Việt Bắc là cái nôi của quê hương cách mạng
Bảo tàng LLVT Việt Bắc Quân khu 1 được thành lập ngày 20/8/1984 với diện tích mặt bằng hơn 4.500m2. Tại đây vẫn còn di tích đồi ông Đống, là nơi canh trực máy bay địch trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Bên dưới đồi là hầm địa đạo nơi các đồng chí lãnh đạo Bộ Tư lệnh Quân khu 1 trú ẩn và làm việc trong giai đoạn 1966 - 1972.
Khu ngoại thất Bảo tàng trưng bày các hiện vật thể khối lớn như tên lửa, ra đa, pháo 100mm, PPK 37mm và nhiều loại bom, mìn… của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ dùng làm vũ khí để đánh chiếm Việt Nam. Bên cạnh khuôn viên là chiếc máy bay Mic 21 do Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân, phi công Phạm Thanh Ngân, quê ở xã Lương Phú, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên lái bắn hạ 8 máy bay của không quân Mỹ. Kế đó là cây đa do Đại tướng Võ Nguyên Giáp trồng ngày 4/10/1998...
Trong nhà trưng bày, tại chính giữa gian khánh tiết là bức tượng Bác Hồ, phía sau là bức phù điêu khái quát toàn bộ lịch sử cách mạng Việt Bắc. Trên bức phù điêu có dòng chữ “Cách mệnh đã do Việt Bắc mà thành công thì kháng chiến sẽ do Việt Bắc mà thắng lợi”. Tại không gian đối diện, Bảo tàng trưng bày hình ảnh của các đồng chí lãnh đạo Bộ Tư lệnh Quân khu qua các thời kỳ...
Với gần 10.000 hiện vật tại các chuyên đề trưng bày, Bảo tàng đã tóm tắt lại quá trình lịch sử của quân và dân Việt Bắc trong đời sống và đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
 |
Hướng dẫn viên Bảo tàng đón tiếp, thuyết minh cho chiến sĩ mới nhập ngũ. |
Ngày 2/8/2000, Bộ Quốc phòng có Quyết định số 1529 QĐ-QP xếp hạng 2 cho Bảo tàng LLVT Việt Bắc Quân khu 1. Đúng như tên gọi, Việt Bắc là cái nôi của quê hương cách mạng, là phên dậu chở che vùng biên cương phía Bắc của Tổ quốc trong thời dựng nước và giữ nước của cha ông, là niềm tự hào của Nhân dân các dân tộc Việt Bắc. Bởi nơi đây là Thủ đô kháng chiến, ATK của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo toàn quân, toàn dân tiến tới tổng khởi nghĩa giành chính quyền năm 1945. Là nơi phát tích chiến dịch Điện Biên Phủ, đề ra nhiều quyết sách, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng. Ngày 6/12/1953, tại lán Tỉn Keo, xã Phú Đình, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên, Bác Hồ, Bộ Chính trị đã chủ trì cuộc họp đặc biệt của Quân uỷ Trung ương quyết định đánh Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ và chọn cánh đồng bản Soi, xã Đồng Thịnh, huyện Định Hóa làm thực binh chiến trường Điện Biên, lấy bí danh là chiến dịch Trần Đình. Đây là cuộc diễn tập thực binh có tiếng nổ, quy mô lớn, hiệp đồng binh chủng đầu tiên của quân đội ta.
Góp phần làm sống động hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ trong lòng Nhân dân
Hàng năm, nhân các ngày truyền thống, lễ, Tết của dân tộc Bảo tàng LLVT Việt Bắc Quân khu 1 phối hợp với Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam, Bảo tàng tỉnh Thái Nguyên và Ban Quản lý di tích ATK đi sưu tầm, trưng bày, triển lãm phục vụ Nhân dân các dân tộc tại quê hương ATK… Với đặc thù là những người lính làm nhiệm vụ bảo tồn, việc đầu tiên của mỗi đồng chí là phải học tập, rèn luyện và thực hiện nghiêm túc điều lệnh, điều lệ, kỷ luật quân đội. Ngoài nhiệm vụ chung, Bảo tàng có nhiệm vụ là sưu tầm, lưu giữ, trưng bày phát huy giá trị cao nhất của hiện vật nhằm giáo dục truyền thống cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ và Nhân dân các dân tộc Việt Bắc. Đồng thời nghiên cứu khoa học nghệ thuật bổ sung vào tác chiến, cách đánh của lực lượng vũ trang Quân khu, sắp xếp chính xác các địa danh, sự kiện lịch sử quân sự trên địa bàn 6 tỉnh Quân khu quản lý.
Do đó, mỗi lần đi tuyên truyền, trưng bày, triển lãm, đơn vị đều chọn lọc chuyên đề rất kỹ, phù hợp với đối tượng được tuyên truyền. Phần lớn cán bộ, nhân viên, chiến sĩ, Nhân dân đến học tập tham quan đều là con em các dân tộc nên việc giải thích, tuyên truyền, hướng dẫn phải theo phương châm dễ hiểu, dễ nhớ, dễ làm theo, đôi khi mượn cả những câu ví von hoặc tuyên truyền bằng tiếng dân tộc cho bà con vùng sâu, vùng xa.
Qua mỗi đợt học tập trực quan, sinh động, ý thức về tình cảm gia đình, truyền thống cách mạng, tình yêu quê hương, đất nước trong mỗi người lính lại được nhân lên, đoàn kết gắn bó với nhau hơn, để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của quân đội là sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Hay nói một cách khác , Bảo tàng LLVT Việt Bắc Quân khu 1 đã góp phần làm sống động hình ảnh anh Bộ đội Cụ Hồ trong lòng Nhân dân các dân tộc Việt Bắc.
 |
Đại tá Đinh Văn Giám, Giám đốc Bảo tàng LLVT Việt Bắc Quân khu 1 đưa chúng tôi đi tham quan lại các khuôn viên và không gian trưng bày. “Những năm qua, Bảo tàng luôn nhận được sự quan tâm của Thường vụ Đảng uỷ Bộ Tư lệnh Quân khu 1 về mọi mặt để trưng bày mới ngày càng hiện đại, chính quy; quy hoạch đội ngũ cán bộ, nhân viên theo kiểu biên chế mới. Đến nay, 100% cán bộ chuyên môn đều có trình độ đại học. Tiếp tục thực hiện hiệu quả Nghị quyết TW5 khoá VIII về “Xây dựng nền Văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” và Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” - Đại tá Đinh Văn Giám cho biết.
Nhìn cơ ngơi khang trang, xanh, sạch, đẹp chuẩn bị đón ngày truyền thống 20/8, chúng tôi như hoà vui với niềm vui chung của cán bộ, chiến sĩ nơi đây. 40 mươi năm chặng đường phấn đấu, Bảo tàng LLVT Việt Bắc Quân khu 1 đã góp phần tô thắm thêm truyền thống vẻ vang của lực lượng vũ trang Quân khu 1 “Trung hiếu, Tiên phong, Đoàn kết, Chiến thắng”.
Do có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác sưu tầm, lưu giữ, bảo quản, trưng bày, tuyên truyền phục vụ Nhân dân các dân tộc Việt Bắc, Bảo tàng LLVT Việt Bắc Quân khu 1 đã nhiều lần được Bộ Quốc phòng, Tư lệnh Quân khu tặng Bằng khen; 5 năm liền đạt đơn vị Quyết thắng (2019 - 2023). Đặc biệt, năm 2024, Bảo tàng được Thường vụ Đảng uỷ, Bộ Tư lệnh Quân khu đề nghị Nhà nước tặng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba.
