiểu khu 388, xã Đắk Ring; tiểu khu 400, xã Măng Bút.

Nhiệt điện Hải Phòng hủy thầu gói thầu mua than cám có giá hơn 1.311 tỷ đồng sau gần 5 tháng đấu thầu

Trụ sở Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng.
(PLVN) - Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng vừa có quyết định hủy kết quả lựa chọn nhà thầu đối với gói thầu cung cấp than cám 6a.14 phục vụ sản xuất có giá gói thầu hơn 1.311 tỷ đồng. Lý do hủy thầu được thông báo là do tất cả hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất không đáp ứng được các yêu cầu của hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu. 

Tiếp vụ khu du lịch Ba Khan Village Resort không có giấy phép xây dựng nhưng đã đi vào hoạt động: Có thể yêu cầu ngừng hoạt động

Khu du lịch xây dựng hoàng tráng kiên cố, nhưng chính quyền địa phương không hề hay biết. Nguồn ảnh MC
(PLVN) - Liên quan đến khu du lịch Ba Khan Village Resort (Mai Châu, Hoà Bình) rộng 4ha đi vào hoạt động, thu tiền khi chưa được cấp phép xây dựng, chưa được chấp thuận chủ trương đầu tư, Luật sư Nguyễn Huy Long, Giám đốc Công ty Luật Legal Gate Việt Nam cho biết, về việc này các cơ quan chức năng có thể kiểm tra tình trạng hoạt động hợp pháp của công ty, có thể yêu cầu ngừng hoạt động, buộc áp dụng hình phạt hoặc yêu cầu Chủ đầu tư thực hiện các thủ tục cần thiết để hợp pháp hóa hoạt động.

Bắc Ninh: Nhiều bất cập trong việc thực hiện Dự án đường tỉnh 295 huyện Yên Phong

Quá trình thi công đã xảy ra tình trạng sụt lún rất nguy hiểm.
(PLVN) - Dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp đường tỉnh 295 (ĐT.295) có tổng mức đầu tư gần 80 tỷ đồng, do Ban quản lý các dự án xây dựng huyện Yên Phong (tỉnh Bắc Ninh) làm chủ đầu tư, Công ty xây dựng Việt Đức (TNHH) là nhà thầu thi công chính. Tuy nhiên, việc chấp hành pháp luật trong quá trình triển khai, thực hiện dự án có nhiều điểm bất cập khiến cuộc sống người dân bị ảnh hưởng…

Bài 3: “Cần nghiêm trị” trong vụ khai thác vàng trái phép tại Mường Tè (Lai Châu)

Đại biểu Quốc hội khóa XII, XIII, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, ông Lê Như Tiến. Nguồn ảnh MC
(PLVN) - Bày tỏ quan điểm trong vụ Báo Pháp luật Việt Nam phản ánh việc khai thác vàng trái phép tại bản Bó, xã Mường Tè, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu, Đại biểu Quốc hội khóa XII, XIII, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, ông Lê Như Tiến nhấn mạnh: Tài nguyên khoáng sản là bảo vật quốc gia, là nguồn lực của nhà nước. Nếu ai đó tự ý khai thác, không được phép của Nhà nước là vi phạm pháp luật, cần phải nghiêm trị.

Hưng Yên: Xã Đình Cao chỉ đạo khắc phục thiếu sót sau phản ánh của Báo PLVN

UBND xã Đình Cao, huyện Phù Cừ (tỉnh Hưng Yên).
(PLVN) -  Sau khi Báo PLVN đăng tải bài viết “Dự án 78 tỷ đồng ở Hưng Yên: Ai sai người đó chịu trách nhiệm". Ngày 02/11/2023, chủ đầu tư dự án là UBND xã Đình Cao, huyện Phù Cừ (tỉnh Hưng Yên) đã có văn bản phản hồi Báo PLVN và chỉ đạo các đơn vị thực hiện dự án nhanh chóng khắc phục những vấn đề thiếu sót mà Báo PLVN phản ánh.

"Vàng tặc" lộng hành tại Mường Tè, Lai Châu

Hình ảnh "hầm vàng tặc" được các đối tượng dựng lên để nguỵ trang. Nguồn ảnh MC
(PLVN) - Khu rừng sản xuất trên địa bàn bản Bó, xã Mường Tè, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu từ lâu được người dân đồn thổi là nơi có trữ lượng vàng sa khoáng lớn. Cũng chính ở đây, đã từ nhiều tháng qua, các đối tượng đã lợi dụng việc thuê đất trồng rừng sản xuất nhưng thực chất đã biến nơi đây thành nơi khai thác vàng trái phép. Nhận được thông tin phản ánh của người dân, nhóm phóng viên đã về đây để tìm hiểu xác minh sự việc. Sau nhiều ngày quan sát và ghi nhận thực tế, phóng viên phát hiện một khu mỏ khai thác vàng trái phép quy mô lớn. Ẩn sau các tán lá rừng là một đường dây khai thác vàng rất chuyên nghiệp và hoạt động liều lĩnh.